Amerikaanse opperrechter Ruth Bader Ginsburg (87) overleden
In de Verenigde Staten is opperrechter Ruth Bader Ginsburg (87) overleden. Ze was bijna 30 jaar lang een van de negen rechters van het Amerikaanse Hooggerechtshof, het hoogste rechtscollege in de VS. Ze stond bekend om haar progressieve standpunten en was een van de bekendste rechters van het land. Ginsburg was bij haar benoeming de tweede vrouw die een plaats kon verwerven in het Hooggerechtshof.
Ruth Bader Ginsburg was al sinds 1993 aan de slag als rechter in het Supreme Court, het Amerikaanse Hooggerechtshof. Wie benoemd wordt, heeft die functie voor het leven. Bader Ginsburg dankte haar benoeming aan toenmalig Democratisch president Bill Clinton. Na rechter Sandra Day O'Connor was zij amper de tweede vrouwelijke rechter ooit.
Ruth Bader Ginsburg oftewel "RBG" stond bekend om haar liberale en progressieve standpunten en ideeën. Al sinds de jaren 70 ging ze voorop in de strijd voor vrouwelijke emancipatie. Twee jaar geleden was ze het onderwerp van een populaire documentaire "RBG", en een biografische film: "On the basis of sex".
Bader Ginsburg leed al een tijdje aan pancreaskanker. In juli was ze al enkele keren opgenomen in het ziekenhuis. Ondanks haar zwakke gezondheid dacht ze er niet aan met pensioen te gaan. Ginsburg is getrouwd en heeft twee kinderen.
Vanuit de Amerikaanse politiek regent het reacties op het overlijden van Ginsburg. President Trump noemt haar op Twitter "een titaan in de Amerikaanse rechtspraak." Hij strooit verder met complimenten: Trump roemt haar voor haar "briljante geest" en haar "krachtige maar stijlvolle meningsverschillen".
Bekijk hier de analyse van onze VS-correspondent Björn Soenens in "Het Journaal" (lees verder onder de beelden):
Ex-president Barack Obama stuurt naast een reactie ook een foto met Ginsburg de wereld in via Twitter. "Ze heeft tot het laatste moment gestreden, ook tegen de kanker, altijd met een onwrikbaar vertrouwen in onze democratie en idealen." Obama vertelt in een uitgebreider statement de anekdote dat Ginsburg 60 jaar geleden solliciteerde voor de job als klerk bij het Hooggerechtshof. Ze werd geweigerd, omdat ze een vrouw is, "en dat ondanks klinkende aanbevelingsbrieven", schrijft Obama. "Als tweede vrouw ooit in het Hooggerechtshof heeft Ginsburg daarna bijna 30 jaar geleden gestreden voor gendergelijkheid."
Joe Biden, de presidentskandidaat voor de Democraten noemt Ginsburg "een Amerikaanse held" en "een medogenloze stem in het nastreven van het hoogste Amerikaanse ideaal: een rechtvaardige rechtsspraak voor iedereen." Hillary Clinton tweet dat Ginsburg voor haar "de weg heeft vrijgemaakt voor zo veel andere vrouwen, ook voor mij."
Opvolging
President Donald Trump kan nu in principe een nieuwe rechter aanstellen voor het Hooggerechtshof. Aanhangers van Bader Ginsburg vrezen dat er daardoor een einde zal komen aan het wankele evenwicht tussen progressieven en conservatieven in het rechtscollege.
Over 6 weken staan de Amerikaanse presidentsverkiezingen op het programma. Het is niet zeker dat de benoemingsprocedure in die korte tijd kan afgewerkt worden. De Democraten zeggen dat het aan de nieuwe president is om een nieuwe opperrechter aan te duiden. "Het is aan de kiezers om een president te kiezen en aan de president om aan de Senaat een rechter voor te dragen", aldus presidentskandidaat Joe Biden.
Nog een opvallend detail: Ginsburg was van joodse afkomst en is overleden op Rosh haShanah of het joodse nieuwjaar. Dat heeft volgens sommigen een speciale betekenis, want een jood die overlijdt op die dag wordt beschouwd als een "tzadik" of rechtgeaarde en als inspiratiebron voor anderen.