Disney-film ‘Mulan’: van blockbuster tot pr-nachtmerrie

Dat er kritiek zou komen op de cast en de keuze om bepaalde personages uit het origineel te schrappen, daar waren ze bij Disney op voorbereid. Maar dat het na de première van Mulan, vrijdag op de streamingdienst Disney+, vooral over de aftiteling zou gaan, dat hadden ze niet verwacht. In die aftiteling bedankt het bedrijf acht Chinese overheidsinstellingen voor hun hulp tijdens het draaien. Daarbij onder andere de propaganda-afdeling van de Communistische Partij van de provincie Xinjiang en het bureau voor openbare veiligheid in Turpan, een stad in het oosten van die provincie. 

Dat zorgt internationaal voor heel wat ophef. China ligt al langer onder vuur voor de manier waarop het in Xinjiang de moslimminderheden behandelt. Alleen al rond de stad Turpan liggen veertien zogenaamde heropvoedingskampen waarin de Chinese overheid naar schatting een miljoen islamitische Chinezen – vooral Oeigoeren – vasthoudt. Bovendien is er in die provincie ook sprake van gedwongen sterilisatie van de vrouwen uit de minderheidsgroepen. Allemaal deel van een overheidscampagne die het geboortecijfer bij die minderheden naar beneden moet halen. 

Dat Disney net in die provincie ging filmen en dan ook nog eens nauw samenwerkte met de plaatselijke autoriteiten, roept verontwaardiging op bij mensenrechtenactivisten. Zij roepen op tot een boycot van de film en vragen Disney om inzage te geven in de manier waarop het bedrijf met de Chinese overheden samenwerkte. Volgens The Wall Street Journal ging die samenwerking behoorlijk ver. Disney zou bijvoorbeeld het scenario van de film op voorhand aan de Chinese overheid hebben voorgelegd. Mulan is immers gebaseerd op een eeuwenoud Chinees volksverhaal en Disney wou te allen prijze inhoudelijke fouten vermijden. Ook de keuze voor een volledig Chinese cast is een poging om het Chinese publiek te behagen. Op die manier wil Disney nog nadrukkelijker voet aan de grond krijgen op de groeiende Chinese filmmarkt. 

Niet in de bioscoop

Maar die inspanningen dreigen in de rest van de wereld contraproductief te werken. Het is immers niet de eerste keer dat Mulan in het oog van de storm terechtkomt. Een paar weken geleden kreeg Liu Yifei, de actrice die de rol van Mulan voor haar rekening neemt, bakken kritiek over zich heen. Yifei deelde op het Chinese social media-platform Weibo een post waarin ze haar steun uitsprak voor de politie van Hongkong. En dat terwijl die politiediensten er net van werden beschuldigd dat ze de anti-Chinese protesten in Hongkong met overdreven geweld probeerden de kop in te drukken. 

Ondertussen had Disney zich met Mulan ook al de woede van bioscoopuitbaters wereldwijd op de hals gehaald. Het bedrijf besliste immers om de film, gedraaid met een budget van 200 miljoen dollar, geen bioscooprelease te gunnen. Zo’n release zou in volle coronacrisis toch maar op een sof uitdraaien, redeneerde de tekenfilmgigant. Dan kon Mulan beter gebruikt worden om de eigen streamingdienst Disney+ een duwtje in de rug te geven. Een redenering die bij de bioscoopuitbaters op weinig begrip kon rekenen. Zij zagen in de film net een vehikel om in coronatijden toch nog wat volk naar hun zalen te lokken. 

Maar ook het plan om met Mulan Disney+ een boost te geven, oogstte tegenwind. Abonnees van de dienst die hoopten om de film bij de première op 4 september meteen mee te pikken, kwamen van een kale kermis thuis. Wie Mulan wil zien, moet naast zijn normale abonnement nog 21,99 euro betalen voor de Premier Acces-optie. Wat Disney – alweer – behoorlijk wat kritiek opleverde. Disney-fans in ons land hoeven zich daar alvast geen zorgen over te maken. Wanneer Disney+ volgende week in België wordt gelanceerd, zal dat zonder Premier Acces zijn. Wie Mulan wil zien, hoeft niet bij te betalen, maar moet wel nog tot 4 december geduld oefenen. Dan pas duikt de film in het Belgische aanbod op.