Tijdens de persconferentie vrijdag waarschuwde het crisiscentrum dat het griepseizoen aan het begin van 2021 mogelijk zal samenvallen met een opstoot van covid-19. Om overbelasting op de ziekenhuizen te vermijden, worden risicopersonen en het zorgpersoneel opgeroepen zich te laten vaccineren tegen het griepvirus.

Met de herfst op komst, komt ook het seizoen van de luchtweginfecties eraan. ‘Een van de belangrijke infecties is het griepvirus.’ De griepepidemie vindt gewoonlijk plaats tussen januari en maart. Het is goed mogelijk dat het deze keer zal samenvallen met een opflakkering van het coronavirus, klinkt het. ‘We verwachten wel dat de maatregelen die we nu nemen voor de bestrijding van covid-19 ook een remmend effect zullen hebben op de griepepidemie.’ Toch is dat nog moeilijk in te schatten, geeft de viroloog toe.

Zowel het griepvirus als het coronavirus kunnen allebei ernstige infecties veroorzaken en de risicogroepen van beide virussen zijn quasi hetzelfde. ‘De symptomen van beide ziekten zijn bovendien ook heel gelijkaardig en kunnen enkel met een test onderscheiden worden.’

Er is verder nog niet geweten wat het zou betekenen indien iemand zowel het griep- als het coronavirus tegelijkertijd oploopt, of kort na elkaar. Daarom roept het crisiscentrum risicopersonen op zich tegen de griep te laten vaccineren. Van Gucht voegt eraan toe dat dat overigens elk jaar belangrijk is. Uit internationaal onderzoek blijkt dat gevaccineerde 65-plussers 50 procent minder kans lopen om in het ziekenhuis te belanden, en 30 procent minder kans hebben om te overlijden.

Druk op de zorg vermijden

Als er tijdens de griepepidemie ook nog talrijke covid-19-patiënten liggen, kan dat zwaar worden voor de ziekenhuizen. ‘Dus ook om een overbelasting op de ziekenhuizen te vermijden, is het belangrijk dat zo veel mogelijk risicopersonen zich laten vaccineren tegen de griep.’

De experten raden ook verpleegkundigen aan zich te laten vaccineren zodat ze het griepvirus niet ongewild kunnen doorgeven aan patiënten, en zodat ze niet uitvallen met de griep wanneer het druk is in het ziekenhuis.

In België zullen er dit jaar 2,9 miljoen griepvaccins beschikbaar zijn, meldt de viroloog. ‘Dat is een half miljoen meer dan vorig jaar.’ Er is door experten een volgorde vastgesteld wanneer het griepvaccin beschikbaar zal worden gesteld aan de bevolking. Dat zal in twee fasen gebeuren. In de eerste fase, die loopt van 15 september tot 15 november, zullen de vaccins geleverd worden voor de prioritaire doelgroepen. ‘Het gaat dan om mensen die een verhoogd risico lopen op complicaties; meer bepaald om zwangere vrouwen, 65-plussers, mensen die lijden aan een chronische ziekte, mensen die in een instelling verblijven, kinderen die langdurige aspirine-therapie ondergaan, of mensen die samenleven met een risicopersoon en huishoudens met kinderen jonger dan zes maanden.’ Daarna wordt er prioriteit gegeven aan het zorgpersoneel en aan de bevolking tussen 50 en 64 jaar.

Vanaf 15 november start de tweede fase en dan wordt het vaccin aan iedereen ter beschikking gesteld, ‘in functie van de beschikbaarheid’, aldus Van Gucht.

Opmerkelijk: hoewel de eerste fase al op 15 september begint ‘omwille van praktische redenen’, raden de experten aan om toch een maand te wachten. De immuniteit die opgewekt wordt door het vaccin, werkt het beste één tot drie maanden na de toediening van het vaccin, klinkt het.

Veiligheid griepvaccin

Afsluitend benadrukt Van Gucht dat je geen griep kunt krijgen van het griepvaccin. ‘Dit idee doet al jaren de ronde’, maar klopt niet, aldus de viroloog. ‘We horen vaak van mensen dat ze griepsymptomen hebben gekregen in de dagen na de vaccinatie’, zegt hij. ‘Ik wil jullie graag geruststellen: het griepvaccin bestaat enkel uit dode fragmenten van het virus. Er kan onmogelijk levend griepvirus ontstaan uit het vaccin.’

‘Het is wel waar dat u soms in de dagen na de vaccinatie lichte en kortdurende symptomen kunt ontwikkelen. Dat is een reactie van uw immuunsysteem op het vaccin. Dat is normaal en is eigenlijk een goed teken.’ In de video hieronder legt Van Gucht de veiligheid van het griepvaccin uit:

Mondmaskers op lagere scholen

Het heeft geen zin om kinderen beneden de 12 jaar te verplichten om mondkapjes op te zetten, klonk het ook nog. Het crisiscentrum gaf twee redenen waarom we de Spanjaarden, die dat wel doen, daar niet in volgen. Ten eerste hebben kinderen op die jonge leeftijd het erg moeilijk om de mondneusbescherming op een correcte manier te dragen, en als het beschermingsmiddel niet correct wordt gedragen, dan kan het meer slecht dan goeds aanrichten.

De andere reden is dat uit onderzoeken is gebleken dat het virus minder besmettelijk is bij jonge kinderen. Er is minder kans dat ze het aan elkaar doorgeven en er is ook minder risico dat ze ouderen besmetten.

Regionale verschillen in de cijfers

Op de persconferentie meldde het crisiscentrum ook dat het gemiddelde aantal gerapporteerde nieuwe coronabesmettingen per dag blijft afnemen in België. De dalende trend is vooral te danken op de daling in de provincies Antwerpen en Luik, maar in andere provincies stijgt het aantal besmettingen nog, aldus viroloog Steven Van Gucht. Lees een volledig overzicht van de cijfers hier.

(fc, cevt)