Na amper week al huiduitslag en schorre kelen door mondmaskers op school: “Als het zo moet willen leerlingen liever thuis les volgen”

“We zijn nog geen week gevorderd in dit nieuwe schooljaar of de klachten en bezwaren stromen binnen”, zegt Yves Van Hastel, leraar in het secundair onderwijs in Antwerpen. Hij schreef een open brief aan minister van Onderwijs Ben Weyts (N-VA), waarin hij vraagt terug te komen op de verplichting om in het secundair onderwijs altijd – behalve op de speelplaats en in de refter – een mondmasker te dragen.

“Die maskers zijn niet gemaakt om constant te dragen én erachter te praten”, schrijft hij. “Ze worden vochtig. We ademen onze CO₂ in en uit, in en uit. Leerlingen klagen over rode uitslag rond hun mond, door de hele dag achter dat masker te zitten. Bijna elke les vragen ze mij: “Wanneer houdt dit op?” Als het zo moet, willen ze liever van thuis uit les volgen. Ook ikzelf en collega-leerkrachten hebben last. We forceren onze stem om verstaanbaar te zijn als we een masker dragen. Ik voel mij vermoeider.”

“Ik verwacht dat veel collega”s en leerlingen zich ziek zullen melden met stemproblemen, uitputting, verkoudheden, … Noem maar op”, zegt Van Hastel. “Pas op: ik ben niet tegen het mondmasker op zich – tijdens verplaatsingen in de gangen is dat zeker aangewezen – maar zodra de leerlingen zitten en de leerkracht vooraan in de klas staat, met de ramen en de deuren open, waarom zou het dan niet af mogen?”

Natuurlijke luchtstroom geblokkeerd

Microbiologe Sarah Lebeer (UAntwerpen) bevestigt het verband tussen het langdurig dragen van een mondmasker en klachten aan de huid en de luchtwegen. “Ons onderzoek toont aan dat bacteriën uit de ademhaling zich opstapelen aan de binnenkant van een mondmasker dat je lange tijd draagt. Daar zijn veel stafylokokken bij, waarvan bekend is dat ze acne en sinusitis kunnen verergeren. Op een masker dat je meer dan acht uur draagt, kunnen die bacteriën zelfs beginnen uitbreiden.”

Naast de aanwezigheid van bacteriën kan ook het “niet normaal ventileren van de sinussen” tot klachten leiden, zegt Lebeer. “Als je de natuurlijke luchtstroom met een masker blokkeert, kan dat leiden tot hoofdpijn, een verstopte neus, vermoeidheid.” In de wekelijkse corona-enquête van de Universiteit Antwerpen gaf vorige week 16 procent van de bevraagden aan dat ze last hadden van acne door het dragen van een masker. 7 procent meldde klachten aan de sinussen. Ook last van de ogen en hoofdpijn kwamen vaak voor. “Op het moment van die enquête waren de scholen zelfs nog niet opnieuw open.”

De huisartsen merken van die beperkte klachten voorlopig niet veel, zegt Roel Van Giel van huisartsenkring Domus Medica. “Wij verwachten binnenkort wel meer infectieziekten, zoals altijd bij het begin van het schooljaar. Of het mondmasker daarop een grote impact zal hebben, zullen we nog moeten zien.”

“Niet voor het hele schooljaar”

Lebeer benadrukt dat een masker natuurlijk werkt als barrière voor het coronavirus. “Maar er is te weinig aandacht voor de neveneffecten van langdurig gebruik”, zegt ze. “We moeten – door te focussen op afstand houden en goed ventileren – proberen te vermijden dat mensen urenlang met zo’n masker op zitten.”

Dat schreef Van Hastel ook in zijn open brief aan minister Weyts. Hij kreeg ook antwoord. “Ik begrijp volkomen de bezwaren,” schreef de minister hem, “maar het mondmasker is een van de elementen geweest die een volledige heropstart (van het onderwijs, red.) in code geel mogelijk heeft gemaakt. Stel u voor dat we nu plots de mondmaskerplicht afschaffen/aanpassen, terwijl we ze net nog maar hebben goedgekeurd. Dat zou aanleiding geven tot tegencommunicatie van virologen en anderen, met opnieuw angst tot gevolg in hoofde van zowel leerlingen, leerkrachten als ouders”, schrijft de minister.

“Maar dit gezegd zijnde”, besluit hij: “We starten met mondmasker, maar dat is helemaal geen beslissing voor het hele schooljaar. We zullen zien hoe het uitdraait. Desgevallend – en met heel veel plezier – schaffen we die plicht volledig af.”