Moeten we bezorgd zijn om corona op bevroren vlees?
Chinese autoriteiten waarschuwen voor nieuwe uitbraken nu zij het coronavirus hebben aangetroffen op diepgevroren kip uit Brazilië en op de verpakking van bevroren garnalen uit Ecuador. Is die angst terecht? De Nederlandse hoogleraar Wim van der Poel, expert op het gebied van via voedsel overdraagbare virussen, geeft antwoord op vijf vragen.
Duidelijke informatie kan levens redden. Daarom maken we essentiële informatie over het nieuwe coronavirus voor iedereen toegankelijk. Dit verhaal kunt u ook als niet-abonnee lezen.
Steun onze journalistiek. Neem een abonnement op De Morgen ›
Hoe komt dat virus op de kip of de vis terecht?
“Hoogstwaarschijnlijk hebben de dieren het niet zelf opgelopen. Met kippen zijn experimenten gedaan, zij zijn niet gevoelig voor het coronavirus. Bij vissen zijn daar ook geen aanwijzingen voor. We moeten ervan uitgaan dat de besmetting is ontstaan bij de voedselproductie, in de slachthuizen of bij de verpakking. Het zijn geïnfecteerde mensen geweest die virusdeeltjes op het vlees of de verpakkingsdozen hebben aangebracht door erop te niezen of te hoesten. Niet dat zij de kip of vis zo kunnen besmetten, om zich te vermeerderen heeft het virus een levend mens of dier nodig, aan een dode kip of vis heeft het niets.”
Maar vormt al het geïmporteerde voedsel uit risicolanden dan een gevaar?
“Het risico van bijvoorbeeld groente en fruit is veel kleiner. In de vlees- en de visverwerkende industrie heb je te maken met gekoelde, vochtige ruimtes, een milieu waar virussen gedijen. Virussen houden bovendien van een eiwitrijke omgeving, en vlees en vis bevatten volop eiwit. Het coronavirus kan ook nog eens vrij lang in de vriezer overleven, dus na zo’n overtocht per schip kan het duizenden kilometers verderop nog intact zijn.”
Hoe groot is de kans dat het virus dan nog schadelijk is?
“Dat er op monsters van kip en vis coronavirus is gevonden, zegt niet genoeg. De belangrijkste vraag is of het aangetroffen virus infectueus is, dus of de virusdeeltjes intact zijn en zich in de mens kunnen vermenigvuldigen. Dat is nu nog niet bekend, dat kan worden achterhaald in een laboratorium of met dierproeven. Voordat die uitslag er is ben je een paar weken verder.”
Lopen mensen die de besmette kip of vis eten nu gevaar?
“Je kunt het coronavirus niet oplopen door het eten van voedsel. De besmetting verloopt via de luchtwegen, niet via maag en darmen. Het virus gaat bovendien kapot door koken en bakken. Je zou in theorie geïnfecteerd kunnen raken als je de besmette rauwe kip aanraakt en vervolgens aan je gezicht zit, waardoor de virusdeeltjes in je luchtwegen komen. Die kans acht ik klein. Kruisbesmetting is ook mogelijk, als je de kip en de groenten met hetzelfde mes en op dezelfde plank snijdt dan kunnen de virusdeeltjes ook in de sla belanden, en via je handen weer in je neus of mond. Dus voor en na bereiden van vlees en vis je handen wassen, en van snijplank wisselen. Maar dat advies geldt altijd, want kip en vis kunnen ook schadelijke bacteriën bevatten, zoals salmonella.”
Zijn de zorgen van de Chinese autoriteiten terecht?
“Ik snap de voorzorgsmaatregelen, ze weten in China als geen ander waar een uitbraak toe kan leiden. En de besmettingsroute mag dan vooral theoretisch zijn, helemaal uitgesloten is die niet. Ik zou ervoor willen pleiten dat ook onze autoriteiten steekproeven gaan nemen van bevroren voedsel dat het land binnenkomt vanuit regio’s waar veel corona-infecties voorkomen.”