Gisteren heette het nog dat de sfeer constructief was en dat er snelheid werd gemaakt. Maar zondagmiddag stortte dat verhaal als een kaartenhuisje in elkaar. “We zijn nog nergens”, zegt een onderhandelaar. “Sinds vrijdag is er over niets een akkoord bereikt”. Want zelfs over thema’s die helemaal waren afgeklopt, zoals migratie, werden de debatten opnieuw geopend. Dat die discussie vooral gaat tussen MR en groenen, hoeft op zich niet te verbazen, maar terwijl iedereen dacht dat er een akkoord was, kwam Bouchez daar nog op terug. “Klopt niet”, zegt hij. “We hebben gewoon alles hoofdstuk per hoofdstuk nagekeken. Over sommige dingen waren we het eens. Over andere niet.”

Bijzonder arrogant

Niemand heeft nog een goed woord over voor de zelfverklaarde rebel uit Mons. “Hij komt te laat, stelt zich bijzonder arrogant op en begrijpt bovendien te weinig Nederlands om de teksten die bijna allemaal zijn opgesteld in het Nederlands te doorgronden”, klinkt het. “Daardoor vervalt hij tijdens zijn tussenkomsten in algemeenheden en stokt de discussie.”

Inhoudelijk verlopen de gesprekken tussen socialisten en liberalen bijzonder moeilijk. Op sociaal-economisch vlak gaapt tussen hen een enorme kloof. Maar ook op institutioneel vlak houdt Bouchez het been stijf. Een socialistische bron besluit daaruit “dat Bouchez er enkel op uit is om de huidige regering-Wilmès te behouden”.

Zoveelste provocatie

Daarnaast botert het ook persoonlijk absoluut niet tussen PS-voorzitter Paul Magnette en zijn collega van MR. Een interview van Bouchez in Humo, dat zondagmiddag op de website van het tv-blad verscheen, was de druppel die bij de andere onderhandelaars de emmer deed overlopen. “Vooreerst was er een duidelijke afspraak dat de voorzitters geen interviews zouden geven, om de gesprekken niet nodeloos te bemoeilijken”, zegt een onderhandelaar. Dat Bouchez daar vierkant zijn voeten aan veegde, wordt gezien als de zoveelste provocatie. Vorige week besliste hij ook als enige om zich niet aan de quarantaine te houden die de onderhandelaars zichzelf hadden opgelegd nadat preformateur Egbert Lachaert besmet was geraakt met COVID19.

Toch was het vooral de inhoud van het gesprek die kwaad bloed zette. Terwijl normaal zondagavond de discussie over het premierschap moest worden aangesneden, zegt Bouchez in het interview onder meer dat hij er zeker van is dat zijn partijgenote Sophie Wilmès premier zal blijven. Terugblikkend op de formatiepogingen met N-VA noemt Bouchez Vivaldi “rechtser dan een paars-gele coalitie”.

Toen hij het interview onder ogen kreeg, zondagnamiddag rond 15 uur, had Magnette geen zin meer om nog verder te onderhandelen. Ook de andere voorzitters hadden het gehad en verlieten de tafel. Volgens de preformateurs zullen de gesprekken straks nog hernemen. Maar niet iedereen is daarvan overtuigd. “Met zeven aan tafel zal er wellicht niet meer van komen.” In dat geval wordt het ook zo goed als onmogelijk om nog voor het bezoek van de preformateurs aan de koning, morgen op het paleis, een vergelijk te vinden over wie formateur mag worden.