Gewezen minister van Binnenlandse Zaken Jan Jambon (N-VA) heeft zaterdagnamiddag meer uitleg gegeven na de heisa over zijn rol in de zaak-Chovanec. “Ik heb overhaaste uitspraken gedaan”, zo verklaarde Jambon. “Maar Ik heb nooit, maar dan ook nooit de intentie gehad om de waarheid te verdraaien, waarom zou ik dat? Ik heb daar geen enkel belang bij.”

Wat Jan Jambon wel of niet wist over de dood van Jozef Chovanec is al dagenlang voer voor discussie. In februari 2018 stierf de 38-jarige Slovaak na een hardhandige politie-interventie in de luchthaven van Charleroi. Jambon was op dat moment minister van Binnenlandse Zaken.

 © Jambon overloopt de tijdlijn

“De beelden waren voor mij totaal nieuw”

Vlaams minister-president Jambon begon zijn persconferentie zaterdagnamiddag met de boodschap dat de camerabeelden pas deze zomer aan het licht kwamen. “In 2018 was er geen weet van die vreselijke beelden. Toen ik ze voor het eerst zag, was ik - net als iedereen - diep geschokt”, aldus Jambon. “De beelden tarten elke verbeelding. Ik heb me meteen afgevraagd: wist ik hiervan? Wat ik daar zag, was voor mij totaal, maar dan ook totaal nieuw.”

“Toen de beelden met de Hitlergroet en andere wansmakelijkheden de afgelopen weken in de media kwamen, heb ik medewerkers uit die periode gecontacteerd, maar niemand legde toen de link met het dossier-Chovanec. Ik heb dus ook niet geantwoord op vragen van journalisten. Dat was het enige juiste om te doen.”

Ambassadeur kort gesproken

Een belangrijk element in de discussie is in hoeverre Jambon persoonlijk op de hoogte was van het voorval. “De Slovaakse ambassadeur werd begin maart door twee van mijn medewerkers ontvangen. Ik was daar zelf niet bij. Enkele maanden later, op 30 mei, heb ik hem wel zelf gesproken, maar ik herinner me die bijeenkomst - met de hand op het hart - niet meer. Op 29 mei werd aanslag gepleegd in Luik, die een dag later werd opgeëist door Islamitische Staat.”

“Ik heb de Slovaakse ambassadeur die dag kort gesproken, maar ben meteen erna vertrokken naar Luik. Mijn aandacht is toen volledig naar daar gegaan. De zaak-Chovanec was in handen van Justitie. Ik betreur het ten zeerste, maar ik herinner mij heel erg weinig van die zaak.”

“Zodra het gerechtelijk onderzoek is beginnen lopen, is het ook geen zaak meer van de minister van Binnenlandse Zaken”, benadrukt Jambon ook. “Dan zit het bij Justitie.”

“Niemand vraagt mijn ontslag”

“Ik wens te beklemtonen dat ik nooit de intentie heb gehad om de waarheid te verdraaien”, zegt Jambon nog. “Waarom zou ik? Ik heb daar geen enkel belang bij. De essentie is dat het dossier door mij en mijn kabinet volledig correct is behandeld. Ik aanvaard niet dat mensen met de kennis van nu beschuldigingen in het rond strooien. Ik neem de verantwoordelijkheid voor mijn medewerkers die in dit dossier correct gehandeld hebben.”

Komende dinsdag wordt Jan Jambon in de federale Kamer verwacht voor tekst en uitleg bij het incident. “Er is al gesproken met de coalitiepartners in de Vlaamse regering. ‘Niemand vraagt mijn ontslag.”

LEES OOK. Wat is de impact van de zaak Chovanec op Jambon? N-VA ziet officieel geen probleem, maar de positie van Jambon is wel verzwakt

“Jambon onderkent ernst situatie niet”

Groen is niet onder de indruk van het relaas dat Jan Jambon zaterdagnamiddag gaf over de zaak-Chovanec. Dat zegt fractieleider Björn Rzoska, die zich afvraagt of minister Jambon wel degelijk de ernst van de feiten onderkent. “Deze persconferentie roept meer vragen op dan ze antwoorden geeft”, zo klinkt het. “Een nieuwe dag, een nieuwe versie, maar nog steeds geen antwoorden”, aldus Rzoska. “Er is een man overleden door brutaal politiegeweld en we krijgen stellig de indruk dat minister-president Jambon toen, maar ook nu niet de ernst van de situatie onderkent. Hij verliest hier fors aan geloofwaardigheid.”

Volgens Rzoska schuift Jambon te snel alles onder de mat van het gerechtelijk onderzoek. “De onderzoeksrechter onderzoekt een misdrijf, en niet de communicatie tussen politie en top of kabinet. Daar gaat het vandaag nochtans over.”

“Als hij nog enige geloofwaardigheid wil behouden, dan moet Jambon dinsdag in de Kamercommissie niet weer met een nieuwe versie komen, maar wel met bewijsstukken. Gebeurt dat niet, dan kan hij zijn politieke verantwoordelijkheid niet meer ontlopen”, besluit de fractieleider.

Getuige: politie gebruikte onnodig veel geweld

VRT Nws voerde zaterdagavond nog een getuige op die op hetzelfde vliegtuig als Chovanec zat en getuige was van hoe hij zich vreemd gedroeg. Hij werd van het vliegtuig gehaald en werd op de tarmac al hardhandig aangepakt, zegt de man.

Maar intussen blijkt ook dat de hulpverleners die in beeld te zien zijn ongepaste uitspraken deden. Zo zou een van hen gezegd hebben dat de man het niet verdiende om gereanimeerd te worden en dat het geen groot verlies zou zijn mocht hij uiteindelijk sterven. Dat bevestigt de advocate van de weduwe van Chovanec.

Man sterft na politieoptreden in Charleroi: “Eén agent zat 16 minuten met zijn volle gewicht op zijn borstkas”

 (mtm, ast)