De zaak-Chovanec bewijst dat N-VA geen degelijke, cleane bestuurspartij is

Er zijn van die weken dat alles tegen zit, en zo beleeft N-VA er een. Het is zelfs zeer twijfelachtig of Bart De Wever, Jan Jambon en hun secondanten er na deze hebdomas horribilis nog een annus mirabilis van zullen kunnen maken. Op twee fronten, het federale en het Vlaamse, zitten ze sinds deze horrorweek volledig in het defensief. 

Wekenlang proberen ze al het politieke perceptiespel te winnen: ze blijven maar herhalen dat er na de mislukte opdracht van Paul Magnette (PS) en Bart De Wever (N-VA) om een paars-gele regering te vormen, enkel nog verkiezingen of een Vivaldi-regering kunnen volgen. De liberalen zijn daarbij hun favoriete doelwit. Tegen de vierseizoenscoalitie, waar Open Vld-voorzitter Egbert Lachaert op aanstuurt, halen ze al hun grof geschut boven. 

Want die federale regering, gedomineerd door de Franstaligen, zou geen serieuze hervormingen kunnen doorvoeren en nooit realiseren wat de Vlamingen eigenlijk echt willen. Het offensief tegen Vivaldi door de Vlaams-nationalisten is even hevig als hun aanvallen destijds tegen de regering-Di Rupo. De Vlaamse partijen die daartoe behoorden, werden toen ook afgeschilderd als ‘verraders van de Vlaamse zaak’. 

N-VA leek opnieuw van plan om zich terug te trekken in Vlaanderen. Vandaar wou ze bewijzen dat de Vlaamse regering – met hun minister-president Jan Jambon (N-VA) – beter en efficiënter bestuurt dan die bontgekleurde ploeg op het federale veld. Vanop het Brusselse Martelaarsplein, waar de Vlaamse regering huist, en vanuit de federale oppositie konden ze de federale regering dan blijven ondermijnen. In 2014 leverde dat N-VA een eclatante overwinning op. In 2024, zo redeneerden ze, kon dat opnieuw lukken.

Echter, sinds woensdagochtend is die hele strategie een totale misrekening gebleken. Federaal minister van Binnenlandse Zaken Pieter De Crem (CD&V) maakte toen in de Kamercommissie bekend dat Jambon wel degelijk op de hoogte was van het politieoptreden dat leidde tot de dood van de Slowaak Jozef Chovanec in februari 2018. 

Deze zaak bewijst dat N-VA geen degelijke, cleane bestuurspartij is en geeft net volop munitie aan haar tegenstanders. Alle wapens werden met één tussenkomst van een CD&V-minister uit de handen van de N-VA’ers geslagen. 

Jambon plant nu een nieuw offensief – volgende week dinsdag in de Kamercommissie – waar hij het politieverslag dat zijn kabinet ontving van het gruwelijke incident publiek wil maken. Dat lijkt laat, rijkelijk laat, om de perceptie van een minister-president volledig in het nauw nog te kunnen keren. Minstens tot dan zullen alle aanvallen van N-VA op de onderhandelingen over een Vivaldi-coalitie hun doel missen.  

In 2010, toen de federale onderhandelingen eveneens een uitputtingsslag waren, verwees De Wever eens naar een legendarische uitspraak van Paul Vanden Boeynants (CVP-PSC): ‘VdB, on l’aime ou on l’aime pas, mais je suis tranquille avec moi-même.’ Zou dat nu, na deze flaters van formaat, nog gelden voor De Wever en Jambon?