Vlaamse taalkundige redt uitgestorven Aboriginaltaal

De kans dat u al van het Umpithamu gehoord hebt, is klein. Het is een van de vijf talen van de Lamalama-gemeenschap waarvan de twee laatste actieve sprekers enkele jaren geleden stierven. Voordien slaagde de Leuvense professor Verstraete er echter in om talloze gesprekken te hebben met die twee sprekers, de zussen Florrie Bassani en Joan Liddy. Op basis van die gesprekken en de (passieve) kennis van de jongere generatie wist Verstraete een woordenboek op te stellen.

Versta onder woordenboek overigens niet louter een verklarende woordenlijst. Daarnaast is er ook plaats voor grammaticale uitweidingen en commentaren bij de objecten die de woorden in het Umpithamu beschrijven. Het is met andere woorden een compleet werkstuk waarmee de taal bewaard wordt voor toekomstige generaties.

De vraag blijft: waarom maakt een Vlaamse professor een woordenboek over zo’n kleine taal? Is het niet veel nuttiger om te werken rond een van de nog vele levende talen? “De meeste mensen denken bij een taalkundige inderdaad aan iemand die goed gekende talen bestudeert, zoals het Frans, het Latijn of het Mandarijn Chinees”, zegt Verstraete. “Daar is op zich niets mis mee, al is dat uit wetenschappelijke oogpunt eigenlijk vreemd. Er zijn 7.000 verschillende talen over de hele wereld. Dus als je iets wilt weten over hoe een taal opgebouwd kan worden, moet je zoveel mogelijk verschillende types talen bekijken. Elke taal is een eigen natuurlijk experiment.”

Desalniettemin blijft het een opmerkelijk verhaal, een Vlaamse professor die een Aboriginaltaal van de vergetelheid redt. Ook Verstraete is verbaasd over de grote belangstelling, ook in Australië. “Het woordenboek heeft er wel wat aandacht gekregen”, zegt hij. “Heel vaak in een kader van nationale verzoening, waarbij de gemiddelde Australiër meer aandacht krijgt voor de rijkdom van de aboriginalculturen.”