Farmaceuten in VS bijten van zich af: pas een corona-vaccin als het veilig is - en niet omdat Trump het wil

De uitzonderlijke verklaring  - de farmaceuten beconcurreren elkaar immers om als eerste een coronavaccin te ontwikkelen - moet de bezorgdheid wegnemen dat de bedrijven onder druk van de regering-Trump vroegtijdig een vaccin zullen uitbrengen dat niet aan alle medische voorschriften voldoet. President Trump heeft erop aangedrongen, en publiekelijk beloofd, dat er eind oktober al een vaccin beschikbaar zal zijn – net vóór de presidentsverkiezingen.

Tot de fabrikanten die de brief zouden hebben ondertekend, behoren Pfizer, Moderna, Johnson & Johnson, GlaxoSmithKline en Sanofi.

Donderdag werd bekend dat de Centers for Disease Control and Prevention (CDC) - het Amerikaanse RIVM - alle staten en vijf grote steden heeft laten weten dat zij “eind oktober of begin november” een Covid-19-vaccin moeten kunnen verstrekken aan zorgverleners en andere risicogroepen.

Die brief heeft de wenkbrauwen doen fronsen van medische experts. Velen zijn sceptisch over de genoemde streefdatum. Steeds meer wetenschappers, toezichthouders en medisch deskundigen uiten hun zorgen over wat zij beschouwen als politieke inmenging van de regering-Trump in de pogingen van de farmaceutische industrie om zo snel mogelijk met een werkend middel tegen corona te komen.

Mocef Slaoui, een van de topadviseurs van het Witte Huis, noemde in een interview met een publieke radiozender de mogelijkheid van een vaccin in oktober “heel, heel klein”. Van onoorbare politieke beïnvloeding is volgens hem echter geen sprake.

Richtlijnen plotseling aangepast

De bezorgdheid van wetenschappers over (mogelijke) inmenging van de regering-Trump in de adviezen van overheidsinstelllingen die belast zijn met de bestrijding van de pandemie, nam toe nadat de richtlijnen voor coronatesten onlangs plotseling werden aangepast. Het CDC, een gerenommeerd Amerikaans instituut dat onafhankelijke gezondheidsadviezen aan de regering dient te geven, stelde eind augustus dat mensen zonder coronaverschijnselen zich niet zouden moeten laten testen - zelfs niet als ze in de buurt zijn geweest bij iemand bij wie corona is vastgesteld (terwijl coronapatiënten zonder symptomen juist besmettelijk kunnen zijn). Het kwam het instituut op de verdenking te staan zijn beleid aan te passen onder druk van president Trump (die het hoge aantal coronabesmettingen wijt aan het hoge aantal testen), en zo politieke belangen te laten prevaleren boven wetenschappelijke keuzes.

Ook de geloofwaardigheid van de Federal Food and Drug Admisstration (FDA), dat een coronavaccin moet testen en goedkeuren, staat ter discussie nadat de directeur in de week van de Republikeinse Conventie de geneeskrachtige werking van een plasmatherapie tegen Covid-19 schromelijk overdreef, en toen weer introk. Ook daar werd de verdenking geuit dat de FDA zich voor het karretje van Trump had laten spannen.

Herverkiezing

Amerika heeft het hoogste aantal covid-besmettingen (meer dan 6 miljoen) ter wereld. Het virus heeft er tot nu toe 190.000 levens geëist. Een meerderheid van de Amerikaanse bevolking (ruim 57 procent, aldus de politieke datasite Five Thirty Eight) keurt Trumps aanpak van de pandemie af.

In speeches en tweets probeert Trump zijn kansen op een herverkiezing te vergroten met de belofte van een snel en succesvol coronavaccin, waarvoor hij de verantwoordelijkheid opeist. Farmaceutische bedrijven zouden hem hebben gezegd, zei hij vrijdag, dat als een andere president aan de macht was geweest, “het twee of drie jaar zou duren om deze goedkeuringen [voor een vaccin] te krijgen.”

Volgens The New York Times noemen campagneadviseurs van Trump een vaccin dat vrijgegeven wordt voor de verkiezingen (waarop de brief van de CDC aan de vijftig staten en vijf grote steden dus zinspeelt) in privégesprekken “de heilige graal”.

Vrijdag nog noemde Trump het “waarschijnlijk” dat een vaccin in oktober gereed zou zijn. “Je zult resultaten zien die schrikbarend goed zijn”.

Pfizer, een van de bedrijven die een coronavaccin ontwikkelen, meldde eind augustus dat het op schema lag om een vaccin al in oktober naar de FDA te sturen. Andere farmaceuten mikken eerder op eind dit jaar, begin volgend jaar.