"Ik voelde bijna dezelfde pijn": vader van Jonathan Jacob over de beelden van Jozef Chovanec
Tien jaar na het overlijden van zijn zoon Jonathan in een politiecel in Mortsel komt alles terug boven bij het zien van de beelden van Jozef Chovanec. Vader Jacob betuigde zijn steun aan Henrieta Chovancova, de weduwe van Jozef. "Je zou kunnen denken dat dingen veranderd zijn na het overlijden van uw zoon", reageerde zij in een brief aan de familie van Jonathan. Jan Jacob vertelde daarover en over de vele gelijkenissen tussen beide zaken in De Zevende Dag.
Jan Jacob wendt zijn blik af van de beelden van zijn zoon Jonathan in de cel in Mortsel waar hij overleed na een hardhandig politieoptreden op 6 januari 2010: "Die beelden staan op uw netvlies gebrand, maar toch blijft het ondraaglijk om te zien. Het is elke keer even verschrikkelijk."
De beelden van Jozef Chovanec uit 2018 in een cel op de luchthaven van Charleroi kwamen bijna even hard binnen bij Jacob: "Ik had onmiddellijk de link gelegd, je voelt bijna dezelfde pijn. Dit is hetzelfde wat Jonathan heeft meegemaakt." De zaken Chovanec en Jacob zijn niet helemaal gelijk, maar de wanhopige beelden van Jonathan en Jozef in hun cellen lijken bijna copy paste.
"Als er geen beelden zijn sta je nergens"
In beide gevallen zijn het net de beelden, twee keer gelekt naar de pers door de slachtoffers zelf, die de zaak in een stroomversnelling brachten. In de zaak Jacob was het zeven jaar wachten op een definitieve uitspraak, in de zaak Chovanec wachten ze na twee jaar nog af of er een proces komt.
"Mijn cliënt wilde de beelden vorig jaar al lekken. Ik heb haar tegengehouden omdat ik geloofde in het rechtssysteem. Maar na een jaar was het genoeg. Het was voor haar erg moeilijk, maar ze vond dat het moest gebeuren", zegt Ann Van De Steen, de advocaat van Henrieta Chovancova.
Ook Jan Jacob vond het moeilijk toen hij de beelden van zijn zoon vrijgaf, drie jaar na de feiten. "Jonathan was niet de eerste en ook tussen toen en nu zijn er zaken geweest, maar als er geen beelden zijn dan sta je nergens", zegt hij.
"Als er één leven gered kan worden, is onze strijd het waard geweest"
Jan Jacob wilde Henrieta Chovancova graag steun betuigen omdat de familie Jacob al die jaren ook veel steun gehad heeft van mensen wie hetzelfde overkwam. Chovancova reageerde in een brief op de steunbetuiging van Jan Jacob.
De volledige tekst van Henrieta Chovancova:
Ik was diep ontroerd door het verhaal van Jonathan. Gisterenavond heb ik artikels gelezen over de zaak en onze twee zaken lijken erg op elkaar. Ik kan me niet voorstellen wat uw familie moest doorstaan gedurende een zeven jaar lang gevecht voor rechtvaardigheid. Zoals u zei, zou je kunnen denken dat dingen veranderd zijn na wat er met uw zoon is gebeurd. Onze levens zullen nooit meer hetzelfde zijn zonder hen. Niets kan hen terug bij ons brengen, maar als er één leven gered kan worden, dan is onze strijd het waard geweest. Het moet ongelofelijk moeilijk zijn om te leren leven zonder hem. Bedankt Jan voor jouw brief, het zou een eer zijn als ik jouw familie op een dag kan ontmoeten.
"Zeven jaar later heeft één iemand zijn excuses aangeboden. We hebben toen een goed gesprek gehad met de teamleader en met de directeur van de psychiatrische instelling die Jonathan geweigerd heeft die dag. Voor dat gesprek zijn we die mensen erg dankbaar. Uiteindelijk ben je gewoon op zoek naar de waarheid", voegt Jacob nog toe aan zijn verhaal.
De beelden hebben niet alleen voor de buitenwereld, maar ook voor Jan Jacob het verschil gemaakt: "Van meet af aan heeft de onderzoeksrechter mij afgeraden om de beelden te bekijken, net daarom wilde ik ze wel zien. Was Jonathan echt zo agressief geweest zoals ze beweerden dan had ik mij er beter bij kunnen neerleggen." Uit de beelden bleek een ander verhaal.
Ik zie alleen de context van de gruwel
Zeven jaar na de dood van Jonathan Jacob en een aantal jaren nadat de beelden op televisie werden verspreid, is het effectief tot een veroordeling gekomen en zijn procedures aangescherpt. Dit heeft echter de dood van Jozef Chovanec niet kunnen voorkomen.
"Ik hoop dat er een proces komt", zegt advocaat Van De Steen, "Ik snap niet dat de procureur-generaal durfde zeggen dat de beelden in de context bekeken moeten worden. Ik zie alleen de context van de gruwel."