‘Coronacrisis in Zweden misschien voorbij dankzij groepsimmuniteit’

Epidemioloog Anders Tegnell is de architect van de Zweedse strategie die van in het begin omstreden was. Zweden liet winkels, scholen en horeca grotendeels open en rekende vooral op het gezond verstand van de burgers om social distancing te respecteren en de handen vaak te wassen. De eerste drie maanden betaalde het Scandinavische land een veel hogere prijs voor die lossere aanpak dan de buurlanden. Tegnell heeft altijd gesteld dat groepsimmuniteit geen doel op zich was en dat hij vooral de verspreiding van het coronavirus wou vertragen om een overbelasting van de ziekenhuizen te vermijden. De weg naar groepsimmuniteit verliep ook moeizaam en trager dan gehoopt. 

Wetenschappers gaan er doorgaans van uit dat zeker zestig procent van de bevolking immuun moet zijn tegen een virus om groepsimmuniteit te bereiken. Dat is ook in Zweden op dit moment nog lang niet het geval. Volgens een recente studie van Tom Britton van de universiteit van Stockholm zou 43 procent kunnen volstaan voor groepsimmuniteit, als eerst vooral de meest sociale en actieve mensen besmet geraken. 

In elk geval zou, volgens de Deense epidemie-expert Kim Sneppen van het Niels Bohr Instituut in Kopenhagen, groepsimmuniteit een belangrijke rol spelen in de huidige lagere besmettingscijfers van Zweden. “Er zijn aanwijzingen dat de Zweden een zekere immuniteit voor het virus hebben opgebouwd die, samen met wat ze nog meer doen om verspreiding tegen te gaan, voldoende is om de ziekte onder controle te houden”, zegt Sneppen in de krant Politiken. 

“Misschien is de epidemie daar wel voorbij”, aldus de gerenommeerde Deense professor biocomplexiteit, bekend voor onderzoek naar zogenaamde superverspreiders, de mensen binnen een bevolking die disproportioneel veel anderen besmetten.

Opflakkeringen niet uitgesloten

Sneppen staat niet alleen met zijn inschatting van de situatie in Zweden. Spoedarts Sebastian Rushworth, die tijdens de epidemie in een ziekenhuis in Stockholm werkte, stelt vast dat er in heel de Zweedse hoofdstad nog maar 28 mensen - op 2,4 miljoen inwoners - met Covid-19 in het ziekenhuis liggen. Volgens Rushworth zullen ook zwaar getroffen landen als Engeland en Italië, samen met delen van de VS, niet ver van groepsimmuniteit zitten. Voor wie het virus beter kon indijken - zoals Duitsland, Denemarken, Nieuw-Zeeland en Australië - voorziet Rushworth dat ze nog minstens een jaar, en mogelijk nog enkele jaren, lockdowns zullen moeten afwisselen met periodes van versoepelingen.

Andere wetenschappers zijn niet zo overtuigd van die vermeende groepsimmuniteit in Zweden en achten nieuwe opflakkeringen van het coronavirus ook daar zeker nog mogelijk.