Nu de coronacijfers blijven stijgen, wil adviesraad Celeval met de grove borstel door de regels gaan

Vandaag bestaan er tientallen coronaregels voor wie gaat reizen, werken, winkelen of sporten. Maar die zijn niet altijd even zinvol of werden gaandeweg uit hun verband getrokken. “Zo staan voetballers na de match samen onder de douche en zitten ze samen aan tafel, wat een zeker risico inhoudt, terwijl de wedstrijdbal wel ontsmet wordt”, zegt Erika Vlieghe, diensthoofd Infectieziekten van het UZ Antwerpen en lid van Celeval. Dat is de evaluatiecel die de overheid bijstaat in het coronabeleid.

Hoe de nieuwe maatregelen er gaan uitzien, is nog niet beslist. Maar de experts van de Celeval hebben alleszins de ambitie om er eens met een strenge blik naar te kijken. Ze zaten gisteren samen en werken de komende dagen verder aan een adviesrapport. “De bedoeling is dat we klaar zijn tegen de eerstvolgende vergadering van de Veiligheidsraad”, zegt Liesbeth Wyseur namens Celeval-lid Karine Moykens, voorzitter van het Interfederaal comité Testing & Tracing. Die zal volgende week beslissen.

Volgens Vlieghe hebben we nood aan een “reset” van de coronamaatregelen. “Welke regels hebben we echt nodig? En welke zijn minder belangrijk?” Het idee is dat de terugkeer naar de essentie de duidelijkheid van de maatregelen zal verhogen en daarmee ook het draagvlak bij de bevolking. Dat er iets moet gebeuren, staat vast. Ons land staat dicht bij de symbolische kaap van de 1.000 besmettingen per dag. Ook het aantal ziekenhuisopnames stijgt fors.

Veer lijkt gebroken

Een van de bezorgdheden is de moeheid rond de ‘bubbel van vijf’. Die regel bepaalt dat elk gezin maximaal met vijf personen mag afspreken. Maar het cijfer wordt door veel mensen als te strikt beschouwd. Waarom mogen ze vijf contacten hebben, en geen zes? Het evaluatiecomité denkt onder meer na over een ‘coronabudget’, een alternatief systeem voor de bubbel waarbij iedereen op zijn eigen manier de contacten kan beperken.

Een andere prioriteit is de communicatie over de coronaregels. Vandaag wordt er beter en efficiënter getest tegenover het begin van de coronacrisis, maar deze inspanningen hebben weinig zin als je achteraf niet kan uitleggen waarom besmette patiënten hun quarantaine moeten respecteren. De Celeval zou een aanpak willen uitwerken op maat van verschillende groepen, zowel etnisch-cultureel als op vlak van leeftijd. Viroloog Steven Van Gucht, die geen lid is van Celeval, denkt bijvoorbeeld aan buurtwerk.

Vooral de urgentie moet weer omhoog. Dat de veer bij veel mensen gebroken lijkt, komt volgens Vlieghe doordat de ernst van de epidemie te lang geminimaliseerd werd. “De voorbije weken werd het nut van de coronamaatregelen zeer sterk in twijfel getrokken. Door sommigen werden ze zelfs geridiculiseerd. Dat heeft natuurlijk een impact op het gedrag van mensen”, zegt de voormalige voorzitster van de GEES. “We moeten stoppen met de situatie te minimaliseren.”

Ook minister van Volksgezondheid Maggie De Block (Open Vld) waarschuwt voor onderschatting. “Mensen moeten beseffen dat het een gevaarlijk virus blijft”, zei ze tijdens een bezoek aan het testcentrum op Brussels Airport. “Er sterven nog altijd mensen.”