Vredesdeal Soedan brengt einde van 65-jarige oorlog stapje dichterbij

Maar liefst vijf belangrijke rebellengroepen hebben het vredespact getekend, waaronder vier groepen uit Darfur. Vooral in die provincie hebben diverse oorlogen sinds het begin van het millennium veel mensenlevens gekost (300.000) en 2,5 miljoen mensen op de vlucht doen slaan.

Te veel optimisme over het vredeakkoord is echter misplaatst. Twee belangrijke rebellengroepen, waaronder een uit Darfur en een uit het zuiden, hebben niet getekend. Zonder hun steun is de kans groot dat de binnenlandse oorlogen blijven voorbestaan die het land al sinds de onafhankelijkheid in 1955 teisteren.

Ook in andere opzichten is de vredesdeal broos. De overgangsregering in Khartoum worstelt vooral met de belofte dat er geld beschikbaar zal komen om miljoenen ontheemde Soedanezen te laten terugkeren naar huis en om achtergestelde regio’s economisch te ontwikkelen.

Donaties

“De grootste uitdaging is nu om donaties te vinden om het vredesakkoord te kunnen uitvoeren”, zei Jibril Ibrahim, leider van de rebellengroepering Darfur’s Justice and Equality Movement (JEM) maandag. De ondertekenaars wordt deelname aan het politieke proces in het vooruitzicht gesteld. Daarnaast is gewapende rebellen beloofd dat zij niet zullen worden vervolgd, maar worden opgenomen in de strijdkrachten. 

Soedan-analisten benadrukken eveneens dat er nog vele hordes te nemen zijn. “Internationale financiële en diplomatieke steun, of zelfs druk als dat nodig is, zijn essentieel om ervoor te zorgen dat alle partijen het akkoord ook echt uitvoeren”, zei Jonas Horner van de International Crisis Group tegen AP.

Ondanks alle mitsen en maren kan het akkoord toch gezien worden als een (eerste) overwinning voor de kersverse overgangsregering. Die regering, die aantrad na de val van dictator Omar al-Bashir in april 2019, beschouwt het als een topprioriteit om een punt te zetten achter de langlopende conflicten met rebellengroepen.

Veel hangt nu af van het vermogen van Khartoum om de twee grote rebellengroepen die niet tekenden alsnog over de streep te trekken. Er is volgens ingewijden tijd voor extra onderhandelingen. Het akkoord is nog niet definitief. Met de ondertekening wordt gewacht om ook andere rebellen de kans te geven mee te doen.