Van steden tot studenten: groeiende groep wil open debat over doopritueel

“Dopen in Vlaanderen moeten anders.” Met die woorden wil Antwerps schepen van Onderwijs Jinnih Beels (sp.a) het debat mee op gang brengen. In een opiniestuk in deze krant vertelt ze hoe ze, ook als moeder en KU Leuven-alumna, diep geraakt is door wat Sanda Dia overkwam, de 20-jarige jongen die in december 2018 overleed na een doop bij studentenclub Reuzegom. 

“Hoe uitzonderlijk de afloop ook mag zijn, vernederingen, groepsdruk, alcoholmisbruik en ranzigheden zijn fenomenen die ook andere studentendopen niet vreemd zijn”, schrijft Beels. In 25 jaar tijd is er volgens haar weinig veranderd. “Een grondig debat kan om die reden niet uitblijven.” 

Volgens Beels moeten we verder durven te gaan dan een doopcharter, dat vooral logistieke en praktische afspraken om overlast te vermijden omvat. Ze wil de dopen niet afschaffen “maar pleit voor een andere invulling”. Als het van haar afhangt, moet zo’n doop een ludiek moment zijn. Met fysieke uitdagingen, maar zonder vernederende activiteiten. “We moeten vooral met de verschillende partners hierover in dialoog gaan. Een lijst met regels overmaken, is niet mijn bedoeling.”

Beels schaart zich zo achter de oproep van KU Leuven-rector Luc Sels. Nadat hij forse kritiek kreeg op zijn weinig daadkrachtig optreden in de zaak-Dia, schreef hij afgelopen week een open brief. Hij vroeg daarin alle kringen en studentenvertegenwoordigers om na te denken over alternatieven.

Niet alleen in Antwerpen zijn ze die oproep genegen, ook in Leuven is dat zo. Burgemeester Mohamed Ridouani (sp.a) ondersteunt de zoektocht naar alternatieven. “Ik heb niets tegen een positief en inclusief verwelkomingsritueel. Maar mensonterende activiteiten hebben hier geen plek.” Zulke activiteiten laat hij op het openbare domein niet toe. “Ondanks de cultuurwijziging die al is ingezet en het doopcharter dat goed werkt, zullen we er in de toekomst nog strenger op toezien dat de afspraken worden nageleefd, ook achter gesloten deuren.”

Ondergronds

Gents schepen van Onderwijs Elke Decruynaere (Groen) ijvert voor een open debat met inspraak van studenten. “Als we maatregelen gaan opleggen, riskeren we dat het gebeuren ondergronds gaat en niet meer te controleren valt.” Ook zij stelt dat het moment gekomen is om op een serieuze manier over de inhoud van dopen te spreken. “Machtsmisbruik en vernedering horen daar niet bij.” 

Bij studentenkoepels bestaat alvast draagvlak om over alternatieven te spreken. “Het vernederende aspect is voor ons effectief niet waar dopen om draait”, stelt de Leuvense studentenkoepel LOKO. 

Ook de Vlaamse Vereniging van Studenten (VVS) zegt nu zich volledig bij de oproepen aan te sluiten. Ondervoorzitter Dylan Couck verwijst wel naar het Vlaamse doopcharter, dat in 2019 werd opgesteld. Daarin staan volgens hem al duidelijke regels als elkaars grenzen respecteren en zorg dragen voor elkaar. 

“Maar zo’n handtekening is natuurlijk geen garantie op verandering in de praktijk”, zegt Couck. Volgens hem is de druk groot genoeg nu om verder te bespreken wat aanvaardbaar is en wat niet. “We moeten door corona sowieso de dooprituelen voor het komend academiejaar herbekijken.”