Meer mensen aan de slag, fiscale hervorming en herstelplan: de nota van Lachaert en Rousseau ademt centrumpolitiek

Relance 

De belangrijkste werf van Vivaldi. De nieuwe meerderheid hoopt België uit de coronacrisis te halen met een “sociaal-economisch herstelplan”. 

Zo wordt overwogen om bedrijven een financiële opkikker te geven door een deel van hun winst in 2022, 2023 en 2024 vrij te stellen van belastingen. Dit moet bedrijven toelaten om hun reserves opnieuw op te bouwen. 

Op langere termijn is het de bedoeling om de publieke investeringen stevig te verhogen: van 2,6 procent van het bbp nu tot 3,4 procent in 2024 en goed 4 procent in 2030. Er wordt gedacht aan een interfederaal investeringsplan dat  focust op onder meer mobiliteit (vooral de NMBS), digitalisering en klimaat.

Budget

Vivaldi wil een tienjarig begrotingsparcours uittekenen. De partijen zullen vanaf 2021 een vaste jaarlijkse budgettaire inspanning van 0,1 procent van het bbp leveren om de staatsfinanciën enigszins op orde te houden. Afhankelijk van het economisch herstel en van de hoogte van de economische groei zal een extra inspanning geleverd worden “van 0 tot 0,5 procent per jaar”. 

Er wordt naar de Europese Commissie gekeken om uitgaven in de strijd tegen het coronavirus buiten beschouwing te laten. Het is nog afwachten wat Europa hiervan zegt.

Sociaal

De gezondheidszorg mag zoals verwacht op extra geld rekenen. Wellicht mag de groeinorm met 2,5 procent stijgen boven de inflatie in 2022. Over het traject voor de jaren daarna is nog discussie binnen Vivaldi. 

De minimumpensioenen worden mogelijk verhoogd naar 1.500 euro netto voor wie een loopbaan van 45 jaar achter de rug heeft. Maar over het tempo waaraan dit moet gebeuren, is nog geen akkoord. Ook de terugkeer van de pensioenbonus voor wie langer doorwerkt dan moet, ligt vandaag op tafel. De minimumuitkeringen worden geleidelijk verhoogd tot aan de armoedegrens richting 2024.

Arbeidsmarkt

Vivaldi wil 80 procent van de actieve bevolking tussen de 20 en 65 aan de slag tegen 2030. Om dit doel te bereiken zal een actieplan opgesteld worden, samen met de sociale partners en de regio’s. De lat ligt alvast hoog. Vlaanderen heeft momenteel een tewerkstellingsgraad van 75 procent. Wallonië zit op 64 procent. Brussel op 61. 

De Vivaldi-partijen denken ook aan een belastingvoordeel voor werkgevers die hun verplichtingen op het gebied van opleiding overstijgen. De regels rond telewerken moeten in een interprofessioneel akkoord komen.

Fiscaliteit

De grote vraag is of er straks een vermogens(winst)belasting die naam waardig komt of niet. De linkse coalitiepartijen drukken hierop. Ook CD&V is voorstander. De liberalen liggen dwars. In de nota wordt gesproken over een “billijke vergoeding van de individuen met de allersterkste schouders”. 

Er is wel overeenstemming over een fiscale hervorming waarbij de lasten op arbeid op langere termijn worden verschoven naar andere bronnen zoals vervuiling. Een van de mogelijkheid is gezinnen met kinderen minder belasten. Het omstreden fiscale gunstregime voor professionele sportclubs verdwijnt.

Belangrijk is dat aan de fiscale maatregelen van centrumrechts niet wordt geraakt. Dat is een eis van MR, de partij van voormalig premier Charles Michel. De taxshift en de hervorming van de vennootschapsbelasting gaan dus door. 

Klimaat

Een beslissing over de kerncentrales is er nog niet. De Vivaldi-partijen werken aan een tabel met de voor- en nadelen van een sluiting tegen 2025. Het Planbureau en de administratie moeten hiervoor cijfermateriaal aanleveren. 

De Europese klimaatdoelen richting 2030 (55 procent minder uitstoot) en 2050 (95 procent minder) worden bevestigd. Vivaldi wil hiervoor inzetten op nieuwe gascentrales, extra windmolenparken op zee en bijkomende opslag van energie. Vanaf 2026 moeten alle nieuwe bedrijfswagens groen zijn. Alleen nog elektrische modellen komen dan in aanmerking, die met verbrandingsmotoren niet meer.

Migratie en veiligheid

Voor asiel en migratie leest de nota als een voortzetting van het centrumrechtse beleid. Er wordt de nadruk gelegd op een kordaat maar humaan terugkeerbeleid. 

De capaciteit voor gesloten opvangcentra wordt verder verhoogd. Al zullen minderjarigen daar voortaan niet meer opgesloten worden. Een eis van onder meer PS. Justitie zal de komende jaren verder digitaliseren. De gerechtelijke procedures moeten korter en de effectieve strafuitvoering moet beter. Vivaldi hoopt deze legislatuur ook ruim 1.400 extra politiemensen te rekruteren.

Staatshervorming

Vivaldi zal twee ministers aanduiden die zich over het institutionele debat moeten buigen. De bedoeling is om tegen het einde van de legislatuur, in 2024, een blauwdruk voor het moderne België klaar te hebben. 

Daarbij wordt gestreefd naar meer homogene bevoegdheidspakketten. “Dit kan zowel in de richting van de federatie gaan als in de richting van de gemeenschappen en de gewesten”, staat in de nota.

In het geval van de gezondheidszorg zal bijvoorbeeld bekeken worden hoe “zo dicht mogelijk bij de patiënt” kan bestuurd worden. Deze legislatuur zouden wel al beslissingen genomen worden over kleinere communautair gevoelige dossiers zoals de 5G-rechten, de vliegwet en de commandostructuur van de Brusselse politie. Hiervoor is geen herziening van de grondwet nodig.

Naast een staatshervorming is sprake van een politieke en democratische vernieuwing, “die het geloof in de politiek als positieve kracht” moet versterken.