LIVE. België kleurt weer donkerder op Europese coronakaart - Nederlandse premier waarschuwt voor tweede golf: “Gevoel van noodzaak moet terug”

De Franse gezondheidsautoriteiten hebben vrijdag 13.215 nieuwe coronagevallen geregistreerd. Niet eerder was de toename zo groot. Tijdens de hoogste piek eind maart ging het om ruim 7.500 vastgestelde besmettingen in 24 uur. De voorbije dagen schoot de teller in Frankrijk al twee keer uit boven de 10.000.

Het dodental steeg in vergelijking met donderdag met 154 - sinds half mei ook niet meer voorgekomen - tot 31.249. Slecht nieuws kwam ook uit de ziekenhuizen, waar de afgelopen zeven dagen 3.626 COVID-19-patiënten belandden, ruim 400 meer dan daags tevoren werden gemeld over de tijdspanne van een week. Aan de beademing liggen nu 571 coronaslachtoffers.

Vanwege de sterk toegenomen verspreiding van het gevreesde virus is in verscheidene Franse regio's en steden de regelgeving aangescherpt. In Nice mogen in openbare ruimtes nog maar maximaal tien personen bijeen zijn en moeten de cafés vroeg dicht. Marseille en Bordeaux namen die maatregelen al eerder. Parijs is nog niet zover, maar de hoofdcommissaris van politie gaf vrijdag het strenge advies bijeenkomsten in de privésfeer te beperken tot hooguit tien man.

De Franse minister van Economie en Financiën, Bruno Le Maire, maakte vrijdagavond bekend dat hij positief getest had op COVID-19 en meteen thuis in quarantaine was gegaan. Hij zei dat hij geen symptomen had en zijn "functie verder bleef uitoefenen".

Amsterdam sluit 's nachts preventief plekken, zoals parken, af om illegale feesten tegen te gaan. Dat is een van de aanvullende maatregelen die de veiligheidsregio treft bovenop wat de Nederlandse regering heeft aangekondigd om verdere verspreiding van het coronavirus tegen te gaan. Het is nog niet duidelijk om welke locaties het gaat en vanaf wanneer. Dat wordt nog nader uitgewerkt.

Verder komen er speciale tijdstippen op de dag waarop publieke gebouwen zoals bibliotheken, stadsdeelkantoren en zwembaden alleen open zijn voor ouderen en mensen met een minder goede gezondheid. De veiligheidsregio vraagt winkels en musea dat ook te doen.

Het coronavirus laait de jongste weken flink op in Amsterdam. De regering heeft de hoofdstad samen met vijf andere regio's ingedeeld in de categorie "zorgelijk".

De Britse premier Boris Johnson zegt dat het onvermijdelijk is dat een tweede coronagolf het land overspoelt. Hij is geen voorstander van een nieuwe nationale lockdown, maar sluit niet uit dat de regering toch weer strengere beperkende maatregelen moet nemen om de verspreiding van het virus in te dammen.

In Groot-Brittannië neemt het aantal nieuwe besmettingsgevallen de laatste tijd weer verontrustend toe, na een relatief rustige zomerperiode. Vrijdag kwamen er volgens de gezondheidsautoriteiten 4322 bevestigde infecties bij, voor het eerst in maanden meer dan 4000 per dag. Een sterke groei is geconstateerd in Londen en het noorden van Engeland. Bovendien belanden weer meer patiënten in het ziekenhuis.

Kinderen tot en met 12 jaar met milde klachten hoeven in Nederland niet meer getest te worden op het coronavirus. Dat heeft de Nederlandse regering besloten na advies van het Outbreak Management Team (OMT), zei minister van Volksgezondheid Hugo de Jonge vrijdag. Kinderen met een snotneus, kriebelhoest of keelpijn, kunnen gewoon naar school, aldus de minister. "Het verspreidingsrisico is heel gering." Het scheelt ook drukte als ze niet meer getest worden.

Ouders die hun kinderen toch willen laten testen, mogen dat gewoon doen, zei De Jonge.

Lees ook: Ik ben verkouden: hoe weet ik of ik corona heb?(+)

De presidente van de regio Madrid met 6,6 miljoen inwoners, Isabel Diaz Ayuso,  kondigde de beperking op de bewegingsvrijheid voor honderdduizenden mensen aan tijdens een persconferentie. Ze zei dat de inwoners van bepaalde wijken waar het virus niet meer onder controle is hun wijk grosso modo enkel mogen verlaten om te gaan werken, naar de dokter te gaan of hun kinderen naar school te brengen. Ze preciseerde dat het om 13 procent van de bevolking van de regio ging, of 858.000 mensen.

Isabel Diaz Ayuso zei voorts dat voortaan maximaal zes mensen mogen bijeenkomen in plaats van tien. Ze stipte daarbij aan dat de besmettingen zich vooral in de privésfeer voordoen.

De presidente van de regio kondigde ook de lancering van een "diagnose-strategie" aan. "We gaan een miljoen tests uitvoeren."

"We hadden beter kunnen doen als we een pandemieplan hadden dat up to date was, indien we beter voorbereid waren. Maar in het echte leven moet je ook rekening houden met het beperkte economische gewicht van België, dat niet zomaar op het tarmac van de luchthavens materiaal kon gaan recupereren". Dat heeft Yves Van Laethem, interfederaal woordvoerder in de strijd tegen het coronavirus, vrijdag verklaard in de Covid-commissie van het Waals parlement.

"Onze ziekenhuizen werden nooit overspoeld zoals in het oosten van Frankrijk of het noorden van Italië. Onze gezondheidsstructuur kon iedereen opvangen voor wie een opname vereist was, al kan of moet die definitie voorwerp uitmaken van een ethisch debat", zei Van Laethem. Parallel "werden we in de rusthuizen geconfronteerd met een epidemie binnen de epidemie, met een gebrek aan menselijke en technische middelen". Hij merkte daarbij op dat de opvang van ouderen op een andere manier moet worden beheerd.

"De spaghetti, de institutionele staatsstructuur, heeft zeker niet geholpen de crisis te beheren", vervolde Van Laethem. "Binnen de structuren die op poten werden gezet, was er daarentegen geen enkel probleem tussen de Franstalige en Nederlandstalige experts, al was het evenwicht misschien niet ideaal". Ook de communicatie had soepeler gekund, gaf Van Laethem toe, zowel naar het verplegend personeel als naar het grote publiek. 

Twintig Europese verenigingen uit de reissector, luchthavens en luchtvaartmaatschappijen roepen de voorzitter van de Europese Commissie, Ursula von der Leyen, op om een einde te maken aan de quarantainemaatregelen. Die moeten volgens hen vervangen worden door een EU-testprotocol voor reizigers.

De verenigingen hekelen in hun open brief dat er "een aanhoudend gebrek is aan Europese coördinatie op het gebied van reisadviezen".

Door een EU-testprotocol in te voeren, zou het volgens de sector mogelijk zijn om de huidige quarantainemaatregelen op te heffen voor een groot deel van de reizigers. Zo'n protocol "is cruciaal om het vrij verkeer van mensen te weer mogelijk te maken, de huidige discriminaties te beëindigen en de essentiële werking van de 'single market" te herstellen", zo staat in de brief.

Bij de ondertekenaars is ook een Belg: Frank Moreels, als voorzitter van de Europese vakbondsfederatie van transportarbeiders (ETF). Ook de internationale vereniging van luchtvaartmaatschappijen (IATA) onderschreef de brief.

LEES OOK. Von der Leyen gaf een van de betere Brusselse Troonredes: “Laten we de verandering aangrijpen voor ze ons grijpt” (+)

Israël is als eerste land ter wereld opnieuw in strenge lockdown gegaan. Niemand mag zich verder dan 1 kilometer rond zijn of haar woning verplaatsen. Vlaming Thijs Stuyver (28), die er al twee jaar woont en werkt, zit een verplichte quarantaine uit in een hotelkamer. Hij kreeg zijn eerste ‘overlevingspakket’ met eten en drinken voor drie dagen. “Er zit continu iemand aan de receptie, die controleert of ik en de anderen hier ter plekke blijven. Ik hoop dat het in België niet zover komt als hier.” (+)

Gezondheidseconoom Lieven Annemans haalde eerder deze week uit naar wat hij noemt ‘misleidende informatie’ van de virologen over het stijgende aantal coronabesmettingen. Volgens hem zitten we helemaal niet in een alarmfase en is het nu juist het moment om een aantal maatregelen te versoepelen. Viroloog Steven Van Gucht veegt die kritiek vandaag in VTM Nieuws van tafel: “Het virus circuleert wel degelijk intensiever”. Ook collega-viroloog Marc Van Ranst en intensivist Geert Meyfroidt reageren scherp. Lees hier verder.

LEES OOK. Volgens gezondheidseconoom Lieven Annemans wordt bevolking ten onrechte bang gemaakt: “We zitten niét in alarmfase” (+)

UGent-rector Rik Van de Walle heeft vandaag een bijzonder academiejaar onder strenge coronamaatregelen geopend, met het vooruitzicht op online én offline onderwijs. De komst van bijna 80.000 studenten, van wie meer dan de helft aan de UGent studeren, kan in Gent mogelijk een opstoot van het coronavirus veroorzaken.

De rector vraagt de studenten dan ook voldoende afstand te houden, niet samen te scholen en de basisregels te volgen. "Ik spreek bij deze mijn vertrouwen uit in jullie, beste studenten", zei hij in zijn rectorale rede.

Van de Walle sprak de studenten en universitaire gemeenschap toe vanop de campus van het UZ Gent, een eerbetoon aan het medisch- en zorgpersoneel. De UGent verwelkomt de komende dagen meer dan 40.000 studenten onder code oranje.

"Onze medewerkers stellen alles in het werk om van onze lokalen een leer- en studieplek te maken waar jullie in alle veiligheid op de campus kunnen vertoeven", aldus Van de Walle. "De voorbije weken hebben ze met z'n allen, van de zichtbare professoren tot de wat minder zichtbare poetsmannen en -vrouwen, bergen werk verzet om alles klaar te krijgen voor de start van een bijzonder academiejaar. Jullie kunnen op hen rekenen."

Een uitgebreid draaiboek en tal van maatregelen moeten het komende academiejaar zorgen voor een beperkt risico op besmetting in en rond de academische gebouwen.

Maar of dat zal volstaan om een opstoot in besmettingen te voorkomen, is niet zeker. Heel wat café's en clubs in de studentenbuurt Overpoort blijven gesloten of zetten in op een terras in plaats van het uitbundige nachtleven. Maar het is nog maar de vraag in welke mate jongeren hun sociale bubbel en fysiek contact zullen beperken in de studentenkamers.

"Wij durven ook op jullie te rekenen", zegt Van de Walle in zijn rectorale rede. "Want na het verlaten van de leszalen, in de gangen, rondom onze gebouwen en op de vele, gezellige plekken in Gent of in Kortrijk, rust er ook op jullie schouders een grote verantwoordelijkheid. Ik durf jullie vandaag te vragen: maak alsjeblieft ook van die plaatsen een veilige plek voor iedereen."

Naar aanleiding van de start van het academiejaar komende maandag hebben verschillende Leuvense partners hun plannen vandaag nog eens voorgesteld. Begin september al werkte het stadsbestuur, samen met de universiteit en hogescholen, studentekoepel LOKO en de politie een matrix uit voor studentenactiviteiten. "We hebben een veilig kader uitgewerkt, nu rekenen we op de studenten om het ook effectief te volgen", zegt Thomas Van Oppens (Groen), schepen van Studentenzaken.

Vast staat dat de KU Leuven het academiejaar start in code geel. Een aantal andere Vlaamse universiteiten start in code oranje, maar Leuvens rector Luc Sels vindt het belangrijk om de nieuwe generatie studenten zo goed mogelijk te ondersteunen.

"We willen de nieuwe studenten een stevige introductie geven op de campussen. Daarom houden we vast aan code geel, wat ook voorgeschreven wordt door de Vlaamse overheid." Sels benadrukt wel dat de universiteit, samen met de lokale crisiscel, de evolutie van de coronapandemie op de voet volgt, en indien nodig snel kan omschakelen naar code oranje.

Naast het klassieke lesgeven in auditoria, horen feestjes en evenementen ook bij het studentenleven. Die krijgen, alvast voor het eerste semester, code oranje. Begin september al werd daarom de Leuvense activiteitenmatrix voorgesteld: via een flowchart, die te raadplegen is op de website van LOKO, kunnen studentenverenigingen nagaan of hun activiteiten op een veilige manier kunnen doorgaan.

Op het einde van het eerste semester volgt een evaluatie, en kan er, indien de pandemie het toelaat, versoepeld worden. De politie van Leuven zal zeker de eerste weken hard inzetten op sensibilisering en informering. Daarnaast worden er ook speciale "coronaploegen" ingezet.

De Vlaamse regerig maakt eenmalig 1,35 miljoen euro extra vrij voor het gratis Vlaamse infonummer 1700. Dat heeft de regering beslist op voorstel van minister-president Jan Jambon (N-VA). Sinds de coronacrisis wordt het contactcenter overspoeld met vragen en dat vertaalt zich in een meerkost. Ook de rest van het kalenderjaar wordt nog een meerkost verwacht.

Het Brussels gewest telde tussen 8 en 14 september 6,4 procent positieve coronatests. Daarmee zit de regio boven de kritieke grens van de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO). In alle andere Belgische provincies ligt het percentage positieve tests onder de vijf procent, maar de cijfers stijgen wel.

Vandaag publiceerde het wetenschappelijk instituut Sciensano voor het eerst cijfers over coronatests op het niveau van de provincies en het Brussels gewest. Op die manier is het mogelijk een gedetailleerd beeld te krijgen over hoe het coronavirus zich in België manifesteert.

De afgelopen periode, tussen 8 en 14 september, zijn er in ons land dagelijks gemiddeld 30.000 tests afgenomen. De positiviteitsratio voor het hele land bedroeg in die periode 3,2 procent.

Regionaal zijn er wel veel verschillen. In Brussel waren er in die periode 6,4 procent positieve tests, in Antwerpen had 3,4 procent van de tests een positief resultaat. Vlaams-Brabant kende 2,6 procent positieve tests, Oost-Vlaanderen 2,2 procent. De laagste ratio is voor West-Vlaanderen (1,9 procent) en Limburg (1,9 procent).

In Wallonië flirt ook Luik (4,9 procent) met de kritieke grens van het WHO. Henegouwen (3,5 procent) en Waals-Brabant (3,3 procent) zitten rond het Belgische gemiddelde. Luxemburg (2,4 procent) en Namen (2 procent) noteren het minst aantal positieve tests in Wallonië.

Brussel is dus de enige regio in ons land waar de positiviteitsratio op dit moment boven de vijf procent ligt. Zo'n hoge ratio houdt in dat er mogelijk veel onontdekte besmettingen zijn en dat het virus zich te snel verspreidt. Als de grens van vijf procent overschreden wordt, vraagt de WHO dat er extra maatregelen getroffen worden.

In Nederland zijn vandaag "net geen 2.000" nieuwe besmettingen met het nieuwe coronavirus gemeld. Dat heeft de Nederlandse premier Mark Rutte gezegd op zijn persconferentie na afloop van de ministerraad. 

Het aantal nieuwe gevallen steeg het voorbije etmaal met 1.977. Volgens de NOS gaat het om het hoogste aantal positieve tests dat in Nederland tot nu toe op één dag is gemeld.

Het is de vierde dag op rij dat er een recordaantal positieve tests wordt geregistreerd, aldus de Nederlandse openbare omroep. Tot deze week lag de piek op 1.327 en dat aantal dateerde van 10 april. Toen werd echter op veel minder brede schaal getest, waardoor het totale aantal besmettingen in de praktijk waarschijnlijk veel hoger lag.

Het aantal coronapatiënten dat in ziekenhuizen ligt, is gestegen tot 288. Dat zijn er 27 meer dan gisteren en het is het hoogste aantal sinds midden juni. In minder dan twee weken tijd is het aantal opgenomen coronapatiënten in Nederland meer dan verdubbeld.

De Nederlandse minister van Justitie en Veiligheid Ferdinand Grapperhaus krijgt dan toch een boete voor het overtreden van de coronaregels op zijn bruiloft. Hij moet 390 euro betalen. Het Openbaar Ministerie (OM) heeft de christendemocratische bewindsman daarvan gisteren op de hoogte gebracht, zegt een woordvoerder van zijn ministerie.

“De minister heeft het OM laten weten dit besluit te respecteren. Hij zal de boete zo snel mogelijk betalen", aldus de zegsman.

Na de bruiloft van Grapperhaus vorige maand doken foto’s op waarop duidelijk te zien was dat de minister en zijn gasten zich lang niet altijd aan de voorgeschreven 1,5 meter afstand hielden. De Nederlandse minister ging diep door het stof bij onze noorderburen. Ook in het parlement, waar een deel van de oppositie tevergeefs om zijn aftreden riep.

Het aantal dagelijkse nieuwe besmettingen met het coronavirus in Iran is sterk gestegen tot 3.000 op vrijdag. Dat meldt het ministerie van Gezondheid. Het gaat per dag om 700 gevallen meer dan vorige week, aldus woordvoerster Sima Lari.

Viceminister van Gezondheid Iraj Harirchi zei aan het persbureau ISNA dat de effecten van de pandemie wellicht zullen verergeren. "In het hele land geldt rood alarm, nergens is het veilig voor het virus. Als dit zo verdergaat, hebben we binnenkort 45.000 coronadoden", aldus Harirchi.

De enige manier om het virus tegen te houden, is de coronaregels strikt na te leven, vooral door een mondmasker te dragen en binnenlandse reizen met 50 procent te verminderen, zei de minister.

Gezondheidsexperts raden een lockdown aan, maar president Hassan Rohani is daar tegen en noemde het een "capitulatie" aan de pandemie. Tot nu toe stierven volgens Lari bijna 24.000 mensen in Iran aan Covid-19.