Waarom stijgen de cijfers nu weer? “Dit zat er aan te komen”

Tussen 27 augustus en 2 september kwamen er iedere dag gemiddeld 453,6 nieuwe besmettingen bij in vergelijking met de voorgaande periode van zeven dagen. Dat is een stijging van 3 procent, zo tonen de jongste cijfers van Sciensano. Het is van 16 augustus geleden dat er nog een toename van het aantal nieuwe infecties werd gemeld.

Volgens experts Pierre Van Damme en Marc Van Ranst komt deze stijging niet uit de lucht gevallen. “We hebben het voelen aankomen, omdat de afname van het weekgemiddelde heel traag ging”, zegt epidemioloog Pierre Van Damme aan onze redactie. “Dan weet je dat elk getal dat er per dag bijkomt, waarschijnlijk boven de 500 of zelfs naar de 600 kan gaan. Dat betekent dat we een vlakke tot een licht stijgende curve voor heel België krijgen”, aldus Van Damme. Hij voegt eraan toe dat het reproductiecijfer in acht provincies van ons land boven 1 ligt. “Voor elke besmetting vandaag krijgen we ook morgen een andere besmetting. Dat zullen we goed moeten bewaken de volgende dagen en weken.”.

Van Ranst ziet twee factoren die de stijging in de hand hebben gewerkt. “De eerste factor is het terugkeren van vakantie.” Van Ranst wijst erop dat “honderdduizenden mensen” zijn teruggekeerd van landen waar er meer besmettingen zijn dan in ons land. Denk aan “Frankrijk en Spanje”. “Dan krijg je hier ook meer gevallen”, legt de viroloog uit.

“We weten dat er heel wat Belgische gezinnen terugkomen uit landen die op dit moment rood kleuren - zoals Spanje, Frankrijk en Kroatië - en dat gaan we in de verschillende leeftijdsgroepen terugzien”, bevestigt Van Damme. Momenteel komen de coronabesmettingen vooral voor in de leeftijdsgroep van 10 tot 50 jaar. “De kunst is nu om dat zo te houden”, aldus de professor, om een stijging in het aantal hospitalisaties te vermijden. Het is geweten dat de ziekenhuisopnames zich vooral in de hogere leeftijdsgroepen situeren, “al zien we ook dat mensen tussen de 35 en 40 worden opgenomen”. Na de eerste golf is het wel duidelijk dat 65-plussers zich zelf goed beschermen tegen een mogelijke besmetting, weet Van Damme.

Ten tweede is er een zekere moeheid ontstaan tegenover de opgelegde coronaregels. “Dat zorgt ervoor dat de maatregelen minder gevolgd worden en dat zien we in de cijfers.”

Van Ranst wijst ook met beschuldigende vinger naar brieven en opiniestukken die recent zijn verschenen en de voorschriften in vraag stellen. “Dat heeft ook een effect.” De prof is niet boos op de briefschrijvers en wijst erop dat dit bij elke epidemie een terugkerend fenomeen is. “Zeker wanneer de cijfers naar beneden gaan. Dan is het normaal dat mensen kritiek hebben op de maatregelen”, aldus Van Ranst.

Toch moeten we blijven oppassen, waarschuwt de viroloog. Om de coronamoeheid niet verder te voeden is het belangrijk dat de “excessen” uit de maatregelen worden gehaald. Hij wijst op de mondmaskerplicht, bijvoorbeeld, die hij liever niet ingevoerd ziet op plaatsen waar dat niet nodig is.

Van Damme voegt eraan toe dat de strenge maatregelen in augustus wel degelijk hun vruchten hebben afgeworpen. “Hadden we die toen niet genomen, dan zaten we nu in een situatie zoals in Frankrijk of in Spanje. We vragen een inspanning van de bevolking, maar het hélpt ook.” Van Damme pleit niet voor strengere maatregelen, maar wel voor de toepassing van de huidige.

De epidemioloog maant ook tot voorzichtigheid aan na de opening van de scholen. “We zullen moeten waken over het risico naar de ouders en eventueel de grootouders toe. We zullen zien wat het effect zal zijn over enkele weken.” Van Damme verwijst daarbij naar het buitenland waar er uitbraken in scholen kwamen die geen mondmaskerplicht voor de leerlingen hadden ingevoerd.

“Het is duidelijk dat we tegen Kerstmis niet van dit virus gaan af geraken”, blikt Marc Van Ranst ten slotte nog vooruit. “Niettemin moeten we proberen er het beste van maken.” Professor Van Damme beaamt dat. Hij heeft er goede hoop op dat we “volgend jaar met kerst wel weer meer mogelijkheden gaan hebben”.

Maggie De Block (Open Vld): “Kerst zullen we niet kunnen vieren zoals anders” (+)

De wereldwijde race naar het coronavaccin (deel 1): de kansen van de acht koplopers op een rij (+)