Wit-Russische oppositieleidster Tichanovskaja in het EU-parlement: "Dit is geen geopolitieke revolutie"

Svetlana Tichanovskaja is eerder naar EU-lidstaat Litouwen gevlucht omdat ze vreest voor haar veiligheid. Vandaag hield ze via een videoverbinding een toespraak in de commissie Buitenlandse Zaken van het Europees Parlement in Brussel.

Haar boodschap is duidelijk: het massale volksprotest in haar land wil de geopolitieke kaart in Oost-Europa niet hertekenen. Het is niet gericht tegen of voor Rusland en ook niet tegen of voor de EU.

Dit is een vreedzame revolutie tegen het regime van president Aleksander Loekasjenko en de belangrijkste eisen zijn eenvoudig, zei Tichanovskaja: vrije en eerlijke verkiezingen. Ze herhaalt ook dat ze een dialoog wil met het regime van Loekasjenko en dat ze bemiddeling door internationale organisaties verwelkomt.

De Europese Unie erkent de resultaten van de omstreden verkiezingen van 9 augustus niet en bereidt gerichte sancties voor tegen figuren van het regime die verantwoordelijk worden geacht voor de verkiezingsfraude en voor de brutale repressie tijdens het begin van het protest. Tichanovskaja was de tegenkandidate van Loekasjenko.

De boodschap van Tichanovskaja was in feite even zeer gericht aan Rusland als aan de EU. Ze hoopt de Russen gerust te stellen dat de omwenteling in Wit-Rusland hun invloed in Oost-Europa niet verder zal ondermijnen en dat een nieuw regime de nauwe banden met Moskou zal behouden. (Lees verder onder de foto).

Tichanovskaja wil zo de vrees van Rusland wegnemen dat het vertrek van Loekasjenko ook een ommekeer richting Europa zou betekenen, weg van Moskou zoals dat in 2014 het geval was na de Maidan-revolutie in Oekraïne. De protestbeweging had al eerder gesteld dat ze gericht was tegen Loekasjenko en niet tegen Rusland, met wie Wit-Rusland sterke economische en historische banden heeft en wil houden. 

De Russische president Vladimir Poetin laat alvast nog niet in zijn kaarten kijken. Ondanks veel overeenkomsten is zijn relatie met Loekasjenko al een tijd verzuurd en ook Poetin ziet wellicht in dat diens regime niet de nodige stabiliteit in Wit-Rusland kan opleveren. Anderzijds zou een democratische omwenteling, ook als die niet anti-Russisch is, de eigen bevolking in verleiding kunnen brengen, iets waar Loekasjenko Poetin de voorbije weken herhaaldelijk voor gewaarschuwd heeft.

In Wit-Rusland zelf heeft het Hooggerechtshof de vraag van Tichanovskaja om de verkiezingen van 9 augustus ongeldig te verklaren, afgewezen. Erg verwonderlijk is dat wel niet. 

Vandaag zijn ook twee eerder opgepakte leden van de "overgangsraad" die Tichanovskaja had opgericht, veroordeeld tot 10 dagen opsluiting. Het gaat om Olga Kovalkova, topvrouw van een christendemocratische partij, en stakingsleider Sergej Dylevski. Loekasjenko had eerder aangekondigd dat hij zou optreden tegen die overgangsraad die volgens hem een staatsgreep plant, maar gezien de strafmaat lijkt die aanpak vooralsnog beperkt.