Vanaf 2022 wordt onze elektriciteitsfactuur anders berekend: wie stroompiek veroorzaakt, zal meer betalen

De manier waarop we ons elektriciteitsnet gebruiken, is fundamenteel aan het veranderen. Steeds meer mensen produceren zelf elektriciteit, bijvoorbeeld met zonnepanelen, en zetten die stroom dan op het net, en veel mensen nemen ook plots grote hoeveelheden stroom af van het net, bijvoorbeeld om een elektrische wagen op te laden.

Dat alles kan leiden tot grote pieken in het gebruik van het net. Als dat niet verandert, kan een verzwaring van ons elektriciteitsnet nodig zijn om die pieken op te vangen. Dat zou een enorme kost zijn.  De overheid probeert dat te vermijden door ons prikkels te geven om ons gedrag te veranderen: wie dergelijke stroompieken veroorzaakt, zal in de toekomst meer moeten betalen. Of omgekeerd: wie zijn stroomverbruik meer gelijkmatig spreidt in de tijd, zal minder moeten betalen. Dat zegt althans de Vreg, de Vlaamse energieregulator.

Ongeveer twintig procent van onze elektriciteitsfactuur bestaat uit netkosten. Dat is dus onze bijdrage om het elektriciteitsnet te onderhouden. Tot nu toe worden die netkosten berekend in functie van wat we in een jaar aan stroom verbruiken. Vanaf 2022 wordt dat anders. Het is namelijk niet de hoeveelheid stroom die we op een jaar verbruiken, die het net dreigen te overbelasten, het zijn de pieken in ons gebruik van het net.

Daarom zal de netkost op onze factuur vanaf 2022 afhangen van de pieken in ons verbruik. Wie tegelijk de elektrische oven, de waterkoker, het strijkijzer en de vaatwasmachine inschakelt, zal een piek veroorzaken in zijn verbruik en zal voor zijn netkost van die maand meer moeten betalen.   

De Vreg zelf zegt dat de nieuwe tarifering voor een gemiddeld gezin tot een besparing kan leiden van zowat 50 euro per jaar, op een jaarlijkse factuur van 852 euro. De Vreg werkt daarvoor met een model waarbij een gezin tot een maandpiek gaat van 3,15 kW (kilowatt). Let wel: dit geldt enkel voor wie een digitale meter heeft want je hebt zo'n meter nodig om de pieken te registreren. Wie nog een oude, analoge meter heeft, zal (voorlopig) een forfait moeten betalen.

In het model van de Vreg zal elk huishouden vanaf 2022 een minimumbijdrage moeten betalen die overeenkomt met een piekverbruik van 2,5 kW.  Ook als het gezin in kwestie onder die piek blijft. De nieuwe manier van bijdragen in de netkosten zal in de praktijk nadelig zijn voor wie op dit moment een heel laag jaarverbruik heeft en daardoor op dit moment weinig betaalt aan netkosten. Denk aan kotstudenten bijvoorbeeld of mensen met een tweede verblijf.

Of de nieuwe tarifering voor een gemiddeld gezin een besparing zal zijn, zal nog moeten blijken. Met een paar elektrische toestellen samen, vooral toestellen die warmte produceren, zit je snel aan een piek boven 3,15 kW. En er is nog iets. Het moment waarop je de piek veroorzaakt, wordt (voorlopig) niet in rekening gebracht. Of je nu een piek in je eigen verbruik veroorzaakt op een moment dat ook heel wat andere mensen stroom verbruiken of op een moment dat iedereen slaapt, maakt niets uit. Een piek is een piek en wordt als zodanig verrekend. Op termijn kan dat worden aangepast en kan het tijdstip van verbruik wel een rol spelen, maar bij de invoering in 2022 zal dat nog niet het geval zijn.

Groen heeft al gereageerd op de beslissing van de Vreg. De partij vreest dat de nieuwe regeling kleine verbruikers en de meest kwetsbaren hard zal treffen. "Wie niet de keuze heeft om te spreiden, is vaak arm en betaalt door deze nieuwe tarieven juist meer." 

Groen stelt daarom voor om bij de kleinste gebruikers uit te gaan van het reële verbruik of dat ze nooit meer betalen dan ze vandaag al doen. De partij vraagt ook om een armoedetoets in te voeren en de groep "beschermde klanten" uit te breiden.