N-VA wil dat premier Sophie Wilmès zich aan de afspraken houdt en volgende week opnieuw het vertrouwen van het parlement vraagt, zoals ze zes maanden geleden had aangekondigd.
De kwestie staat voorlopig niet op de ontwerpagenda van de Kamer, maar de Vlaamsnationalisten zullen het punt indien nodig zeker ter sprake brengen. Op steun van N-VA voor het vertrouwen moet premier Wilmès, net als in maart trouwens, niet rekenen.
Hoewel het om een minderheidsregering gaat, kreeg de ploeg van eerste minister Wilmès op 17 maart het vertrouwen van de Kamer. Dat moest het mogelijk maken dat de regering via volmachten daadkrachtig de coronacrisis zou kunnen bestrijden en niet met elk ontwerp langs het parlement zou moeten passeren.
Die periode loopt op 17 september af. De premier had indertijd aangegeven dat ze ten laatste binnen de zes maanden opnieuw het vertrouwen zou vragen. De voorbije weken en maanden werd echter duidelijk dat er amper partijen die vraag zouden steunen.
Intussen zijn liberalen, socialisten, groenen en CD&V het eens geraakt om onderhandelingen te starten over een nieuwe regering. Daarbij werd in eerste instantie gemikt op 17 september, al was dat al enigszins optimistisch. Maar door de coronabesmetting van preformateur Egbert Lachaert is die datum helemaal onmogelijk geworden. De eerstvolgende fysieke vergadering kan pas op 18 september plaatsvinden. De zeven partijen bespreken donderdagnamiddag of het kabinet Wilmès langer aan zet kan blijven.
Volgens N-VA-fractieleider Peter De Roover moet premier Wilmès zich echter aan de afspraak houden en opnieuw het vertrouwen vragen. De coronabesmetting van preformateur Lachaert speelt daarbij voor De Roover geen rol. ‘Dat gaat over de vorming van een nieuwe regering.’ Volgens de N-VA-fractieleider kreeg de premier zes maanden terug het vertrouwen in een duidelijke context en was dat ook de voorwaarde voor een aantal partijen om de groene knop in te drukken.
Mocht de minderheidsregering van CD&V, Open Vld en MR het vertrouwen dan niet krijgen, dan gaat ze in lopende zaken. ‘Puur institutioneel zou dat het voor de koning zelfs gemakkelijker maken om een formateur aan te duiden’, vindt De Roover. Hij ziet ook geen enkele reden om nu wel het vertrouwen te geven. ‘Wat de regering de voorbije zes maanden heeft gedaan, had ook gekund in lopende zaken. Er is niets gebeurd dat onze stelling van toen tegenspreekt.’
Een mogelijke piste is dat er een heel kort uitstel wordt beoogd over die vertrouwensstemming, dus dat het kabinet-Wilmès nog een tijdje met het vertrouwen kan regeren, maar enkel omdat er uitzicht is op een nieuwe regering. Dat zou via een ordemotie kunnen. Het zou eventueel ruimte kunnen bieden aan preformateurs Lachaert en Conner Rousseau om tot kort na 18 september hun opdracht voort te zetten, in de hoop dat de zeven partijen het tegen dan eens raken over wie de volgende premier wordt, indien ze een akkoord over een regering kunnen bereiken. Dan zou de koning een formateur kunnen benoemen om de onderhandelingen een laatste fase te laten ingaan.
