Opnieuw sociale onrust in gevangenissen: stakingsaanzegging wegens versoepeling bezoekrecht

Door de coronapandemie was fysiek contact in de gevangenissen lange tijd verboden. De vakbonden wijzen erop dat de jongste cijfers over het aantal besmettingen met Covid-19 nog steeds niet geruststellend zijn. Ze zijn dan ook niet te spreken over de versoepeling en lieten dat eerder deze week ook blijken tijdens een sociaal overleg met het kabinet. 

"Nu wordt tijdens het bezoek al enige tijd geen mondmasker meer gedragen, maar er zijn nog steeds plastic schermen tussen de bezoeker en de gedetineerde en er mag enkel fysiek contact zijn als de bezoeker jonger is dan 12 jaar. Dat men nu ook het plastic scherm wil wegnemen, en fysiek (ook intiem) contact mogelijk wil maken, baart ons zorgen", zegt het ACOD vrijdag. 

De vakbond wijst erop dat het voorzichtige beleid van de jongste maanden er net voor gezorgd heeft dat het aantal besmettingen in de gevangenissen beperkt bleef. 

Ze merkt ook op dat de "bubbel" van de gedetineerde niet beperkt is tot zijn celgenoten, maar tot een volledige afdeling van ongeveer 45 personen. Op de wandelplaats komt een gedetineerde zelfs in aanraking met ongeveer 100 personen. 

"Het zou bijzonder jammer zijn indien na maanden van succesvol vechten tegen het coronavirus, het aantal besmette personen in de gevangenissen door de teugels te vroeg te vieren, sterk zou beginnen toenemen. De impact op gedetineerden en personen die om professionele redenen in de gevangenis aanwezig zijn, kan enorm groot zijn... net als op de familieleden van al deze personen". 

Daarom wordt een stakingsaanzegging ingediend, volgens het ACOD met de steun van het volledige vakbondsfront. 

In de wet is voorzien dat er ten vroegste tien dagen na het indienen van de aanzegging ook effectief actie kan gevoerd worden. Dus ten vroegste vanaf 21 september. Waarschijnlijk komt er volgende week ook nog sociaal overleg, maar tegen dan zullen de nieuwe bezoekregels wel al zijn ingegaan.

Het Gevangeniswezen (Directoraat Penitentiaire Inrichtingen) heeft vrijdag de soepeler bezoekregeling verdedigd. Het verwijst onder meer naar het psychosociaal welzijn. 

“Net zoals in de vrije samenleving bestaat ook binnen het gevangeniswezen het besef dat niet enkel moet ingezet worden op preventie van besmettingen, maar ook over het psychosociaal welzijn van gedetineerde burgers dient gewaakt te worden. We hebben immers gemerkt dat kinderen, ouders en familieleden van gedetineerden en gedetineerden zelf enorm hebben geleden onder de strenge maatregelen met betrekking tot het bezoek sinds het begin van de pandemie.”

Tijdens de lockdown werd het bezoek aan gedetineerden volledig opgeschort. Sinds eind mei zijn bepaalde bezoekfaciliteiten, onder strenge hygiënische omstandigheden en ten aanzien van een beperkt aantal bezoekers, opnieuw toegestaan, zegt het Gevangeniswezen. Enkele aanpassingen aan de sanitaire omstandigheden werden even later toegestaan, zoals de opheffing van de verplichting mondmaskers te gebruiken tijdens het bezoek met plexischermen. 

Begin juli werden verdere versoepelingen voorbereid die effect zouden hebben op het fysieke contact tussen gedetineerden en hun bezoekers, maar de evolutie van de besmettingscijfers in juli hebben hier uiteindelijk een rem opgezet.

Het Gevangeniswezen wijst erop dat -ook al dalen de cijfers momenteel niet, of stijgen ze licht in de samenleving- de pandemie in de gevangenissen tot op heden goed onder controle is gehouden. “Vandaag zijn er slechts vijf actieve positief geteste COVID-19-gedetineerden aanwezig in alle Belgische gevangenissen op een totaal van 44 gedetineerden die sinds 13 maart positief getest hebben op COVID-19. Deze 44 gedetineerden vertegenwoordigen nauwelijks 0,5 procent van het totaal aantal geteste gedetineerden.”

Los van de cijfers stelt het Gevangeniswezen ook vast dat gedetineerden dagelijks geconfronteerd worden met tal van personeelsleden en andere personen die de gevangenissen betreden en verlaten. “In tegenstelling tot de gedetineerden krijgen zij wel meer mogelijkheden tot sociale contacten, waardoor de kloof met de strenge maatregelen ten aanzien van gedetineerden en hun familie alsmaar groter wordt. In andere sectoren zoals de woonzorgcentra zien we eenzelfde tendens om de maatregelen aan te passen in het belang van ieders welzijn.”

Om al deze redenen worden de eerder reeds voorbereide versoepelingen nu doorgevoerd, klinkt het. “Vanaf komende maandag willen we het fysiek contact tussen gedetineerden en familie in veilige omstandigheden laten doorgaan”.