Uw keuze: deze buitenlandse artiesten maakten de beste platen van de 21ste eeuw

21. Elbow - The Seldom Seen Kid  (2008)

In 2008 slofte Elbow al bijna twintig jaar op een rechterbaanvak doorheen het muzieklandschap. Eén oog gericht op een mogelijke doorbraak, het andere op de genadeloos lonkende pechstrook. Maar toen verscheen The Seldom Seen Kid. Daarmee promoveerden ze over het Kanaal pardoes tot stadionact, en ook in ons land werden ze teder aan de borst gedrukt. Volkomen terecht: met ‘Grounds for Divorce’ of ‘One Day Like This’ schudde de groep zijn stempel als “drinking man’s Coldplay” finaal van zich af.

20. Eminem - The Marshall Mathers LP (2000)

The Marshall Mathers LP veroorzaakte heel wat reuring. Eminem was een kwalijke invloed voor tieners, homofoob en een vrouwenhater. Daar viel wat voor te zeggen, met choquerende vuilbekkerij of de wraakfantasie ‘Kim’, waarop de platinablonde rapper in detail verbeeldt hoe hij zijn ex-vrouw en haar minnaar om zeep helpt. Maar de protegé van Dr. Dre moest het niet alleen van controverse en gitzwarte humor hebben. Ook de fantastische productie en messcherpe songs rechtvaardigden zijn legioen van Slim Shady’s.

19. Radiohead - In Rainbows (2007)

Het zevende opus van Oxford’s finest is een grensverleggend meesterwerkje, dat even veelkleurig is als de regenboog in de titel doet vermoeden. Deze knisperende en cryptische kruising tussen Amnesiac en Hail to the Thief zou evenwel niet om muzikale redenen de geschiedenis ingaan. Radiohead liet de consument een bedrag naar keuze betalen voor deze onlineplaat. Dat bleek geen onverdeeld succes, al kon dat gelukkig wél van dit album gezegd worden.

18. The National - High Violet (2010)

“Create a wave. Then ride it.” Zo klonk het advies indertijd dat Bruce Springsteen gaf aan Aaron Desner van The National. De groep nam die raad hoorbaar ter harte toen ze High Violet maakten. Na jaren ploeteren in de marge plaveide hun doorbraakplaat Boxer (2007) de weg naar dit immense succes. Songs als ‘Anyone’s Ghost’, ‘Conversation 16' en ‘Terrible Love’ gelden als absolute uitschieters, maar eigenlijk zul je op dit album geen énkel kneusje aantreffen. 

17. Eels - Blinking Lights and Other Revelations (2005)

Zeven jaar lang heeft Mark ‘E’ Everett op dit dubbelalbum zitten broeden. Dat monnikenwerk levert hem geen windeieren op. Geen song te veel, al gaat het hier om een magnum opus van 33 songs, met strijkorkest, saxofoon, xylofoon en zelfs een streepje Tom Waits (‘Going Fetal’). Op deze dubbelaar hoor je echo’s van een halve eeuw popmuziek, maar bovenal weet E zijn eigen niche verder uit te kerven na dat uitzonderlijke debuut Beautiful Freak. 

16. Bob Dylan - Love and Theft (2001)

“Ik zou dit een soort greatest hits-album noemen”, zei Bob Dylan onomwonden over zijn 31ste studioplaat. “Minus de hits dan.” Niet gelogen. De aanslagen van 9/11 – tevens de releasedatum van dit album – hadden alvast een grotere impact op de wereldgeschiedenis. Maar ook Dylan slaat niettemin een diepe krater met rauwe, bluesy en grofkorrelige songs die terug naar de roots grijpen: deltablues, rockabilly uit de fifties, swingjazz uit de jaren twintig... Un grand cru.

15. Arctic Monkeys - Whatever People Say I Am, That’s What I’m Not (2006)

De eerste woorden die wij Alex Turner – een snotaapje van 19 – ooit hoorden zeggen, waren: “Don’t believe the hype.” Nochtans groeiden Arctic Monkeys net dankzij een ongeziene online furore uit tot zo’n fenomeen. De vier gozers uit Sheffield verpulverden verkooprecords, en werden gebombardeerd tot de primi inter pares van de Britse rammelrock dankzij de snuggere songteksten van een schrijvende jongleur, giftige gitaarriffs en spelplezier dat zijn weerga niet kent. 

14. Bon Iver - For Emma, Forever Ago (2008)

Hoe zou soulmuziek klinken, mocht ze in een ondergesneeuwde blokhut worden gedistilleerd uit een kwijnende falsetstem, een simpele akoestische gitaar en stil isolement? De jonge Amerikaan Justin Vernon geeft op zijn debuut For Emma, Forever Ago een antwoord op die vraag. Laagje per laagje bouwt hij aan een imposant ijskasteel. Bon Iver bewijst daarmee dat een plaat barstensvol liefdesverdriet hartverscheurend kan klinken zonder zich opzichtig te wentelen in zelfmedelijden.

13. Arctic Monkeys - AM (2013)

In 2013 verkozen de meeste Monkeys een Californische zon boven de grauwe wolkensluiers van hun thuisstad Sheffield. Maar op het grandioze AM kun je de geur van verschaald bier, natte zomers en sigaretten nooit helemaal uit de vacht van dit apengebroed borstelen. De invloed van r&b en hiphop zet Arctic Monkeys wel op een spannend nieuw spoor, waarbij de morsige seventiesrock en het onderkoelde aveu van de frontman nog beter uitkomen.  

12. The xx - xx (2009)

The xx puurt schoonheid uit amour noir, waarbij atmosferische elektronica, soulvol minimalisme, echoënde gitaren en triphop een treurig pact sluiten met elkaar. Badend in een herfstige nacht werkt dit Londense kwartet zich van het ene hoogtepunt naar het andere. Donkere slaapmutsjes zijn het, met de kwetsbare stemmen van Romy Madley Croft en Oliver Sim in een glansrol. Zelden kregen we het zo warm van een onderkoeld plaatje als bij dit magistrale debuut. 

11. Queens of the Stone Age - Songs for the Deaf (2002)

De derde plaat van woestijnrockers Josh Homme en Nick Oliveri biedt gastrollen aan Mark Lanegan en Alain Johannes. Maar wie écht de pannen van het dak speelt, is Grohl. Als een duivel die ontketend wordt, gaat hij loos achter de drumvellen in classics als ‘No One Knows’, ‘First It Giveth’ of ‘Go With the Flow’. Deze legendarische Queens-plaat klinkt daarmee even wild als compromisloos, net zo geschift als oppermachtig, én trashy als een broeierige orgie.

10. Sigur Rós - Ágætis Byrjun (2000)

De titel van deze Sigur Rós betekent zoveel als ‘een goed begin’. Wat een understatement! De plaat werd onlangs uitgeroepen tot Het Allerbeste IJslandse Album Aller Tijden. Met een majestueus ‘Svefn-g-englar’ forceerden ze een doorbraak, maar ook met de rest van deze plaat weten ze je te hypnotiseren. Krul je op in foetushouding en geniet van uitgesponnen, broze liedjes die beelden oproepen van glaciale vlaktes en vulkanische landschappen. 

9. Billie Eilish - When We All Fall Asleep,  Where Do We Go? (2019)

De jongste plaat én artiest in deze lijst. Billie Eilish wordt wel eens de Stem van Generatie Z genoemd. Een stem die gelukkig ook bijzonder catchy popsongs achter het strottenhoofd houdt. De beste nummers op dit debuut balanceren sierlijk tussen plagerige schattigheid, noeste slaapkamervlijt en in elektronica verzopen venijn. Niemand klonk het voorbije jaar zoals Eilish, maar daar zal de volgende jaren vast verandering in komen. Duh!

8. The War on Drugs - Lost in the Dream (2014)

Draai het zijraampje van die Chevy naar beneden en schreeuw je broederlijk schor met Adam Granduciel: “Come and ride away!” Lost in the Dream geeft een beeld hoe donker het eraan toegaat in de koker van de frontman. Maar net zo goed doemen woestijnverlaten vergezichten en een roodgloeiend avondzon op bij deze ‘Boss-gaze’: americana à la Bruce Springsteen met synths en vervormde shoegazegitaren. Fleetwood Mac, My Morning Jacket of Dire Straits zijn trouwens ook nooit ver weg. Woeh!

7. Nick Cave & The Bad Seeds - Abattoir Blues/The Lyre of Orpheus (2004)

Jarenlang stond Blixa Bargeld hem bij als sparring partner, maar ook zonder die ontregelende stoorzender scoort Nick Cave drie keer voluit in deze lijst. Twee keer met deze dubbelaar alléén, een dwarsligger in het oeuvre van Cave. Abattoir Blues dekt de lading perfect: onderbuikmuziek uit het slachthuis, met euforie-dronken gospelkoren, een rauwe sound en omineuze orgeltjes. Het tweede luik klinkt dan weer vrij ingetogen, waarbij de Orpheus-mythe theatraal wordt vertimmerd tot groteske grap. Topper!

6. Radiohead - Kid A (2000)

Na het monstersucces van OK Computer moést Thom Yorke het geweer van schouder veranderen. Kid A is daarmee een retrofuturistische stijlbreuk vol samples en zinderende elektronica. Gitaren komen er amper aan te pas. Die drastische ommezwaai viel niet overal in goede aarde. Vlak voor de release werd zelfs gewaagd van commerciële zelfmoord. Maar twintig jaar later bent u er helemaal uit: dit is een onvervalste, legendarische uppercut van een plaat. Hun ultieme meesterwerk zelfs, misschien? 

5. Coldplay - A Rush of Blood to the Head (2002)

Muziekgoeroe Alan McGee serveerde Coldplay ooit af als een stelletjes bedplassers. Het bloed steeg hem vast beschaamd naar het hoofd toen Chris Martin en co vervolgens het muzieklandschap hertekenden met deze tweede langspeler. De smoorverliefde ballads van Parachutes ruimen plaats voor een rist zelfzekere hits die intussen klassiekers heten. Daarmee zien we door de vingers dat ook een handvol minder memorabele kleppers hun weg vonden naar deze millionseller.

4. Nick Cave & The Bad Seeds - Skeleton Tree (2016)

De grootste angst van een ouder werd waarheid voor Nick Cave. Op Skeleton Tree tracht hij het verlies van zijn vijftienjarige zoon een plaats te geven. Hoe het klinkt wanneer het lot fatale klappen uitdeelt, hoor je op deze verpletterende plaat.  De stem van Cave komt zoals steeds uit de diepte, maar soms hapert ze ook, stokt ze, bréékt ze. Zijn bariton lijkt zelden nog bedoeld om duivels te ontbinden. Hooguit om God te vervloeken. Skeleton Tree is van een wonderlijke schoonheid, maar gaat door merg en been.

3. David Bowie - Blackstar (2016)

Hij was altijd al een trendsetter, maar vier jaar geleden overdreef David Bowie misschien toch een beetje. Zo zette hij het jaar wonderbaarlijk in met een uitstekende plaat op zijn 69ste verjaardag. Amper 36 uur later kreeg die ravissante release een rouwrand toen bekend werd dat Bowie was overleden. Blackstar was geen verjaardagsgeschenk, maar bleek de vooruitgestuurde soundtrack van zijn begrafenis.

Dit finale adieu bleek wel meteen een fenomenaal afscheidscadeau. Net zo majestueus als morbide, even indringend als ingetogen. Op Blackstar stelt Bowie zijn eigen vergankelijkheid voortdurend in vraag. Daarbij zoekt hij subtiel aansluiting bij zijn eigen roemrijke verleden. De plaat klinkt bijvoorbeeld vaak net zo averechts als het anti-glamrock-statement Low , konkelfoest met The Man Who Fell To Earth, en smokkelt verder de moderne geluiden van Earthling binnen. Maar tegelijk houdt de Britse superster je gegijzeld in een jazzy onderwereld, met samengeplooide beats en snerpende sax. Een avontuurlijke en moedige beslissing.

De titeltrack en ‘Lazarus” vormen een adembenemend hoogtepunt in dit muzikaal testament. Net zoals de enigmatische hoes bij elke aanblik nieuwe verrassingen blijkt te bevatten, zo onthullen ook deze songs steeds weer onvermoede kanten van de grootste vernieuwer van de popmuziek. 

2. Leonard Cohen - You Want It Darker (2016)

In 2016 nam de muziekwereld afscheid van heel wat legendarische iconen. Twee van hen lieten datzelfde jaar wel een magistrale afscheidsbrief na. Leonard Cohen en David Bowie voorvoelden hun levenseinde en namen een verzekering op de eeuwigheid met een bewuste zwanenzang. Drie jaar na Cohens overlijden verscheen ook Thanks for the Dance, maar toch geldt vooral deze plaat als legitiem testament.

Luttele weken voor zijn levenseind verscheen dit album waarop de Master of Gloom meermaals aangeeft dat hij met één been in het graf staat. “I’m ready, my lord”, zegt hij met verweerde bariton. Hij spreekt zijn schepper ook nog berustend toe alsof het een croupier betreft: “If you are the dealer, I’m out of the game.” Minder dan een maand na de release van de plaat zou Cohen daadwerkelijk uitgespeeld zijn. Hij eindigde tenminste op eenzame hoogte in de Tower of Song.

Zijn donkere bespiegelingen worden voorgedragen tussen parlando en samenzweerderig gefluister. Daarmee trekken zijn woorden soms effenaf door merg en been. Maar een andere keer klinkt de Canadese bard net warmer en meer berustend. Het muzikale decor waar hij zich in ophoudt, oogt bovendien eleganter dan ooit. Zonder overdrijven: het lijkt alsof zijn zoon Adam, die aan de knoppen zat, zich een half leven heeft voorbereid op dit hoogstandje met zijn ouweheer. Hey Mr. Cohen, now that’s a way to say goodbye.

1. Amy Winehouse - Back to Black (2006)

Op zaterdag 23 juli 2011 koos Amy Winehouse voor een eeuwig lidmaatschap in de 27 Club. De Britse met de beehive bezweek weinig roemrijk aan de gevolgen van alcoholvergiftiging. Maar met Back to Black had ze vijf jaar eerder gelukkig al een garantie op onsterfelijkheid genomen.

Een wonderlijk album, dat zijn schoonheid put uit een onnavolgbare mix van gevoeligheid, zwarte humor, emotionele onrust en zelfdestructie. De plaat klinkt alsof een kokette girlgroup uit de sixties het op een akkoordje gooide met een handvol souldiva’s uit de seventies en ze samen de 21ste eeuw komen binnenschrijden.

Back to Black is onbeschroomd nostalgisch, maar staat tekstueel met beide voeten in het morsige Londen van vandaag. Die rauwe eerlijkheid maakte Winehouse helaas ook tot een dankbaar mikpunt voor de roddelpers. Het zelfdestructieve meisje werd al gauw de hoofdrolspeelster in hun wilde verhalen over drank- en drugsgebruik. Ook haar getroebleerde liefdesleven werd haarfijn gefileerd in de tabloids, met minder snuggere oneliners dan ze zelf aanbiedt op Back to Black. Die songs dreven een kleinhandeltje in spaaklopende relaties, laf overspel (“he kept his dick wet”) en zinloze zoenoffers. Winehouse blijft met die klok van een stem wel op waardige hoogte staan. Helaas: bij nader inzien bleek die onnavolgbare soulstrot toe te behoren aan een fragiel meisje dat hopeloos verloren liep in haar eigen hoofd.

“They tried to make me go to rehab / I said, no, no, no.” Had ze ja gezegd, dan leefde ze misschien nog. Maar dan was deze legendarische prachtplaat mogelijk nooit uitgebracht. Een treurig dilemma.