Waarom Georges-Louis Bouchez (MR) Vivaldi naar de rand van de afgrond duwde

Sp.a wil niet dat MR nog deel uitmaakt van een volgende federale regering en stelt haar veto tegen de aanwezigheid van de partij aan de onderhandelingstafel. “Zonder MR, anders stopt het”, klonk het vanmorgen op het partijbureau van de socialisten. Bij Open Vld klinkt het dat preformateur Egbert Lachaert ontslag zal nemen als de huidige Vivaldi-constructie van zeven partijen in elkaar stuikt.

Update: de preformateurs hebben hun ontslag aangeboden bij de koning, maar die weigert. Volg de laatste ontwikkelingen over de formatie hier.

Het voorbije weekend maakte de MR-voorzitter zich bij alle partijen aan tafel onmogelijk. Hij kwam te laat op zowat elke vergadering, schond de afspraken over mediastilte met een explosief interview in Humo en heropende de discussie op punten die niet ter discussie staan, klinkt het bij betrokkenen.

Ondanks de voortdurende druk van Bouchez om premier Wilmès in het zadel te houden, valt al langer bij de MR te horen dat ze beseffen dat zo’n scenario weinig realistisch is. “Toch moeten we onze kopvrouw verdedigen”, klinkt het. Zowel vandaag als eind vorige week zeggen hooggeplaatste bronnen dat de MR in eerste plaats ‘een liberale premier’ wil. Zo komt huidig Open Vld-vicepremier Alexander De Croo in beeld. 

De Franstalige liberalen zeggen fundamenteel problemen te hebben met de inhoud van de onderhandelingen, die te veel naar links overhellen. “Het pakket over fiscaliteit dat nu op tafel ligt kunnen we niet verdedigen”, klinkt het. Aan de inhoud moet gesleuteld worden, tegelijk kan een premier uit het blauwe kamp de pil verzachten. 

De strijd die Bouchez op dit moment uitvecht, vloeit voor een groot stuk voort uit de strijd om het politieke leiderschap in Franstalig België. Hij wil er alles aan doen opdat PS-voorzitter en grote concurrent Paul Magnette geen premier wordt. Daar wil hij met lijf en leden voor gaan liggen.

Maar de felheid waarmee hij dat deed, dreigt nu in zijn gezicht te ontploffen. Het geduld bij de sp.a is op. Ze willen MR uit de regeringsgesprekken gooien en cdH aan boord trekken. CdH-voorzitter Maxime Prévot zei deze ochtend op de Franstalige radio dat hij zich constructief wilde opstellen. De PS kijkt vanop de achtergrond glimlachend toe. Als cdH federaal weer in het spel komt, kan de PS de MR ook in de Waalse regering inruilen voor de christendemocraten. Het zou een flinke revanche zijn na al het gestook van MR tegen de PS, ook in Bergen, thuisstad van Elio Di Rupo én Bouchez. 

De MR dumpen is echter buiten de Open Vld gerekend. De partij liet de paars-gele regeringsvorming spaak lopen, door te weigeren de MR los te laten. Dat nu alsnog doen, zou een vernedering zijn. Als MR overboord gaat, beëindigt preformateur Egbert Lachaert (Open Vld) zijn opdracht. Omgekeerd blijft collega-preformateur Conner Rousseau (sp.a) bij zijn standpunt om MR te lozen. Het gevolg: Vivaldi bungelt nadrukkelijk boven de afgrond. 

Wilmès

Binnen de MR is er heel wat verontwaardiging over de manier waarop Bouchez wordt aangepakt. Preformateur Lachaert en kandidaat-premier Alexander De Croo (Open Vld) stellen zich in hun ogen neutraal op, terwijl Bouchez aan de onderhandelingstafel voluit de liberale lijn wil verdedigen. “De persoonlijke aanvallen die hij daarvoor te verduren krijgt, zijn ongezien.” 

Bouchez krijgt ook de volle laag omdat hij gisterenmiddag te laat aankwam op een vergadering met de voorzitters. ’s Ochtends had hij een virtueel partijbureau, maar ook een debat over de partijstatuten op een lokale afdeling. “Dan zie je waar zijn prioriteiten liggen”, klinkt bij een Vlaamse partij. 

Toch wil de MR voortpraten. Bouchez is deze middag gewoon met de andere voorzitters aan tafel gegaan. Op vraag van de andere partijen is ook premier Sophie Wilmès mee aangeschoven. De voorzitters zijn nog steeds samen, al zijn er nu gesprekken één-op-één bezig. Intussen hebben Wilmès en De Croo de gesprekken verlaten, omdat ze verwacht werden op een digitaal overlegcomité ter voorbereiding van de veiligheidsraad. Die beslist later deze week over de aanpassingen van de corona-maatregelen.

Voor vanavond moeten preformateurs Lachaert en Rousseau naar het paleis om verslag uit te brengen. Een uur is nog niet bepaald, “maar de koning is flexibel”, klinkt het nabij de preformateurs. De kans dat ze het staatshoofd moeten inlichten dat hun opdracht mislukt is, lijkt op dit moment reëel.