Familie ‘verwarde vrouw’ eist geschonken schilderij terug van het Amsterdams Rijksmuseum

Volgens kenners is het schilderij nu zo’n 350.000 euro waard. Het verhaal is op zijn minst opmerkelijk te noemen en begint ongeveer zeven jaar geleden. Een 17-jarige kleindochter van mevrouw Silbermann had een hersentumor, en mevrouw Silbermann hoorde een stem in haar hoofd, die zei dat ze een offer moest brengen om ervoor te zorgen dat haar kleindochter zou blijven leven. Daarom gaf de bejaarde vrouw het kunstwerk, een schilderij uit 1918 van Bart van der Leck, aan het Rijksmuseum. Het werd zelfs persoonlijk opgehaald door toenmalig directeur Wim Pijbes.

Volgens de familie heeft het museum ‘overhaast en onzorgvuldig’ gehandeld door het kunstwerk in ontvangst te nemen en is er niet voldaan aan de onderzoeksplicht. Dat onderzoek was volgens de familie nodig om te bekijken of de vrouw wel wilsbekwaam was toen ze de beslissing nam om het kunstwerk uit handen te geven. 

Silbermann eist nu, samen met haar twee zonen, vernietiging van de schenking. De familie stelt onder meer dat de vrouw wilsonbekwaam was door de ziekte van de kleindochter. Een zoon van de vrouw eiste volgens de familie kort na de overhandiging van het schilderij al uitleg van de museumdirecteur, maar dat had geen succes. Ook een brief van een advocatenkantoor op 3 september 2013, waarin stond dat het kunstwerk om fiscale redenen aan de zoons was gegeven, kon het tij niet keren. Op 13 september 2013 tekende mevrouw Silbermann bij de notaris van het Rijksmuseum de schenkingsakte.

Beide partijen lijken nu lijnrecht tegenover elkaar te staan. Het is nu aan de rechter om te oordelen of het museum ter goeder trouw handelde en of er voldoende onderzocht werd of Silbermann eigenaar was van het werk en het dus kon wegschenken. Volgens NRC verwijt het museum de familie er ‘min of meer’ van om bewijsmateriaal gefabriceerd te hebben. Er zouden twijfels bestaan over de echtheid van de overeenkomst waarmee mevrouw Silbermann het schilderij aan haar zonen zou hebben gegeven. 

Als de rechter oordeelt dat het museum reden had om aan een van de twee te twijfelen, dan kan de familie de schenking terugdraaien. Als de familie het schilderij terug zou krijgen, zal ze het werk naar eigen zeggen schenken aan het Kunstmuseum in Den Haag. Daar heeft het doek jarenlang naar tevredenheid in bruikleen gehangen. De zieke kleindochter is intussen, na een succesvolle operatie, opnieuw gezond.