Hoe ver willen, kunnen en durven De Wever en Magnette gaan om de groenen te verleiden?

Groen-voorzitter Meyrem Almaci en Ecolo-covoorzitters Jean-Marc Nollet en Rajae Maouane worden vandaag voor de tweede keer ontvangen door De Wever en Magnette. De koninklijke opdrachthouders zijn op zoek naar minstens één partij om hun ‘bubbel van vijf’ (N-VA, PS, sp.a, CD&V, cdH) aan te vullen. Dat is nodig om aan een meerderheid in de Kamer te geraken.

De liberale partijen Open Vld en MR zijn kandidaat, maar ze willen alleen samen de sprong wagen. Bovendien stellen ze zich vragen bij de inhoud van het akkoord tussen N-VA en PS. De Wever en Magnette lonken daarom, sinds vorige week, voorzichtig naar de groene partijen.

Kloof

Groen en Ecolo nemen de toenadering ernstig, zoveel is duidelijk. Almaci geeft vanavond een update van de formatie aan haar partijbestuur. Nollet is al twee keer van zijn vakantiebestemming teruggekeerd om de onderhandelingen van nabij te kunnen volgen. De groenen snakken al jaren naar de boost aan geloofwaardigheid die vaak gepaard gaat met een regeringsdeelname. Zeker Almaci wil graag bewijzen dat de luchtfietserij achter haar ligt.

Bloeit er dan iets moois tussen geel-rood en groen? “Rustig aan”, luidt het binnen Groen. De inhoudelijke kloof blijft immens. De groenen hebben een fundamenteel probleem met de communautaire plannen van de preformateurs. Volgens Nollet vormen die de “voorbode van het confederalisme”. Dat terwijl de groenen meer heil zien in een stevige herfederalisering.

Ook aan de groene kernthema’s – klimaat en energie – is nog veel werk. Zo stellen De Wever en Magnette voor om twee kerncentrales tien of twintig jaar langer open te houden. Ze willen daarover een deal sluiten met uitbater Engie Electrabel. Een absolute no go voor de groenen: zij houden vast aan de geplande kernuitstap in 2025. Tegelijk wordt in de huidige plannen van de preformateurs met geen woord gerept over de klimaatdoelen richting 2030. Opnieuw een no go voor de ecologisten. Voor hen zijn deze Europese doelen van levensbelang voor de planeet.

Het is afwachten hoe ver De Wever en Magnette willen gaan om de groenen aan boord te halen. Hun eigen akkoord wordt overeind gehouden door een aantal complexe compromissen. De Wever noemt het “een kaartenhuisje”. Voor N-VA lijkt een alliantie met PS alleen zinvol als er een wezenlijke confederale hervorming in het vooruitzicht ligt. Daarom ook dat de Vlaams-nationalisten voor een regeerperiode van slechts twee jaar gaan, om daarna de grondwet te openen.

Zenuwachtig

Open Vld en MR zitten in de wachtkamer. De voorzitters Egbert Lachaert en Georges-Louis Bouchez zijn vrijdag op de koffie geweest bij De Wever en Magnette. “We wachten nu op duidelijkheid over de coalitieformule”, klinkt het daar. Bouchez – de voorzitter die De Wever en Magnette liever buiten hun regering houden – heeft vanmiddag alvast een schot voor de boeg gelost. 

In een videoboodschap in het Nederlands pleit Bouchez voor een “sterke regering die de gevolgen van de coronacrisis volop kan aanpakken”. Hij wil dat die tot “het einde van de rit” in 2024 bestuurt. “We staan klaar, samen met Open Vld. MR maakt het verschil, ook voor Vlaanderen.”

CdH wordt intussen zenuwachtig van het gemanoeuvreer van De Wever en Magnette. Via Twitter waarschuwt voorzitter Maxime Prévot dat de ‘bubbel van vijf’ niet zo stevig is. De echte onderhandelingen moeten nog beginnen volgens hem. En Prévot benadrukt dat cdH nog “voorstellen, bedenkingen en bezwaren” heeft bij de plannen van de preformateurs, onder meer over het communautaire luik. “Tot op heden hebben we nog geen nota mogen ontvangen van de twee preformateurs. We hebben dus nog over niets kunnen onderhandelen”, zegt hij.

De Wever en Magnette worden maandag op het Paleis verwacht voor een update over hun opdracht. Tegen 17 september, wanneer de uittredende regering-Wilmès het vertrouwen vraagt, moet er een nieuwe regering in de steigers staan. Anders lijken verkiezingen onvermijdelijk.