Hoelang pokeren De Wever en Magnette nog voort? ‘Iedereen is het beu’

De Wever en Magnette blijven pokeren over de samenstelling van een toekomstige federale regering. De koninklijke opdrachthouders hebben al even een zogenaamde ‘bubbel van vijf’ gevormd - met daarin N-VA, PS, sp.a, CD&V en cdH. Deze partijen zijn bereid om samen te werken. Maar om aan een meerderheid in het parlement te geraken, hebben De Wever en Magnette nog minstens één extra partner nodig.

Veel mogelijkheden zijn er niet. Ofwel kiezen de preformateurs voor de liberale familie. De poging van De Wever om Open Vld en MR uit elkaar te spelen, is vorige week in de soep gedraaid. Egbert Lachaert laat zijn collega Georges-Louis Bouchez niet los. Ofwel moet er met de groene partijen worden samengewerkt. Sinds vorige week zoeken De Wever en Magnette daarom voorzichtig toenadering tot Groen-voorzitter Meyrem Almaci en Ecolo-covoorzitters Jean-Marc Nollet en Rajae Maouane. Een tweede gesprek woensdagvoormiddag verliep “constructief”, luidt het.

Toegevingen

De Wever en Magnette zaten bijna drie uur samen met de groenen. Het ging daarbij vooral over de groene basisthema’s klimaat, energie en milieu. Hier willen de twee preformateurs een aantal inhoudelijke toegevingen doen aan Almaci, Nollet en Maouane in de hoop om hen zo aan boord te krijgen van de ‘bubbel van vijf’. Later deze week komen De Wever en Magnette opnieuw samen met de ecologisten. Maandag worden ze op het paleis verwacht voor een tussenstand van hun opdracht.

Of de groenen zullen toehappen, blijft een serieus vraagteken. Officieel communiceren ze momenteel niet, maar het is al langer duidelijk dat ze het akkoord van De Wever en Magnette ondermaats vinden. Groen en Ecolo hebben onder meer een probleem met de communautaire plannen van de preformateurs. Volgens Nollet vormen die de “voorbode van het confederalisme”. Dat terwijl de groenen meer heil zien in een herfederalisering. Ook op heel wat andere thema’s – klimaat, kernenergie, migratie, veiligheid, eerlijke fiscaliteit, NMBS, Europa – is er nog véél werk om tot een deal te komen. De meeste zijn nog niet eens uitvoerig doorgesproken.

In de Wetstraat zien weinig mensen de groenen uiteindelijk hun ja-woord geven aan De Wever en Magnette. Daarvoor is de inhoudelijke afstand te groot en de beweegruimte van de preformateurs te klein. In de eerste plaats op communautair vlak. N-VA en PS hebben daar een delicaat compromis gesloten en daar nog grote veranderingen in aanbrengen, ligt gevoelig. Voor N-VA lijkt besturen met PS (en Ecolo) alleen verdedigbaar als daar een stevige confederale hervorming tegenover staat. Voor Ecolo lijkt samenwerken met N-VA alleen mogelijk zonder een communautaire agenda.

Liberalen

Dat De Wever en Magnette ook de liberalen opnieuw uitnodigen voor een gesprek toont dat ze niet all in durven gaan op de onderhandelingen met de groenen. Ze proberen om de twee politieke families inhoudelijk tegen elkaar uit te spelen. Wie zijn lat het laagst wil leggen, wordt beloond met een regeringsdeelname.

Maar de kans dat er snel een nieuw onderhoud tussen de preformateurs en liberalen komt, is klein. Open Vld wijst een nieuwe uitnodiging van De Wever en Magnette voorlopig af. De partij wil dat er eerst kleur wordt bekend: met welke partijen willen De Wever en Magnette een coalitie bouwen? “We hebben nog niets gehoord. Maar de groenen tegen ons uitspelen en omgekeerd, daarvoor gaan we passen”, klinkt het binnen de partij. Open Vld vindt het hoog tijd dat de preformateurs kiezen voor een formule, zodat de regeringsvorming echt in de diepte kan gaan. “Iedereen is het beu. Ook CD&V en cdH hebben nog altijd geen teksten goedgekeurd.”

Onrust

Hoe lang De Wever en Magnette dit pokerspel nog zullen volhouden, weet niemand. De tijd begint wel te dringen. Vooral Magnette dreigt zijn momentum te verliezen. Bij gebrek aan vooruitgang borrelt binnen PS het protest tegen een alliantie met N-VA weer op. Zo lanceerde een honderdtal militanten dit weekend op sociale media een oproep aan Magnette om de Vlaams-nationalisten te dumpen: “Als velen van ons uw kandidatuur voor het voorzitterschap steunden, was het met de overtuiging dat u nooit de weg van de alliantie met de Vlaamse nationalisten zou inslaan.”

Ook de vakbondsflank begint zich te roeren. In de Franstalige krant L’Avenir typeert Thierry Bodson, de machtige voorman van de socialistische vakbond, N-VA woensdag als een partij “van sociale afbraak en besparingen, die onderhandelt met Vlaams Belang en tegen de vakbonden ageert”. Hij wijst een rondje staatshervormen af. Zeker als er aan de sociale zekerheid wordt geraakt. Volgens de voorpagina van La Dernière Heure is dat nochtans wel de bedoeling van De Wever en Magnette de komende jaren. “La fin de la Belgique sur la table” pakt de krant uit. 

Het gevolg: binnen PS wordt her en der weer gedroomd over een Vivaldi-coalitie met de liberalen, groenen en christendemocraten. Moet die geen nieuwe kans krijgen als De Wever en Magnette zich blijven vastlopen? “De onderkoelde relaties tussen Open Vld en N-VA, door de poging van De Wever om Bouchez te lossen, veranderen alles”, benadrukt een bron. “Nu zal Lachaert Vivaldi niet langer tegenhouden.”