Hoe realistisch is een regering op 1 oktober? Premier Wilmès reageert in VTM NIEUWS: “Er zijn nog discussiepunten”

Met 79 stemmen tegenover 46 vragen de Vivaldi-partijen nu ook officieel dat een nieuwe regering op 1 oktober een regeerverklaring komt afleggen in het parlement. De twee moties vormen daarmee in de praktijk de eerste wapenfeiten van de toekomstige Vivaldi-regering. De Kamerzitting wordt gesloten.

De motie van de zeven Vivaldi-partijen om over te gaan tot de orde van de dag wordt goedgekeurd met 84 ja-stemmen tegenover 53 nee-stemmers, en 4 onthoudingen. Daardoor vervalt de motie van wantrouwen van Vlaams Belang tegen de regering-Wilmès, die nu officieel in het zadel blijft. 

Er wordt nu over de ordemotie gestemd, waarmee de zeven partijen vragen dat op 1 oktober de regeerverklaring van de nieuwe regering op de agenda van de Kamer wordt gezet.

Er wordt nu gestemd over de eenvoudige motie van de Vivaldi-partijen. Als die wordt goedgekeurd, vervalt de motie van wantrouwen van Vlaams Belang.

MR-Kamerlid Benoît Piedbœuf komt tussen om de premier en zijn partijgenote te steunen. "Wij - een meerderheid van parlementairen - denken dat het is nodig is dat deze regering tijdens een beperkte tijd verder werkt, aangezien we in een moeilijke situatie zitten. Wij vragen aan de regering om verder te werken om te verzekeren dat de beslissingen die genomen moeten worden, worden genomen. Ik leg een eenvoudige motie neer die getekend is door de fractieleiders van de meerderheid van zeven partijen. Ik zal ook een ordemotie neerleggen die vraagt dat er op 1 oktober een regeringsverklaring komt."

De eenvoudige motie zorgt bij goedkeuring zodadelijk dat de motie van wantrouwen van Vlaams Belang verdwijnt, aangezien ze in de rangorde van het Kamerreglement belangrijker is.

De twee moties zijn de eerste officiële akkoorden waarin de zeven Vivaldi-partijen (sp.a, PS, Open Vld, MR, Groen, Ecolo, CD&V) aan hetzelfde zeel zullen trekken in het parlement. Met de ordemotie is 1 oktober nu bovendien ook echt de deadline voor de nieuwe regering.

"Op 17 maart hebt u gezegd wat u gezegd hebt", begint N-VA-fractieleider Peter De Roover. "In die regeringsverklaring stond niet veel in. U hebt bovendien gezegd dat u zichzelf in volheid van bevoegdheid achtte voor de coronamaatregelen. Het enige wat u ter stemming hebt gebracht, is het getal van 6 maanden. De huidige voorzitter van Open Vld zei toen dat we daarna opnieuw zullen oordelen. Dat is dus vandaag."

Volgens De Roover ging hij ervan uit dat Wilmès vandaag "in een aangename verrassing" toch het vertrouwen zou indienen. "Als niemand vandaag een interpellatie had ingediend, was er vandaag niets gebeurd. U hebt dus gezegd dat u zou wachten tot anderen iets zouden doen om naar hier te komen."

De Roover ziet naar eigen zeggen geen verband tussen de ziekte van Egbert Lachaert - die besmet bleek met het coronavirus - en het weigeren van de vertrouwensstemming. "Misschien vraagt u dan het vertrouwen niet omdat u de komende weken nog een aantal belangrijke maatregelen wil nemen. Maar als u het vertrouwen niet zou krijgen, zou u in lopende zaken gaan en kan u nog altijd belangrijke maatregelen nemen. Dus ook dat is geen valabel argument. Wat is het dan wel?"

"Er is blijkbaar ergens een vergadering geweest tussen zeven bubbel-collega's. Dat zijn geen Kamerleden, maar daar is wel beslist dat de vraag tot vertrouwen uitgesteld wordt tot 1 oktober. Klopt dat? Want dat staat in een krant, ik weet het dus niet. Kan u mij dan vertellen wat er speciaal is aan 1 oktober? Waarom geen 3 of 15 oktober? En als de regering niet tijdig gevormd wordt, gaat u ons dan opnieuw negeren en met 38 zetels verder regeren?"

Voor De Roover is de verklaring eerder te vinden in de vraag of Wilmès wel opnieuw het vertrouwen zou krijgen. "Dus in plaats van de confrontatie aan te gaan, duikt u weg achter de rug van zeven mensen die niet in deze Kamer zetelen. U hebt geen schrik van de N-VA, want wij hebben u niet gesteund en zouden u niet opnieuw steunen, maar wel van de PS. U had op hen kunnen rekenen, op uw vrienden daar. Vandaag komt dus het eerste Vivaldi-akkoord tot uiting: het akkoord om niet akkoord te zijn."

Na de mondelinge vragen is het nu de beurt aan de interpellaties van Vlaams Belang en N-VA over de vertrouwensstemming van de regering-Wilmès. "We zijn vandaag 17 september, een datum waarover Conner Rousseau zei dat er verkiezingen moesten komen als er geen nieuwe regering was", aldus fractieleidster Barbara Pas. "Maar vandaag weten we wat dat soort uitspraken waard zijn: helemaal niets. Maar u ook, premier, veegt uw voeten aan wat u zei op 17 maart. Belofte maakt schuld. Wat een onwaarschijnlijke minachting dat u vandaag dat engagement niet nakomt. De Vivaldi-partijen hebben naast de verkiezingen ook alle fatsoen verloren."

Volgens Pas kan de premier niet anders dan opnieuw het vertrouwen vragen tot er een nieuwe regering is. "Als dat vertrouwen er zou zijn, zou dat toch niet meer dan een formaliteit mogen zijn?" Maar als er dan toch wantrouwen zou zijn, "dan is de enige andere behoorlijke optie het ontslag van deze regering en overgaan tot nieuwe verkiezingen". 

"Maar het lijkt erop dat u geen van beide zal doen. U hoopt nog wat te blijven zitten na 17 september. Omdat het 'anders een circus wordt', zo konden we lezen. Maar wat denkt u dat de gewone man en vrouw in de straat nu denkt? De Wetstraat is al sinds de verkiezingen een circus. Het enige wat u bindt, is de angst voor verkiezingen."

Ook Cathérine Fonck van cdH is kritisch dat Wilmès ondanks haar belofte zes maanden geleden niet opnieuw het vertrouwen vraagt. "Dit is niet echt respectvol tegenover de democratie." Toch wil de partij zich niet per se tegen een korte verlenging van twee weken keren, het cdH zal zich dan ook onthouden bij een stemming.

De Vivaldi-partijvoorzitters zitten op dit moment samen om te onderhandelen voor een nieuwe regering. Dat bevestigt CD&V-fractieleider Servais Verherstraeten op Villa Politica. 

Dat gebeurt voor het eerst na de quarantaine van de partijvoorzitters die vorige week was begonnen na de coronabesmetting van preformateur Egbert Lachaert (Open Vld). Gisteren bleek dat alle andere voorzitters ook bij een tweede test negatief hadden getest, en vandaag zijn de fysieke onderhandelingen hervat.

N-VA-fractieleider Peter De Roover reageert bij Villa Politica bijzonder misnoegd over de gang van zaken dat premier Sophie Wilmès geen regeerverklaring aflegt zoals beloofd. Volgens hem was het aan Kamervoorzitter Patrick Dewael om de premier aan die belofte te houden. "Maar wat stellen we vast, en dat is toch een absoluut dieptepunt: dat de Kamervoorzitter zich niet eens aan de  kant van zijn eigen instelling zet en een lid van zijn assemblee het woord niet verleent. Het sterke is dat hij zich aan de kant schaart van een regering die er nog niet is." 

Volgens De Roover komt er geen vertrouwensstemming omdat PS en sp.a niet voor Wilmès willen stemmen. "Natuurlijk heb ik er alle respect voor als de meerderheid Wilmès wel wil steunen, of het nu voor twee weken of voor zes maanden is. Maar dan moet ze het wel vragen."

"Het gaat hier niet om een bagatel, geen kleinigheid, maar om een belofte die in het parlement is gedaan en niet wordt nagekomen. Ik heb ook in de krant gelezen dat ze tot 1 oktober wil voortdoen, maar waarom komt ze dat hier niet zeggen?" Volgens De Roover "is men nu al begonnen het parlement monddood te maken binnen een coalitie die er nog niet eens is".

Wilmès wijst er in een eerste reactie op dat de regering de afgelopen maanden op de coronacrisis heeft gewerkt, en voor de andere kwesties in een vorm van lopende zaken heeft gewerkt. " Als het parlement dat wil, dan gaan we daar mee verder. Ik heb respect voor de democratie. Zoals u weet is er volgende week een belangrijke nationale Veiligheidsraad. Het blijft belangrijk dat we blijven werken aan het beheren van de pandemie. Het blijft ook belangrijk goed samen te werken met de deelstaten." 

De Roover wijst er in zijn repliek op dat de regering de coronacrisis ook in lopende zaken kan aanpakken. 

Pas na afloop van de andere mondelinge vragen die nu starten zal er ten gronde over de kwestie van het vertrouwen gedebatteerd worden.

Een woedende De Roover roept premier Wilmès toe dat "dit ongezien" is. "Ik reken op alle collega's om dit formeel te veroordelen." De Roover heeft het over "een beschamend schouwspel van Dewael". "U bent een terrein opgegaan dat totaal onaanvaardbaar is. U zakt door het ijs tot voorbij uw kruin".

Daarna spreekt hij Wilmès aan, en zegt hij dat de regering nu ze langer aanblijft dan beloofd, haar plannen moet toelichten. "Vindt u niet dat u hier uw plannen had moeten komen toelichten voor de komende twee weken?" Hij heeft het over de "junta van Vivaldi-partijvoorzitters". 

Peter Mertens van PVDA zegt dat de ongelijkheid in België de afgelopen zes maanden alleen maar is toegenomen. "Zes maanden na uw vertrouwensvraag staat de zorg terug op straat omdat men het niet aankan. Ik denk dat u vandaag geen vertrouwen komt vragen omdat u heel goed weet dat er geen vertrouwen is onder de bevolking, noch in dit parlement zelf. Wat gaat u doen op 1 oktober als er geen nieuwe regering is?"