De Wever en Magnette tonen dat zij de meesters van het spel zijn

Rood, oranje, groen – niet alleen de vakantiegangers raken tegenwoordig het spoor zoek in de kleuren van hun mogelijke bestemmingen. Voeg er blauw aan toe, en de politieke commentatoren staan voor dezelfde onzekerheid over de samenstelling van een mogelijke federale regering. In beide gevallen kan de situatie van dag tot dag veranderen. Maar op het politieke vlak zien we nu toch een echte gamechanger: de band die eindelijk tussen Bart De Wever en Paul Magnette is ontstaan. Er is een eind weegs afgelegd sinds het fiasco van de vorming van een noodregering in maart en de harde woorden die daarna werden uitgewisseld. 

De tijd heelt alle wonden, maar er is meer. In het voorjaar dachten veel mensen nog dat de covidcrisis slechts enkele weken zou duren en had men nog geen idee van de omvang van de schade. Vandaag weet men dat we nog lang met het virus zullen moeten leven, dat de economische en sociale schade gigantisch is en nieuwe verkiezingen op dit ogenblik geen optie zijn. Bovendien worden de twee voorzitters verenigd door hun gedeelde afkeer van Georges-Louis Bouchez (MR), die vorige week door De Wever op tv spectaculair werd afgekraakt. Dat vonden ze in Charleroi ook best grappig.

Naar goed oude Belgische traditie – en voor zover we weten – is het akkoord tussen nationalisten en socialisten een geven en nemen tussen de communautaire eisen van de eersten en de sociale van de tweeden. Sommige toegevingen doen pijn, maar er zijn niet alleen nadelen. De N-VA weet dat ze af moet van het antisociale imago dat haar in de verkiezingen stemmen heeft gekost. De PS wil niet dat aan de sociale zekerheid en bepaalde openbare bedrijven en agentschappen wordt geraakt, maar tilt voor het overige niet zo zwaar aan de overdracht van bevoegdheden. Die vallen zelfs in de smaak bij de Waalse regionalisten, die een nieuwe generatie leiders hebben gevonden en een nieuwe baseline: een België met vier gewesten. Ze krijgen ook steun in vooral de MR, ondanks het Instagram-unitarisme van haar leider. Het Waalse regionale gevoel wint zelfs discreet terrein bij Ecolo en de cdH, waarvan de voorzitter ook de burgemeester is van de Waalse hoofdstad, Namen. 

Het is merkwaardig dat het juist twee Brusselse politici, gewezen voorzitsters van hun respectieve partij, Joelle Milquet en Zakia Khattabi, waren die hun vrees te kennen gaven over een akkoord tussen N-VA en PS. Khattabi klaagde zelfs op Twitter dat “een Vlaming (uit Antwerpen) en een Waal (uit Charleroi) achter de rug van Brussel over een regering onderhandelen”. Wat er ook van zij, het toont duidelijk dat de as N-VA-PS meer is dan een optelsom van tegenstrijdige eisen. Deze eendracht maakt haar macht.

Het is dus geen wonder dat de twee ‘preformateurs’ de leiding hebben genomen. Ze zijn numero uno in hun gemeenschap, hebben een sterke, volgens hun tegenstanders zelfs arrogante, persoonlijkheid en tonen dat zij de meesters van het spel zijn – kijk naar de beelden van hun babbel na hun gesprek met de koning. Ze hebben niets te vrezen van de drie andere partijen van hun ‘bubbel van vijf’. 

De CD&V heeft gekregen wat ze al anderhalf jaar vroeg: de N-VA speelt eindelijk mee. De christen-democraten kunnen nu moeilijk eisen stellen die alles weer in het gedrang zouden brengen. De sp.a kan er prat op gaan dat zij een verantwoordelijke linkse partij is die resultaten boekt. En de cdH is blij dat ze weer in de media komt. Maar een meerderheid is er nog niet. 

Door de groenen uit te spelen tegen de liberalen, zetten De Wever en Magnette in werkelijkheid Open Vld en/of MR onder druk om mee te spelen zonder te hoge eisen te stellen, hoewel bijvoorbeeld de kwestie van de Franstaligen in de rand rond Brussel voor de MR heel gevoelig ligt. Doen ze dat niet, dan krijgen zij de schuld van de mislukking, terwijl de publieke opinie de politiek beu is en vanwege de covidcrisis op scherp staat. Precies die crisis roept Paul Magnette aan in zijn videoboodschap na zijn bezoek aan het paleis. De tijd dringt, zegt hij, we moeten haast maken! Juist, maar het lijkt ook een poging om een doorbraak te forceren en de standpunten op te dringen van twee partijen die elk in hun gemeenschap minder dan een derde van de kiezers achter zich hebben. 

Los van de omvang van de geplande hervormingen, schept dat een echt democratisch probleem. We weten dat Bart De Wever een passie voor geschiedenis heeft, maar het België van 2020 is niet het oude Rome, waar twee consuls samen de opperste macht bekleedden.