EU erkent verkiezingsresultaat in Wit-Rusland niet, president Loekasjenko beveelt om protest neer te slaan

Volgens EU-president Charles Michel zijn de recente presidentsverkiezingen in Wit-Rusland niet eerlijk verlopen en daarom erkent de EU het resultaat niet. De Unie gaat zo in op de oproep van Svetlana Tichanovskaja, de leider van het volksprotest. De EU-leiders zijn bovendien geschokt door wat ze onaanvaardbaar geweld van de overheid in Minsk tegen het volksprotest noemen en verklaren zich solidair met het streven van betogers voor een vreedzame en democratische toekomst. 

Zoals verwacht kondigde Michel ook gerichte sancties aan tegen toplui van het regime in Minsk die betrokken zijn bij de verkiezingsfraude of bij het geweld tegen de demonstranten. Hij roept ook de leiders in Wit-Rusland op om de crisis vreedzaam op te lossen. De Europese Commissie zet ook 53 miljoen euro opzij voor steun aan de burgermaatschappij, vrije media  en de gewonde betogers in Wit-Rusland en 50 miljoen euro voor de strijd tegen de corona-epidemie.

Collega en Rusland-kenner Jan Balliauw zei vanavond in "De wereld vandaag" op Radio 1 dat de EU wel geen actief beleid in Wit-Rusland gaat voeren. De EU laat Loekasjenko wel vallen en zal financiële steun in het kader van het Oostelijk Nabuurschap niet langer via de Wit-Russische overheid overmaken, maar rechtstreeks aan burgerbewegingen. Europa wil ook bemiddeling in het conflict, maar dan niet in eigen naam, maar via de Organisatie voor Veiligheid en Samenwerking in Europa (OVSE), waarvan Wit-Rusland (en ook Rusland) lid is.

President Loekasjenko heeft blijkbaar het resultaat van de Europese top niet afgewacht om de vlucht vooruit te kiezen. Zo eist hij nog tijdens de top dat de ordetroepen een einde maken aan het volksprotest in zijn land en dat ze de leiders van dat protest actief opsporen. 

Tegelijk krijgen de troepen aan de grens met de EU- en NAVO-landen Polen, Litouwen en Letland het bevel om "de infiltratie van wapens en strijders te verhinderen". Enkele dagen geleden heeft Loekasjenko extra troepen naar die westelijke grens gestuurd. Er zijn wel geen aanwijzingen dat er wapens of strijders worden binnengesmokkeld. (Lees verder onder de foto).

Ook waarschuwt Loekasjenko dat de medewerkers van de staatsomroep die in staking zijn gegaan, hun job kwijt zijn en niet moeten terugkeren. Intussen wordt er ook gestaakt in die andere bolwerken van het regime, namelijk de staatsondernemingen zoals grote fabrieken en mijnen. Na enkele dagen van aarzelen, lijkt Loekasjenko dus terug te kiezen voor de harde aanpak. Of die gevolgd wordt, moet nog blijken, want de laatste dagen waren ook een aantal agenten van de politie van hun post verdwenen.

Loekasjenko zei ook dat het Westen zich beter met de eigen protesten zou bezighouden en verwees daarbij naar de gele hesjes in Frankrijk en de betogingen tegen coronamaatregelen elders in Europa. Overigens is in een ziekenhuis een man overleden die eerder gewond was geraakt bij rellen. Volgens getuigen zou hij een schotwonde hebben opgelopen. Het aantal slachtoffers van het volksprotest komt daardoor op drie.

Jan Balliauw denkt dat Loekasjenko geschrokken is toen hij uitgejouwd werd door fabrieksarbeiders, die normaal zijn achterban vormen. Hij leeft dermate in een bubbel dat het niet tot hem doordringt dat hij echt een probleem heeft en ik denk dat hij nu nog de enige redding ziet in een nieuwe harde aanpak, aldus Balliauw. (Lees verder onder de foto).

Een woordvoerder van het Kremlin heeft vandaag overigens gesteld dat "er op dit ogenblik geen nood is aan Russisch militair ingrijpen in Wit-Rusland". In principe zou dat kunnen in het kader van een oud militair bijstandsverdrag, maar Moskou is dat dus niet van plan. Wel vraagt het Kremlin opnieuw dat het Westen zich niet zou moeien met de situatie in Wit-Rusland. EU-president Michel heeft overigens bevestigd dat Rusland niet van plan is om militair tussenbeide te komen in het buurland.

Bekijk hier de reportage in "Het Journaal" over de virtuele EU-top naar aanleiding van de toestand in Wit-Rusland: