Onnodige quarantaines op school? ‘Zet mobiele testteams in’

Het schooljaar is pas enkele weken bezig en van overal komen berichten over leerlingen die alweer in quarantaine zitten omdat er een klasgenootje of iemand uit de directe omgeving besmet bleek. Uit cijfers die het kabinet van onderwijsminister Ben Weyts (N-VA) samen met de CLB’s bekendmaakte, blijkt dat het om 4.278 leerlingen gaat, dat is 0,36 procent van het totale leerlingenaantal. Eén op de drie ‘quarantaineleerlingen’ woont in Antwerpen, zo’n 23 procent in Oost-Vlaanderen. Daarna volgen West-Vlaanderen (18 procent), Vlaams-Brabant (16 procent), Brussel (10 procent) en Limburg (3 procent). Toch testten in totaal maar 638 leerlingen, of 0,05 procent, positief op het virus.

Bij het onderwijspersoneel liggen die cijfers een pak lager. Daar testten 86 personen (0,05 procent) positief en gingen 368 personeelsleden (0,22 procent) in quarantaine.

Hoofd koelhouden

Volgens minister Weyts is het te vroeg voor grote conclusies. “Het virus heeft een incubatieperiode van ongeveer twee weken, dus vertellen deze eerste cijfers vooral iets over het einde van zomervakantie”, zegt hij. “Zo lijkt het er voorlopig op dat de meeste vastgestelde besmettingen opgelopen werden buiten de school. Er lijken ook nog amper gevallen te zijn waarbij leerkrachten besmet worden door leerlingen.”

Volgens Weyts moeten we vooral het hoofd koel houden. “We moeten de adviezen goed opvolgen en vooral niet overreageren met extra sluitingen en quarantaines.”

Hij geeft mee dat de cijfers geregeld geüpdatet zullen worden, zodat iedereen kan zien hoe het aantal besmettingen en quarantaines op school evolueert. En hij zit donderdagavond weer samen met de koepels en vakbonden. “We volgen dit heel nauwgezet op.”

Testteams

Maar volgens microbioloog Herman Goossens (UAntwerpen) is het totaal niet duidelijk of zo veel kinderen in quarantaine zetten wel nodig is. Dat wil hij verder onderzoeken. “We weten eigenlijk niet goed wat er gebeurt in zo’n klas”, zegt hij. “We gaan er vanuit dat de kans vrij klein is dat er op school verspreiding van het virus is. Dat hoor ik ook bij mijn Europese collega’s die projecten hebben lopen waarbij ze kinderen opvolgen. Maar tegelijk zie je studies die tonen dat sommige kinderen wel een hoge virale lading blijken te hebben en het virus dus mogelijk kunnen doorgeven binnen het gezin. We snappen dus eigenlijk nog altijd niet goed wat nu precies de rol is die kinderen spelen bij de verspreiding.”

Wat nu veelal gebeurt, is dat bij een positief geval in een klas het kind in kwestie in isolatie moet. Iedereen met wie het nauw contact had, moet twee weken in quarantaine. “Het is het CLB dat het contactonderzoek moet doen”, zegt Goossens. “Vaak wordt een halve of zelfs hele klas thuis gezet. Ik kan dat enigszins begrijpen, want men wil geen enkel risico nemen. Zo’n quarantaine heeft wel een gigantische impact. Op het kind, maar ook op de ouders die weer twee weken thuis voor opvang moeten zorgen. Maar volgens mij is de kans zeer klein dat het virus rondgaat in de klas. Alleen kunnen we dat maar zeker weten als we bij een positief geval die klas testen.”

Daarom wil professor Goossens in Antwerpen met mobiele testteams naar scholen trekken.  Als een kind positief test, dan kan de rest van de klas getest worden en opgevolgd. Dat zou in vele gevallen quarantaine of sluiting van de klas of school kunnen vermijden.  Goossens: “Alleen door te testen, kunnen we te weten komen wat zo’n besmetting eigenlijk doet met een klas. Bovendien ontlast het de huisartsen die nu al overstelpt worden door kinderen die getest moeten worden, en de winter is nog niet begonnen. Daarbij wensen we ook speeksel af te nemen bij deze kinderen en te vergelijken met neuswissers.”

Hij heeft daarvoor een protocol klaar, dat hij deze week indient bij het ethisch comité van het UZ Antwerpen. Als hij de goedkeuring op zak heeft, hoopt Goossens snel te kunnen starten want hij ervaart zeer veel openheid bij de stad Antwerpen. Het is ook dringend. “We zien elk jaar dat er vanaf de derde week van september andere virussen beginnen op te duiken die klachten veroorzaken bij kinderen. Denk aan de rinovirussen, RSV en influenza. Als kinderen dit jaar klachten krijgen, weten we niet of het een van die banalere virussen is dan wel covid. Ook daarom moeten we meer testen bij hen. We moeten te weten komen wat er gebeurt bij kinderen die nu ziek zullen worden.”

Minder griep

De situatie waarin we nu zitten, is volgens Goossens uniek in de afgelopen honderd jaar. We laten onze kinderen, toch ouder dan twaalf, maskers opzetten. We zeggen hen afstand te houden en handen te wassen en te ontsmetten. “Wat we zien in landen als Zuid-Afrika, Nieuw-Zeeland en Australië, waar de winter al voorbij is, is dat er nauwelijks griep vastgesteld werd. Dat is heel interessant om op te volgen. Misschien blijven we gespaard van deze virussen tijdens de komende winter dankzij de covidmaatregelen.”

Op het kabinet Weyts is te horen dat ze altijd bereid zijn lokale projecten, zoals dat van professor Goossens in Antwerpen, te ondersteunen.