Het verhaal achter de onofficiële rood-witte vlag waarmee betogers in Wit-Rusland volop zwaaien
Landen hebben een vlag nodig, revoluties en omwentelingen ook. In de straten van Wit-Rusland marcheert de oppositie vandaag graag achter de rood-witte vlag van weleer, maar waar ook een reukje aan zit. De officiële vlag van Wit-Rusland is in feite die van de voormalige Sovjetrepubliek en dat zegt ook veel over het regime.
U heeft het de voorbije week wellicht gemerkt in de tv-beelden: de deelnemers van het volksprotest in Wit-Rusland zwaaien erg graag met een witte vlag met daarin een rode streep. Dat is nochtans niet de officiële vlag van het land en daar vonden wij een verhaal achter.
Chronologisch gaan we dan terug tot de val van het tsaristische regime in Rusland in 1917 en de diverse omwentelingen waarbij eind dat jaar de communisten de macht grepen in Moskou.
Wit-Rusland was toen grotendeels nog in handen van het Duitse keizerlijke leger en daar werd in maart 1918 het onafhankelijke Wit-Rusland uitgeroepen. Die kortstondige onafhankelijke staat koos de witte vlag met een rode streep, al dan niet met een wapenschild met ridder en paard erin. Dat laatste zou verwijzen naar het Groothertogdom Litouwen, een van de machtigste staten in Europa in de middeleeuwen waar Wit-Rusland ooit deel van uitmaakte. Dat Wit-Rusland van 1918 was geen lang leven beschoren, werd een twistappel tussen Polen en de Sovjet-Unie en werd al gauw als deelrepubliek opgeslokt door de Sovjet-Unie.
De wit-rood-groene vlag van de sovjetrepubliek
Als onderdeel van de Sovjet-Unie kreeg Wit-Rusland een aantal rode vlaggen toegewezen, al dan niet met opschriften. Tijdens de bezetting door nazi-Duitsland tussen 1941 en 1944 zwaaide een collaborerend regime in Minsk nog even met de rood-witte vaan van 1918, die bij sommigen op die manier in diskrediet raakte.
In 1951 kozen de Sovjet-Wit-Russen voor een nieuwe vlag: een rode met een groene streep onderaan en aan de mast een witte versiering die symbool stond voor de nationale klederdracht. Bovenaan troonden wel de hamer en sikkel en rode ster van het communisme.
Na de val van de Sovjet-Unie eind 1991 en de herwonnen onafhankelijkheid van Wit-Rusland keerde de rood-witte vlag van 1918 nog even terug. In 1995 werd na een omstreden referendum de oude Sovjetvlag opnieuw officieel, maar dan zonder hamer en sikkel. Dat is nog altijd de officiële vlag van het huidige Wit-Rusland. De vlag waarmee men in Wit-Rusland zwaait, staat dus symbool voor een politieke keuze: voor of tegen het regime van Loekasjenko en voor of tegen nauwere banden met grote buur Rusland.
