Mobiliteitsbudget snakt naar turbo

Je bedrijfswagen omruilen voor een kleiner en groener exemplaar, met daarbij nog budget voor de trein, een deelfiets of andere duurzame vervoersmiddelen? Voorlopig is het geen succes. Tussen april en december vorig jaar zijn er in heel België 242 werknemers ingestapt in het mobliteitsbudget, zo blijkt uit cijfers van minister van Financiën Alexander De Croo (Open Vld). Het systeem werd in april 2019 ingevoerd om mensen aan te moedigen niet altijd met de auto naar het werk te gaan en zo de files te verminderen. 

Een trage start was verwacht. Heel wat werknemers hebben een auto met een leasecontract dat nog enkele jaren loopt en kunnen niet zomaar overschakelen. Ook bedrijven hebben tijd nodig om zich intern te organiseren. Maar het cijfer is erg laag. “We merken, nu nog altijd, dat wel heel wat bedrijven interesse hebben”, zegt Annelies Baelus, van hr-dienstverlener Acerta. “Maar bij de concrete uitwerking haken ze heel vaak af.”

Het grote probleem? Het systeem is te beperkend en te complex. “Werknemers kunnen slechts kiezen uit een klein aantal auto’s die voldoen aan de ecologische normen”, zegt Veerle Michiels, specialiste mobiliteit bij SD Worx. “En vaak zijn dat niet de goedkoopste, waardoor er weinig budget overblijft voor andere vervoersvormen.” Daarnaast kan de keuze voor alternatieven ruimer. Parkeerkosten zijn bijvoorbeeld op dit ogenblik niet inbegrepen. Toch is daar ook vraag naar: mensen willen hun auto kwijt aan het station om daar de trein te nemen.

Beslommeringen

Tegelijk zijn er ook aan de kant van de werkgevers nog veel beslommeringen. Zo bestaat er geen eenduidige formule om te berekenen hoeveel budget er nu precies tegenover een bepaalde auto staat, de zogenoemde Total Cost of Ownership. Bedrijven mogen dat zelf berekenen, in overleg met hun sociaal secretariaat. Maar die onduidelijkheid veroorzaakt aarzeling. Bedrijven weten niet goed waar ze aan toe zijn. 

Ook is de vrees voor te veel administratief gedoe groot: hoe bewaar je overzicht over alle kosten? “Daar zit heel wat beterschap in”, zegt Baelus. “Werknemers kunnen hun betalingen doen met apps en die worden steeds handiger, ook voor de werkgever om alle rekeningen bij te houden.”

CD&V-Kamerlid Jef Van den Bergh blijft geloven in het systeem. Hij was de grote trekker van het mobiliteitsbudget, samen met huidig preformateur Egbert Lachaert (Open Vld). Nu heeft hij een wetsvoorstel klaar om een aantal van de obstakels uit de weg te ruimen. 

Zo stelt hij voor om het aanbod van alternatieven te verruimen. Parkeerkosten moeten worden inbegrepen, net als een voetgangersvergoeding. "Momenteel krijg je geen extra premie als je te voet gaat, in tegenstelling tot wie voor de fiets kiest”, legt hij uit. 

Ruimere perimeter

Daarnaast moeten de regels soepeler om een deel van je lening of huur af te betalen met het mobiliteitsbudget. Het idee is dat wie dicht bij zijn werk woont ook beloond moet worden – je bent immers veel minder onderweg. Alleen zijn de regels momenteel erg streng. Alleen wie op minder dan 5 kilometer woont van zijn werk komt in aanmerking. “Die perimeter wil ik optrekken tot 10 kilometer”, zegt Van den Bergh.

Tegelijk wil hij de toegangsvoorwaarden eenvoudiger. Momenteel moet een werknemer al minstens een jaar een bedrijfswagen hebben vooraleer hij kan instappen in het systeem. Een bedrijf moet al drie jaar bedrijfswagens toekennen. Daar wil hij vanaf. Ook wil hij duidelijkheid over de berekeningswijze van de waarde van het budget. 

“Dit zouden belangrijke stappen vooruit zijn”, erkent Michiels van SD Worx. Blijft wel het probleem van de beperkte keuze aan ecologisch auto’s. Michiels verwacht dat door de verdere vergroening van het wagenpark dat probleem op termijn zelf zal verdwijnen. Van den Bergh gaat nu op zoek in het parlement naar medestanders, al hoopt hij dat zijn voorstel in het regeerakkoord komt.