CD&V zet flinke stap richting Vivaldi-regering: ‘Avanti, dit land moet vooruit’

“Als we ons programma kunnen realiseren, waarom zouden we dan niet mee besturen?” Joachim Coens zette woensdagavond in Terzake een ferme stap richting een Vivaldi-coalitie met liberalen, socialisten, groenen en CD&V. Het overleg met koninklijk opdrachthouder Egbert Lachaert (Open Vld) draait sinds maandag op volle toeren. “Het vertrouwen is aan het groeien”, klonk het. “Als we worden uitgenodigd om het debat ten gronde te voeren, dan moeten we dat een kans geven.”

Lachaert wordt vrijdag op het paleis verwacht. De koning wil tegen dan weten of een Vivaldi-coalitie levensvatbaar is. Op 17 september loopt het vertrouwen in de huidige regering af. Als tegen dan geen nieuwe coalitie in de maak is, worden verkiezingen onafwendbaar. “Maar er is nog wat tijd. Ik denk dat het mogelijk is”, aldus Coens. Het nieuwe motto van de christendemocraten luidt ‘Avanti’, Italiaans voor vooruit. Precies wat er volgens hen met het land moet gebeuren.

Keuze

Besturen met Vivaldi of oppositie voeren naast N-VA en Vlaams Belang? Voor CD&V gaat het om een existentiële keuze. Coens is altijd een koele minnaar geweest van Vivaldi, maar na de mislukking van paars-geel blijven er weinig andere mogelijkheden over. Zondag tekende Coens al present op een eerste Vivaldi-rondetafel georganiseerd door Lachaert, maar een dag later botste hij binnen zijn partij op veel weerstand. Een extra partijbureau over de formatie werd op de valreep afgelast.

CD&V, meer bepaald het trio Coens-Hilde Crevits-Koen Geens, wil dat Lachaert zijn startnota aanscherpt. Communautair is een geloofwaardig plan nodig voor een staatshervorming na 2024. Die moet onder meer de bevoegdheid voor de gezondheidszorg bij de regio’s leggen. Op korte termijn wil de partij enkele communautaire dossiers ontmijnen, zoals de vliegwet en de federale artsenquota. “De verstandhouding tussen de federale en regionale overheden blijft voor ons ook cruciaal”, aldus Coens. In Vlaanderen bestuurt CD&V de komende jaren centrumrechts, met N-VA. Vlaams boegbeeld Hilde Crevits heeft geen zin in geruzie tussen de verschillende beleidsniveaus en coalitiepartijen.

Ethisch ligt vooral de uitbreiding van de abortuswetgeving bijzonder moeilijk voor CD&V. De paars-groene partijen zijn het bijna aan zichzelf verplicht om hiermee door te zetten, nadat de beslissing in het parlement meermaals is uitgesteld. Maar Coens laat hierover geen twijfel: “Voor ons is abortus een breekpunt.” Het is een van de dossiers die een sprong naar Vivaldi nog altijd onzeker maken.

Geduld

De komende 24 uur worden hyperbelangrijk. Zowel de socialisten als de groenen hebben CD&V er liefst bij, maar willen niet lang blijven wachten op de partij. Een paars-groene coalitie heeft, met de steun van cdH of Défi, ook een meerderheid.

Voordat Lachaert vrijdag naar de koning gaat, willen sp.a, PS, Groen en Ecolo liefst nog een tweede plenaire vergadering organiseren om het Vivaldi-verbond officieel te bezegelen. Woensdagavond stond zo’n vergadering nog niet gepland, onder andere omdat Coens zich tot dan toe niet wou of kon engageren. Vandaar dat er in rode en groene kringen stemmen opgingen om CD&V hardhandig voor het blok te zetten. “Lachaert kan best een plenaire vergadering samenroepen,” klonk het, “dan moet Coens zelf maar uitmaken of hij komt.” 

Als Coens donderdag of vrijdag zijn zegen uitspreekt voor Vivaldi, is de coalitie vertrokken. Dan kunnen de echte onderhandelingen eindelijk beginnen, ruim vijftien maanden na de verkiezingen. Als Coens dat niet doet, dan is het duidelijk dat er naar een alternatief uitgeweken moet worden. De analyse bij Open Vld: “Dit is een zeer duidelijke opening van Coens. De komende 24 uur kan de zaak bewegen. We zijn optimistisch.” Ook binnen de andere Vivaldi-partijen weerklinken er voorzichtig hoopvolle geluiden.