Noodzaak of nonsens? Vlaamse en Franstalige experts oneens over nut van "bubbel van 5"

De tweede opstoot van het coronavirus is klein bier, vergeleken met de eerste golf in maart en april, vinden enkele Franstalige experts. "We zien niet méér patiënten in het ziekenhuis. Op intensieve zorg is alles kalm en onder controle", zegt Jean-Luc Gala, specialist infectieziekten en diensthoofd in het Brusselse Saint-Luc-ziekenhuis. "En we zien geen hogere sterftecijfers, behalve door de hitte van de voorbije weken. De tweede coronagolf is er dus niét", vindt de Franstalige professor.

Nochtans trok zijn Vlaamse collega Kenneth Coenye, hoofdarts in kliniek Sint-Jan, ook in Brussel, een paar weken geleden aan de alarmbel over de stijgende besmettingscijfers in Brussel. "Ik denk dat een Antwerpse situatie hier in Brussel niet veraf is", waarschuwde Coenye.

De Vlaamse hoofdarts baseerde zich op de testresultaten uit zijn ziekenhuis. "De laatste tien dagen zitten we gemiddeld met 6,8 procent positieve tests. Dat is veel hoger dan eind juni. Toen hadden we 0,8 procent positieve tests."

Bekijk het gesprek met Kenneth Coenye uit "Terzake" (29/07/2020):

Maar "Brussel brandt niet", beklemtoont zijn Franstalige collega Gala een paar weken later. "Het aantal patiënten in het ziekenhuis en op intensieve zorg, en de sterftecijfers: die indicatoren zijn allemaal goed." Voor Gala is Brussel niet te vergelijken met Antwerpen, de eerste broeihaard van de tweede corona-opstoot.

In verhouding tot zijn bevolking telde het arrondissement Antwerpen op de piek inderdaad bijna dubbel zoveel besmettingen, en de stad Antwerpen zelfs bijna drie keer zoveel, als nu in Brussel. Maar het Brussels Gewest registreerde de voorbije maand wel iets méér ziekenhuisopnames dan de hele provincie Antwerpen.

Beluister het gesprek met Jean-Luc Gala in "De ochtend":

Gala pleit voor gerichte lokale maatregelen om het coronavirus te bedwingen. "We zijn veel beter voorbereid, we testen meer, en we zijn nu beter in staat om lokale besmettingshaarden snel te ontdekken en in te dijken. En Antwerpen is daar (met zijn verstrengde provinciale maatregelen) juist een fantastisch voorbeeld van."

De Franstalige specialist infectieziekten wil af van strenge, nationale maatregelen tegen het coronavirus. Die schaden immers de economie, en hebben ook een nefaste impact op ons welzijn. "Een mondmasker dragen waar het druk is, heeft zin. Maar de sociale bubbel van vijf heeft geen zin."

En Gala is niet de enige Franstalige expert die af wil van de bubbel van vijf. "Die bubbel is te beperkend", zegt ook Yves Coppieters, epidemioloog aan de  Franstalige universiteit ULB, in De Morgen. "Te weinig mensen houden zich eraan, en we kunnen dat ook niet volhouden als we ook de winter moeten overbruggen."

Coppieters hamert op andere maatregelen. We moeten vooral afstand houden, regelmatig de handen wassen, en binnen zoveel mogelijk een mondmasker dragen. "Het is contraproductief een boodschap van angst te blijven verspreiden, als de cijfers goed zijn."

Bekijk hier een gesprek met Jean-Luc Gala (Saint-Luc-ziekenhuis) en de reactie van infectiologe Erika Vlieghe, in "Het Journaal" en lees voort onder de video:

De Vlaamse en Franstalige woordvoerders op de persconferenties van het crisiscentrum communiceren doorgaans unisono in hun gestroomlijnde boodschappen aan de bevolking. Maar een week geleden klonken toch even de meningsverschillen tussen Vlamingen en Franstaligen door, toen het ging over de bubbel van vijf.

Frédérique Jacobs, specialiste infectieziekten in het Brusselse Erasmus-ziekenhuis en de Franstalige woordvoerster, beklemtoonde dat de bubbel van vijf moeilijk lang is vol te houden. "Want die extreem strenge maatregel beperkt u helemaal in uw sociale contacten, wat niemand bereid is lang te doen."

"We moeten een middenweg vinden tussen enerzijds te veel nauwe contacten die de verspreiding van het virus bevorderen", voegde Jacobs daar aan toe, "en anderzijds zo weinig contacten dat het op lange termijn onleefbaar wordt en dat nog weinig mensen er zich aan houden."

Viroloog Steven Van Gucht van gezondheidsinstituut Sciensano reageerde terughoudender. "Het moet mogelijk zijn om in de toekomst de regels rond de sociale bubbel een beetje te gaan versoepelen", stelde de Vlaamse woordvoerder, "maar ik acht het onwaarschijnlijk dat we nog terugkeren naar 15 contacten die elke week mogen wisselen, want dat speelde heel hard in de kaart van het virus."

Bekijk de persconferentie van 12/08/2020 (de vraag en antwoorden waar hierboven naar wordt verwezen, kunt u beluisteren vanaf minuut 41):

Anders dan een aantal Franstalige experts willen de Vlaamse experts vooralsnog vasthouden aan de bubbel van vijf. "Het is te vroeg" om de bubbel weer te vergroten, tweette gisteren viroloog Marc Van Ranst. "Ik zal het nog eens zeggen : het is te vroeg!"

Tijdens de eerste golf moest niemand overtuigd worden dat strenge maatregelen nodig waren, zei ook gisteren Steven Van Gucht. "De ziekenhuizen lagen overvol, er waren heel veel overlijdens, en niemand kon dat in twijfel trekken."

Maar nu liggen de kaarten anders, legt de viroloog uit. "We proberen een escalatie (van de epidemie) vóór te zijn. We vragen een heel grote inspanning aan de mensen, en dan zien we dat het allemaal wel meevalt in de ziekenhuizen. En mensen denken dat dat vanzelfsprekend is, maar dat is niet zo." 

Zijn collega Van Ranst zit op dezelfde lijn. "We zitten wel degelijk in een tweede golf, die we dankzij de maatregelen hopen te beperken tot een golfje", tweettte hij vandaag. Frédérique Jacobs draaide dat een paar weken geleden nog om. "We kunnen niét spreken van een tweede golf. (Maar) als we niks doen, gaan we naar een tweede golf."

Het mag duidelijk zijn dat Vlamingen en Franstaligen andere risico-afwegingen maken op het kruispunt tussen gezondheid, economie, en welzijn. Met strenge maatregelen willen Vlaamse experts het coronavirus zoveel mogelijk terugdringen, en ernstig zieken en doden door het virus zoveel mogelijk beperken. Maar Franstalige experts benadrukken de negatieve gevolgen van die strenge aanpak: voor onze economie, onze sociale contacten en ons mentaal welzijn.