Horen wij thuis in ’t gesticht omdat we graag naar ‘Ratched’ kijken?

Lang geleden dat we een lobotomie nog zo heerlijk gruwelijk hebben zien uitgevoerd worden als in Ratched. Van de ijspriem die traag tussen het ooglid wordt geplaatst, tot de droge tik van de hamer en het ploerterige geluid van een stalen pin die het hoofd van de patiënt binnendringt: wij zien en horen dat graag.

Maakt dat ons een beetje ziek, of mentaal gestoord? Hopelijk niet, want in het psychiatrisch instituut waar Ratched zich afspeelt, zouden wij geen onderkomen willen vinden. Het zijn dan ook de late jaren 40, een tijd waarin ‘gekkenhuis’ of ‘’t gesticht’ nog meer gangbare termen waren dan ‘psychiatrisch ziekenhuis’ en waarin schedelboren en ijspriemen nuttiger werden geacht dan Dafalgan of Prozac. Als je er in bad moet, ligt de temperatuur van het water er tegen het vriespunt of tegen het kookpunt.

Vandaag zou een etablissement met zulke sanitaire voorzieningen een vernietigende recensie op Yelp krijgen, maar in die tijd toonden plaatselijke gouverneurs zich vooruitstrevend door er overheidsgeld in te pompen.

En dat terwijl er zich in het royale hoofdkantoor een ware machtsstrijd plaatsvindt. Directeur-dokter Hanover (Jon Jon Briones) doet er weinig meer dan zichzelf verdoven met allerhande drugs, terwijl verpleegsters Betsy Bucket (een geweldige Judy Davis) en Mildred Ratched (een creepy Sarah Paulson) er de plak zwaaien.

De naam Mildred Ratched herkent u waarschijnlijk uit filmklassieker One Flew Over The Cuckoo’s Nest (1975), waar ze als rigide hoofdverpleegster het leven van Jack Nicholson zuur maakte. U doet er echter goed aan om die film even te vergeten (niet volledig, natuurlijk, daarvoor is hij veel te goed). In psychologisch en sociaal drama is Ratched-brein Ryan Murphy (van Glee en American Horror Story) immers niet geïnteresseerd: hij heeft ergens een blik Technicolor opengetrokken en vooral veel naar de melodrama’s-met-een-horrortintje uit de jaren 50 gekeken – denk aan Alfred Hitchcocks Vertigo (1958).

Daarover hoort u ons niet klagen. Natuurlijk, de meeste personages flirten met de karikatuur en sommige scènes en verhaallijnen zijn grotesk maar ook daarover hoort u ons niet klagen. Zo speelt Sharon Stone een knettergekke, steenrijke psychopate met wraakgevoelens en een aap op haar schouder. Dat is geen personage met de diepgang van de Marianentrog, maar het levert wel leukere tv op dan een diepzeedocu op National Geographic.

De kans dat veel mensen Ratched overdreven en ongeloofwaardig zullen vinden, is niet gering. Maar een scène waarin iemand tijdens een lsd-trip zijn twee armen amputeert, het bloed in het rond gutst en een eveneens op lsd trippende dokter die armen er weer probeert aan te naaien... Wel, wij zien dat graag. Horen we daarom thuis in 't gesticht? Of volstaat de redactie van De Morgen?