Topmodel Emily Ratajkowski praat over aanranding door fotograaf: ‘Ik kan hem wel alleen aan, dacht ik’
Het Amerikaanse topmodel Emily Ratajkowski beschuldigt een fotograaf met wie ze jaren geleden samenwerkte van grensoverschrijdend gedrag. Het is niet het eerste geval van #MeToo in de modewereld.
Nee, ze gebruikt nergens het woord verkrachting. Maar afgaand op haar relaas, werd Ratajkowski wel degelijk aangerand door de fotograaf met wie ze acht jaar geleden een lingerieshoot deed. Het Amerikaanse model met Poolse roots – u kent haar ongetwijfeld als het meisje dat topless ronddartelt in de clip van Robin Thickes Blurred Lines of als de actrice uit Entourage en Gone Girl – publiceerde deze week een lang essay in New York Magazine. Daarin klaagt ze aan dat fotograaf Jonathan Leder de naaktfoto’s die hij van haar nam zonder haar toestemming, publiceerde in een paar dure salontafelboeken. En passant laat ze weten dat de man haar na die bewuste shoot heeft aangerand.
Ratjakowski’s getuigenis leest als het scenario voor een slechte erotische film. Zo vertelt ze hoe Leder haar aan de bushalte in zijn oldtimer komt ophalen en hoe ze tijdens de rit naar zijn huis, waar de shoot zal plaatsvinden, “zijn ogen op haar lichaam voelt priemen”. Hoe ze al tijdens de make-up een groot glas wijn krijgt ingeschonken. Het eerste van vele, zo zal blijken. Ratajkowski, twintig op dat moment, en nog aan het begin van haar modellencarrière, durft niet te weigeren omdat ze, zo zegt ze, volwassen wil overkomen op de man die claimt dat hij met meer dan vijfhonderd modellen gewerkt heeft.
Te braaf
Wanneer de fotograaf haar vertelt dat het een lingerieshoot zal worden – iets waar haar agent met geen woord over gerept had – stemt ze zonder al te veel nadenken toe. Ze heeft er tenslotte al een paar gedaan en dat heeft nooit problemen opgeleverd. Dus trekt ze braafjes de niemendalletjes aan en poseert ze op het bed van de fotograaf. De shoot wordt een fiasco. Te braaf, vindt Leder. De visagiste geeft Ratajkowski een stoutere look en Leder vraagt het jonge model om naakt voor zijn polaroidcamera te poseren. Ze stemt toe, ondanks een opkomende twijfel. “Mijn lichaam voelde als een superkracht. Naakt was ik vol zelfvertrouwen, niet bang en trots. En toch, het moment dat ik mijn kleren uittrok, dissocieerde een stukje van mezelf.”
Wat volgt, is een fotosessie die nooit had mogen gebeuren. Ratajkowski merkt dat de drank haar parten speelt. “Ik had zoveel wijn op dat grote zwarte vlekken voor mijn ogen dansten”. Maar de shoot gaat door en Leder is razend enthousiast. Hij maakt een paar bijzonder ongepaste opmerkingen – onder meer over haar tepels – en dan wordt het verhaal een beetje wazig. “De visagiste liet ons weten dat ze ging slapen, ik heb er geen idee van of we nog aan het shooten waren of de foto’s aan het bekijken waren. Maar ik dacht: ik kan hem wel alleen aan.” Een foute inschatting, zo zal nog geen uur later blijken. Ze herinnert zich hoe ze met Leder op de sofa zit, een deken over haar heen gedrapeerd omdat ze het koud heeft. “Ik praatte over mijn ex-vriendjes, steeds luider. Ik voelde dat ik echt dronken was. Dat we kusten, herinner ik me niet, maar wat ik me wel herinner: zijn vingers die plots in mij zaten. Harder en harder, duwend en duwend, zoals niemand me ooit had aangeraakt of sindsdien nog heeft gedaan. Het deed ongelooflijk veel pijn. Instinctief legde ik mijn hand op zijn pols en trok zijn vingers uit me. Ik zei geen woord. Hij stond abrupt op en verdween op de donkere trappen.” De dag nadien wordt er met geen woord over het voorval gerept. De fotograaf zou ze nooit meer terugzien.
Naakt ronddartelen
Waarom ze nu met haar verhaal naar buiten komt, is niet helemaal duidelijk – de insteek van het artikel in New York Magazine gaat in de eerste plaats over het onrechtmatige gebruik van haar foto’s, niet over de aanranding an sich. Leder heeft laten weten dat “de beschuldigingen te smakeloos en kinderachtig zijn om op te reageren. Dit was het meisje dat naakt ronddartelde in de video van Robin Thicke, wil je echt geloven dat zij een slachtoffer was?”, is zijn simpele repliek. Een bedenkelijk argument, dat zeker.
En Leder is niet de eerste fotograaf die onder vuur ligt. Ook Terry Richardson – de man is de grondlegger van de porno chic, een fotografiestijl die begin jaren 2000 opgang maakte – werd drie jaar geleden beschuldigd van grensoverschrijdend gedrag. Meer dan vijftien modellen lieten toen optekenen dat Richardson hen oneerbare voorstellen had gedaan of, erger, had aangerand. Waarop Condé Nast, uitgever van onder meer Vogue, besloot niet langer met hem samen te werken. Ook Bruce Weber, decennialang een van de absolute topfotografen in de modewereld, werd door enkele mannelijke modellen van ongepast gedrag beschuldigd, waarop ook hij op de zwarte lijst van de modemagazines terechtkwam. En met Mario Testino – nog zo’n absolute topper – werd die lijst alleen maar langer. Ook hem beschuldigden mannelijke modellen van oneerbaar gedrag. De fotografen hebben overigens altijd ontkend dat er van grensoverschrijdend gedrag sprake was.
Wat de waarheid ook moge zijn: zolang topfotografen jonge modellen een veelbelovende carrière kunnen voorschotelen, ligt misbruik onvermijdelijk op de loer. Dat er telkens nieuwe gevallen opduiken, duidt aan hoe moeilijk het voor de mode-industrie is om er een afdoende remedie voor te vinden. Terwijl daar nu meer dan ooit nood aan is.
