Koning brengt Egbert Lachaert (Open Vld) aan zet in regeringsvorming: “Of het lukt, hangt niet van één persoon af”

Partijvoorzitters en preformateurs Paul Magnette (PS) en Bart De Wever (N-VA) boden maandagochtend hun ontslag aan bij koning Filip, nadat ze er niet in waren geslaagd om voldoende partijen achter hun startnota voor regeringsonderhandelingen te scharen. Het staatshoofd hield zijn antwoord in beraad en ging van start met consultatierondes met verschillende partijvoorzitters.

Open Vld-voorzitter Lachaert was dinsdagochtend om 9 uur aan de beurt, maar hij legde geen verklaringen af aan de poort van het Paleis. Nadien werden ook de MR, de groenen en DéFi in audiëntie ontvangen.

Lachaert heeft de opdracht van de koning aanvaard en zal een eerste verslag van zijn consultaties uitbrengen aan de koning op 28 augustus, zo liet het Paleis dinsdagnamiddag weten in een persmededeling. “De Koning heeft de heer Egbert Lachaert met de opdracht belast de nodige initiatieven te nemen met als doel een regering met een brede meerderheid in het parlement te vormen”, klonk het in de officiële communicatie.

In een eerste reactie op zijn benoeming wees Lachaert erop dat het land zich in “een van de grootste crisissen sinds de Tweede Wereldoorlog bevindt”. “Er is nood aan een sterke regering, met een breed draagvlak en een evenwichtig beleid. In moeilijke tijden moet de politiek haar meningsverschillen overstijgen. We hebben nog enkele weken om een volwaardige regering te maken, ten dienste van de bevolking. Deze opdracht zal in alle discretie uitgevoerd worden, om zo het nodige vertrouwen tussen partijen tot stand te brengen.”

Lachaert was eerder al eens aan zet, samen met MR-voorzitter Georges-Louis Bouchez en CD&V-voorzitter Joachim Coens (CD&V), maar dat was zonder demarche van het Paleis. Het trio probeerde op eigen initiatief een meerderheid op de been te brengen die voortborduurde op de huidige regering-Wilmès. Maar die poging werd stopgezet toen bleek dat PS en N-VA naar mekaar toegroeiden, of toch op zijn minst bereid bleken samen te onderhandelen.

In de omgeving van Lachaert valt te horen dat hij met een open vizier wil starten. De Open Vld-voorzitter wil opnieuw alle partijen uitnodigen, zonder exclusieven of veto’s, zodat geen enkele piste wordt uitgesloten.

Georges-Louis Bouchez (MR) heeft zijn Vlaamse evenknie via Twitter alle succes gewenst. “Egbert Lachaert heeft alle kwaliteiten om in deze moeilijke opdracht te slagen: een intelligente man uit één stuk, een werker. Samen voor een sterk en efficiënt België”, bejubelde hij. Eerder op de dag had de MR-voorzitter op de RTBF-radio nogmaals gehamerd op het belang van eenheid binnen de liberale familie.

Zoals bekend werd expliciet naar Open Vld gekeken om de bubbel van vijf (N-VA, PS, sp.a, CD&V en cdH) uit te breiden om aan een federale meerderheid te raken. Zusterpartij MR bleef buiten beeld, waardoor de Vlaamse liberalen niet meegingen in dat verhaal. Nu wordt Lachaert dus zelf met een opdracht belast om een oplossing te vinden.

Blijft de vraag of hij in de praktijk zal proberen toch een paars-gele regering door te duwen. Een coalitie met Vlaams-nationalisten, socialisten en liberalen was ook het doel van De Wever en Magnette, maar zij slaagden er niet in een meerderheid aan zich vast te klikken. Lachaert heeft er nooit een geheim van gemaakt dat dergelijke coalitie ook zijn voorkeur geniet.

Sp.a respecteert de keuze van de koning om de Open Vld-voorzitter het veld in de sturen. “Als alle partijen bereid zijn zichzelf te overstijgen, kan een regering gevormd worden”, klinkt het bij de Vlaamse socialisten. De partij voegt toe dat ze zich bij iedere voorbije opdracht constructief heeft opgesteld en dat “in het belang van het land” opnieuw zal doen. 

N-VA wenst niet te reageren op de benoeming van Lachaert. PS doet dat wel. België heeft een regering nodig, zeggen de Waalse socialisten. De partij blijft beschikbaar om een oplossing te zoeken en zal zich daarbij constructief opstellen, luidt het. De PS laat ook weten dat haar voorzitter, Paul Magnette, en Bart De Wever wel degelijk resultaat hebben geboekt. Er werd niet alleen een ‘bubbel van vijf’ gevormd (met N-VA, PS, sp.a, CD&V en cdH), maar er werd ook “grote sociale vooruitgang” geboekt. “En op tafel lag ook een ambitieus menu voor de domeinen klimaat, energie en leefmilieu.”

Aan de opdracht van Magnette en De Wever kwam echter de facto een einde toen het niet mogelijk bleek om de bubbel uit te breiden met een zesde partij, zegt de PS nog, ondanks contacten die gelegd waren met liberalen en groenen.

Ook Groen-Kamerlid Kristof Calvo wenst Egbert Lachaert veel succes met zijn koninklijke opdracht rond de regeringsvorming. “Maar of het lukt, hangt niet van één persoon af. Het kan alleen lukken met team van partijen en mensen die elkaar vertrouwen en respecteren”, zegt Calvo op twitter. “Een regering vormen met een positief project voor ons land is moeilijk, maar niet onmogelijk”, aldus de politicus.

Ecolo zegt er vertrouwen in te hebben “dat deze aanstelling het mogelijk zal maken om snel vooruitgang te boeken in de vorming van een regering met politieke families die een toekomst aan het land willen geven, de werking ervan willen moderniseren en de sociale en economische en de uitdagingen inzake natuur en klimaat wil aanpakken”. 

ONZE OPINIE. De relaties tussen N-VA en Open Vld zitten onder het vriespunt. Maar het is nog niet te laat om te ontdooien (+)

Hoe moet het nu verder met de formatie? Dit zijn alle mogelijke scenario’s (+)

MR-voorzitter Georges-Louis Bouchez: “Ja, ik durf voluit te gaan. Maar nooit zonder eerst na te denken. Het klopt dat ik op de grens durf gaan, maar nooit erover” (+)