Primeur: astronomen ontdekken planeet rond stervende ster
WD 1856 b is de naam van een nieuw ontdekte planeet die ongeveer even groot is als Jupiter. Het uitzonderlijke van deze exoplaneet is dat ze rond een stervende ster, een witte dwerg, cirkelt, terwijl ze zelf nog intact is. Het is voor het eerst dat astronomen zo’n vondst doen.
Als zonachtige sterren aan het einde van hun levenscyclus komen, kunnen ze in een witte dwerg veranderen. WD 1856 is zo’n witte dwerg, die zich op 80 lichtjaren van onze planeet bevindt in het uitgestrekte noordelijke sterrenbeeld Draak. De voormalige ster begon al zo’n 6 miljard jaar geleden af te sterven. Dat stervensproces duurt dus enorm lang.
Eerst zwellen stervende sterren op tot een rode reus om dan weer samen te trekken tot witte dwerg. Ze vernietigen daarbij alles in hun kielzog. Dat staat ook onze zon te wachten, over zo’n 5 miljard jaar. De zon zal opzwellen tot een enorme massa die zich zal uitstrekken tot voorbij de baan van Mars. De vier binnenplaneten van ons zonnestelsel - Mercurius, Venus, Aarde en Mars - zullen opbranden tijdens de expansiefase. Tot er geen brandstof meer is en de zon, net als WD 1856, weer in elkaar klapt tot een witte dwerg.
Maar dat alles opgeslokt wordt tijdens de expansie, geldt dus niet voor WD 1856, want een enorme exoplaneet van de grootte van Jupiter blijkt, nog helemaal intact, rond deze dode ster te cirkelen. Een primeur in astronomenland, met dank aan NASA’s planetenjager TESS en enkele grondtelescopen, waarvan de gegevens als basis dienden voor een nieuwe studie die gepubliceerd is in Nature. De bewuste unieke planeet kreeg de naam WD 1856 b mee. Blijkbaar kon ze voorkomen dat ze opgeslokt werd door de witte dwerg. Tegelijkertijd toont ze aan dat dode sterren dus nog altijd levensvatbare planeten als gast kunnen hebben in de juiste omstandigheden.