Is de oorzaak van chronische pijn gevonden?

“Fibromyalgie komt voor bij een op de twintig personen, dat betekent dat we allemaal wel iemand kennen die aan chronische pijn lijdt”, zegt professor Jessica Van Oosterwijck (UGent). Die pijn kan zich lokaliseren in een specifieke regio, denk maar aan migraine of chronische lage rugpijn, maar kan over het hele lichaam voorkomen, zoals het geval is bij fibromyalgie. Naast de spierpijnklachten ervaren patiënten ook heel wat andere klachten, zoals prikkelbare darmen, slaapstoornissen of hartklachten.

“Dat bemoeilijkte het vinden van een specifiek verantwoordelijk mechanisme, en doordat er tot op heden nog geen algemene consensus is over het onderliggend mechanisme krijgen deze patiënten vaak te kampen met onbegrip.” Aanleiding voor Van Oosterwijck om een multidisciplinair team met relevante expertises samen te stellen. Het leidde tot een nieuwe hypothese, die zopas gepubliceerd is in het internationaal wetenschappelijk tijdschrift Medical Hypotheses.

Het onderzoeksteam schuift naar voor dat een specifiek hersengebied, de insula, een sleutelrol speelt in de chronische klachten die fibromyalgie-patiënten ervaren. De insula is het gebied dat zintuiglijke prikkels analyseert, en is tevens betrokken bij pijnervaringen en emotionele en gedragsmatige reacties op de pijn. Dat verklaart het brede klachtenpatroon en de link met een aantal andere syndromen, zoals prikkelbare darm, obstructieve slaapapneu of chronische vermoeidheid. Er werd op die manier ook een link gevonden tussen verstoringen van de insula en het voorkomen van de dunnevezelpathologie, dat verwijst naar schade aan de kleine zenuwvezels en kan leiden tot pijn, tintelingen of gevoelsstoornissen.

“Het goede nieuws is dat we nu de ziektemechanismen beter begrijpen. Momenteel worden er verschillende nieuwe medicamenteuze neuromodulatoren getest.” Dat zijn apparaatjes die kleine elektrische signalen afgeven aan een zenuw. “De eerste resultaten van studies in de vroege testfase zijn veelbelovend”, zegt Van Oosterwijck. “Ook het gebruik van hersenstimulatie wordt verder onderzocht als manier om de hersenwerking te normaliseren.” Tegelijk wijst Van Oosterwijck erop dat ook is aangetoond dat regelmatige fysieke activiteit kan leiden tot positieve hersenveranderingen. “De behandeling zal dus een combinatie worden.”