Waar kunnen vluchtelingen uit Moria heen? "Brand geeft urgentie aan om hen te verspreiden over de EU"

Het was een accident waiting tot happen: de brand in het overbevolkte vluchtelingenkamp van Moria op het Griekse eiland Lesbos. Meer dan 12.000 mensen wachten daar vaak al jarenlang op duidelijkheid, en daarbovenop braken nu de eerste coronabesmettingen uit in het kamp.

"Die mensen zitten al jarenlang vast in Moria, sinds het begin van de Turkijedeal in 2016. Dat er in al die jaren niet is voorzien in een betere opvang, is zeker frappant", zegt Marie De Somer, hoofd van het migratieprogramma van het European Policy Centre (onafhankelijke denktank voor Europees beleid) en gastprofessor aan de KU Leuven .

Beluister hier het interview met Marie De Somer in "De wereld vandaag":

"Het idee achter de Turkijedeal was om mensen die aankwamen en geen recht hebben op asiel terug te sturen naar Turkije om zo nieuwe mensen te ontraden om de oversteek te maken. Maar dat terugsturen is nooit gebeurd in de mate waarin het oorspronkelijk was voorzien". 

Vluchtelingen die geen recht hebben op asiel terugsturen, is dan ook gemakkelijker gezegd dan gedaan, stipt ze aan: want de asielaanvragen moeten juridisch onderzocht worden, maar daarnaast is het niet altijd praktisch realiseerbaar. 

Bekijk hier de reportage van "Het Journaal" over de situatie van de vluchtelingen op Moira (en lees voort onder de video):

Nu het kamp door de brand helemaal onbewoonbaar is geworden, zal de Griekse overheid de vluchtelingen opvangen in tentenkampen en boten, maar ook dat kan uiteraard geen definitieve opvangplaats zijn. waarom worden zij niet opgevangen op het Griekse vasteland? Of verdeeld over andere Europese lidstaten? Want de vinger wijst onverbiddelijk ook richting Europa. 

"Dat is niet gebeurd, omdat Europa niet het beeld wilde scheppen dat de oversteek maken een goed idee was. Wie strandde op Moria, werd zodoende als het ware gegijzeld om de Turkijedeal en het ontradende effect te doen werken", zegt De Somer.

De brand kan nu mogelijk een aanleiding zijn om de toestand aan te pakken. "De brand geeft de urgentie aan om vluchtelingen te verspreiden naar het Griekse vasteland én naar andere Europese landen", meent De Somer.

De Duitse bondskanselier Angela Merkel en de Franse president Emmanuel Macron hebben vandaag een akkoord bereikt over de opvang van 400 niet-begeleide jongeren uit Moria op het Griekse eiland Lesbos. 

Merkel hoopt dat ook andere Europese landen zullen meedoen. Het drama moet de landen van de Europese Unie er "eindelijk" drijven tot een gemeenschappelijk migratiebeleid, dat nu nu "onbestaande" is, zegt ze.

Ook Nederland toont zich nu "uitzonderlijk" bereid om 100 asielzoekers uit Moria op te vangen. Het gaat om 50 alleenstaande minderjarigen, jonger dan 14 jaar, en 50 mensen uit gezinnen met minderjarige kinderen. Den Haag doet dit aanbod "bij voorkeur als onderdeel van een door de EU gecoördineerde actie".

De Duitse minister van Economische Samenwerking en Ontwikkeling, Gerd Müller, liet eerder weten dat zijn land 2.000 dakloze migranten kan opvangen.