De liberale partijen zaten vrijdagochtend nog samen met de preformateurs De Wever en Magnette. Het overleg volgde op het gezamenlijk persbericht van de liberalen en de groenen van donderdag, waarin de vier partijen inhoudelijke reserves over het communautaire formuleerden, maar ook de druk op de preformateurs verhoogden om een keuze te maken voor een coalitie. Ze benadrukten dat ze “weigeren om deel te nemen aan een opbod, waarin ze tegen elkaar worden uitgespeeld om te bepalen wie tot de toekomstige regering kan toetreden”.

De preformateurs onderhandelden de voorbije weken zowel met de liberalen als de groenen voor de vorming van een federale regering. De Wever en Magnette zochten nog één extra partner bovenop hun ‘bubbel van vijf’, met socialisten en christendemocraten, om aan een meerderheid te komen.

6 uur tegenover 60 minuten

Kort na de meeting van vrijdag volgde het nieuws dat de preformateurs de handdoek gooien. Vooral de liberalen worden in preformateurskringen met de vinger gewezen. De Wever en Magnette hebben “moeten vaststellen dat de liberalen niet over de inhoud willen praten alvorens er een keuze gemaakt wordt over de samenstelling van de regering”, luidt het. “Met de groenen lukte dat wel. Met hen is meer dan zes uur gesproken de voorbije dagen, met de liberalen nauwelijks 60 minuten.”

Of de demarche van De Wever en Magnette definitief is, is voorlopig onduidelijk. Het is immers nog steeds de bedoeling om pas maandag bij de koning langs te gaan, zoals bij hun laatste bezoek werd afgesproken. Dat die timing niet vervroegd wordt, heeft volgens een ingewijde echter vooral te maken met de beschikbaarheid van de koning.

Groenen en liberalen aan zet?

De koning kan het ontslag aanvaarden of weigeren. Beide preformateurs zouden naar verluidt willen dat de groenen en liberalen dan maar aan zet komen. Open Vld-voorzitter Lachaert heeft daar alvast absoluut geen zin in.

Bij N-VA overheerst het gevoel dat ze er alles aan gedaan hebben om deze formatie te laten slagen, door zelfs in zee te gaan met de PS. Het gevoel overheerst dat de liberalen niet in dit verhaal willen stappen en dat Open Vld-voorzitter Egbert Lachaert zijn zinnen op Vivaldi (een vierseizoenencoalitie van liberalen, groenen, socialisten en christendemocraten, nvdr.) heeft gezet.

De liberalen leggen de oorzaak van de mislukking dan weer bij N-VA. Bij hen valt te horen dat de N-VA de liberalen niet als familie in de formatie wil omdat beide liberale partijen samen groter zijn dan de N-VA. De liberalen beschouwen de zware uithaal van Bart De Wever naar MR-voorzitter Bouchez vorige week als een afleidingsmanoeuvre om die echte reden te maskeren.

Aan de VRT zei Lachaert dat wat hem betreft alle opties nog open liggen: zowel Vivaldi, Arizona (N-VA, Open Vld, MR, CD&V, CDH ensp.a) of een minderheidskabinet. De deadline is 17 september wanneer de huidige regering-Wilmès het vertrouwen moet vragen aan het parlement.

“Donderdag al duidelijk dat er geen meerderheid was”

“Het was donderdag al duidelijk dat er geen meerderheid was voor de voorliggende formule.” Dat valt vrijdag te noteren bij de spelers in de federale formatie. De kern was een uitruil tussen een communautaire hervorming en een linkser sociaal-economisch beleid. Voor groenen noch liberalen zat daar genoeg eten en drinken in.

Groen werd aanvankelijk uitgenodigd op vrijdag, maar die invitatie werd te elfder ure weer ingetrokken. “Het leek er dan ook op dat de preformateurs hun keuze voor de liberalen hadden gemaakt”, zegt een bron bij Groen. De vergadering verliep zo moeilijk dat De Wever en Magnette onmiddellijk daarna de handdoek gooiden.

Voor Groen was het project van N-VA en PS alleszins niet te slikken. Het ging om een optelsom van moeilijk te verteren maatregelen, met daarbovenop een communautaire hervorming die niet door de beugel kon voor ons, klinkt het.

Hoe moet het nu verder? Hebben De Wever en Magnette te vroeg opgegeven? En gaat het de groenen en liberalen volgens jou?

Laat het ons weten via onderstaand invulformulier. Een greep uit de reacties verschijnt maandag in Gazet van Antwerpen.