De “bubbel” verdwijnt - Corona-epidemie eist meer dan 200.000 levens in Verenigde Staten

Het aantal regio's in Nederland waar het coronavirus om zich heen grijpt, neemt snel toe. Vorige week stond de teller nog op zes zogenaamde zorgelijke regio's, daar komen er deze week waarschijnlijk acht bij, zei premier Mark Rutte vandaag.

Het kabinet is samen met de regio's "druk bezig" om een tweede lockdown te voorkomen, aldus Rutte. Of dat betekent dat er nieuwe maatregelen op komst zijn en waar, zei hij niet. Ook werd niet duidelijk om welke regio's het gaat.

Wel erkende Rutte dat de inperking van de openingstijden in de horeca, die afgelopen vrijdag voor zes regio's werd afgekondigd, niet genoeg zal zijn om de tweede golf tegen te gaan.

De Nederlandse regering wil ook weer op gezette momenten gaan communiceren over de crisis en de maatregelen die worden getroffen.

Morgen is er weer een Veiligheidsraad. Iedereen heeft zijn eisenpakketje klaar. Maar kán versoepelen wel op dit moment? Een overzicht van de hete hangijzers, met telkens de mening van biostatisticus Geert Molenberghs.

De Europese Commissie wil de reisbeperkingen in de EU stroomlijnen met één kaart die elke week een update zou krijgen. Dat zegt eurocomissaris voor Justitie Didier Reynders. Hij verdedigde het voorstel van de Europese Commissie tijdens een vergadering van de minister van Europese Zaken.

In het licht van het snel stijgende aantal coronabesmettingen in Madrid heeft de presidente van de regio, Isabel Díaz Ayuso, voor een lockdown in de hele hoofdstedelijke regio gewaarschuwd.

Sinds maandag zijn woonwijken in Madrid met in totaal 850.000 inwoners deels in lockdown. De inwoners mogen de wijken enkel verlaten om onder meer naar het werk, naar school of naar de dokter te gaan.

"Het heeft geen zin beperkingen in een aantal wijken op te leggen en in andere niet", zei Ayuso volgens Spaanse media. Ze sloot niet uit dat de hele hoofdstedelijke regio met 6,6 miljoen inwoners in lockdown zou moeten gaan, meldde El País. 

Bedrijven in Spanje mogen aan hun personeel geen telewerk opdringen. Tegelijk moeten ze ook de kosten dekken. Dat blijkt uit een wetsontwerp dat is goedgekeurd door de Spaanse regering. Sinds de coronapandemie is het telewerk sterk toegenomen in Spanje, voordien werd er amper gebruik van gemaakt.

"Met deze wet bevinden we ons in de voorhoede van de Europese landen", verklaarde de Spaanse minister van Werk, Yolanda Diaz. "Noch de werknemer, noch de werkgever kunnen telewerk opleggen. Weigering kan geen reden zijn tot ontslag." Voor het thuiswerk moet er ook een akkoord worden afgesloten tussen directie en vakbonden, ofwel op bedrijfs- of op sectorniveau. De werkgever moet de kosten van "uitrusting, gereedschap en verbruik" voor het telewerk op zich nemen. Het gaat dan om energie- en telecomkosten, maar ook IT-materiaal of ergonomische stoelen.

De controle op de werknemer moet gebeuren met respect voor zijn privéleven. Werknemers hebben ook het recht om te deconnecteren, met andere woorden om niet altijd bereikbaar te zijn. 

De Amerikaanse president Donald Trump heeft de Verenigde Naties opgeroepen om "China verantwoordelijk te stellen voor zijn daden" gelinkt aan het coronavirus.

"Toen het virus zich begon te verspreiden, heeft China binnenlandse vluchten verboden terwijl het wel nog vliegtuigen toeliet om China te verlaten en de rest van de wereld te besmetten", aldus Trump in een opgenomen boodschap naar aanleiding van de Algemene Vergadering van de Verenigde Naties. "De Chinese overheid en de Wereldgezondheidsorganisatie, die zo goed als gecontroleerd wordt door China, hebben foutief verklaard dat er geen bewijzen waren voor de overdracht van het virus van mens op mens." Volgens Trump moeten de VN China dan ook aansprakelijk stellen voor zijn daden.

Ook viel Trump China aan in verband met het milieubeleid van het land. Hij beschuldigt China van overbevissing, het dumpen van plastic in de oceanen en het uitstoten van recordhoeveelheden kwik. "Zij die de uitzonderlijke Amerikaanse resultaten in verband met het milieu aanvallen en tegelijkertijd de ongebreidelde vervuiling van China negeren, zijn niet geïnteresseerd in het milieu. Ze willen enkel Amerika straffen en dat zal ik niet toelaten", aldus de president.

Trump haalt regelmatig fel uit naar China als bakermat van het coronavirus. Volgens hem heeft Peking veel te weinig gedaan om de crisis te beteugelen en te voorkomen dat het virus zich verspreidde. De president spreekt dan ook bewust van het Chinese virus, tot grote woede van de Chinese machthebbers.

De Chinese president Xi op zijn beurt zei in zijn opgenomen speech dat de strijd tegen het virus niet mag worden misbruikt voor politieke doeleinden. COVID-19 zal niet de laatste wereldwijde crisis zijn, "dus moeten we de handen ineenslaan", betoogde hij. Xi riep de wereld op zich op de wetenschap te richten bij de bestrijding van de pandemie. De Chinese leider beloofde de Chinese vaccins tegen corona voor iedereen toegankelijk te maken. 

De Belgische staat en ZenTech hebben een akkoord bereikt over de coronatests die werden ontwikkeld door het Luikse bedrijf. Dat heeft minister Philippe De Backer (Open Vld) verklaard in de Kamer. De tests zullen niet worden gebruikt en de overheid voorziet dat de kosten van ZenTech zullen worden terugbetaald.

Het Luikse ZenTech had een serologische test ontwikkeld waarmee snel kan worden nagegaan of iemand antilichamen tegen het coronavirus in het bloed heeft. De Belgische staat besliste om 3.650.000 serologische tests te bestellen.

Het bedrijf vond echter dat de overheid de contractuele voorwaarden niet naleefde en trok naar de rechter in kort geding. Die verplichtte de staat binnen de vijf dagen het contract na te komen. Zoniet moest ze per dag vertraging 10.000 euro betalen.

Minister De Backer gaf vandaag aan dat de tests uiteindelijk niet op de markt zullen komen, omwille van een te lage gevoeligheid. Wel zal de overheid de kosten terugbetalen. Om hoeveel geld het gaat, preciseerde de minister niet. Kamerlid Laurence Hennuy (Ecolo) meent dat de aanbesteding 23 miljoen euro beloopt.

De Backer gaf nog aan dat de resultaten van de PCR-tests in 92 procent van de gevallen binnen de 48 uur worden gecommuniceerd. Verschillende Kamerleden voerden aan dat de tijd alvorens zo'n test kan worden afgenomen, te lang is. 

Het Overlegcomité zit sinds 17 uur samen om de Nationale Veiligheidsraad van morgen voor te bereiden. Op tafel ligt niet zozeer een verstrenging van de coronamaatregelen, als wel een nieuwe benadering.

De bubbel van vijf zoals we die nu kennen, loopt op zijn laatste benen, dat is duidelijk. Het systeem is al te vaak publiekelijk aangevallen en is erg moeilijk te controleren.

Over wat er precies in de plaats moet komen, is nog geen consensus. De ministers denken wel aan een systeem met kleurcodes, zoals we dat nu kennen voor bijvoorbeeld het onderwijs en de sport. Er zou een duidelijke matrix komen met wat er mogelijk is rond bijvoorbeeld aantal contacten en aantal mensen per vierkante meter, afhankelijk van de heersende fase in de epidemie.

Ook hoe die fase dan wordt bepaald, is nog voorwerp van discussie. Er wordt gedacht om eerder op basis van de ziekenhuisopnames dan op basis van het aantal besmettingen te werken. Dat laatste cijfer is immers erg afhankelijk van de hoeveelheid tests die worden uitgevoerd. 

Angela Merkel schafft es: ze houdt de coronacrisis onder controle. Amper 26 gevallen per honderdduizend inwoners telt Duitsland - bij ons zijn er dat 115, en er stierven per capita minder mensen dan in België aan corona, terwijl er toch 83 miljoen Duitsers zijn. Tegen eind volgend jaar al zou de Duitse economie terug op het niveau van voor de crisis zitten. Dit is waarom Duitsland de beste corona-leerling van Europa is. (+)

De Franse staatssecretaris van Europese Zaken, Clément Beaune, is gekant tegen een terugkeer naar de Europese schuld- en begrotingsregels van voor de coronacrisis. Dat heeft hij gezegd in een gesprek met het Franse persagentschap AFP.

Volgens het Stabiliteits- en Groeipact moeten de Europese landen hun begroting in evenwicht houden, en mogen ze een eventueel tekort niet hoger dan 3% van het bbp laten oplopen. De schuldgraad moet onder de drempel van 60% gehouden worden. Landen die zich niet aan die normen houden, worden verondersteld hun begroting te saneren. Hardleerse lidstaten kunnen onder streng Europees toezicht komen. Tijdens de financiële crisis werden de regels nog strenger gemaakt.

Maar van deze regels wil Frankrijk dus af. Om de economische schok van de coronacrisis op te vangen, werd de toepassing ervan in de koelkast gestopt en daar mogen ze wat Parijs betreft ook blijven. "We kunnen ons niet voorstellen hetzelfde Pact opnieuw te implementeren", zei staatssecretaris Beaune dinsdag. "Hebben we begrotingsregels nodig? Zeker. Maar moeten die worden herzien. Ook zeker."

Frankrijk is misschien wel de slechtste leerling van de Europese klas als het op het indienen van een begroting in evenwicht aankomt. De laatste keer dat Parijs geen tekort liet optekenen, is geleden van... de jaren zeventig. 

Internationaal vliegen zou weer zorgeloos moeten kunnen gebeuren, meent IATA, de internationale organisatie van luchtvaartmaatschappijen. De organisatie pleit er dan ook voor om alle passagiers kort voor vertrek te testen op het nieuwe coronavirus, met een sneltest. Op die manier wordt ook quarantaine in het land van bestemming overbodig, zegt IATA-topman Alexandre de Juniac dinsdag in Genève. Het zijn die quarantainemaatregelen die het herstel in de sector in de weg staan, waarschuwt hij.

De IATA voert hierover gesprekken met regeringen en met de internationale burgerluchtvaartorganisatie ICAO. De leden-luchtvaartmaatschappijen staan 100 procent achter het voorstel, aldus de IATA.

De organisatie wijst erop dat vanaf oktober goedkope sneltesten beschikbaar zijn, die binnen de 15 minuten een betrouwbaar resultaat geven van besmetting met Covid-19. De antigen-test kan ook zelf afgenomen worden, zonder tussenkomst van medisch personeel, klinkt het nog. Maar dan moet zo een test wel verplicht worden. "Zij die zo een test weigeren, mogen niet aan boord", aldus de Juniac.

IATA schat dat, als het luchtvaartverkeer zou herstellen, per dag zo'n 4 tot 5 miljoen testen zullen nodig zijn. Maar voorlopig is van zo een herstel nog geen sprake. Juli telde slechts 8 procent van het totale aantal passagiers in dezelfde maand vorig jaar.

Zo’n tweehonderd mensen hebben dinsdag betoogd voor een versoepeling van de reisregels. Ze eisen eenduidige Europese richtlijnen voor reizigers. Ze hadden zich verkleed als toeristen.

Gezondheidsinstituut Sciensano lanceert vanaf 1 oktober de Covid-19-barometer, een meetinstrument waarmee de consultaties van huisartsen voor luchtwegklachten in kaart worden gebracht. "Op die manier kan de zorgsector de vinger aan de pols houden van de situatie in de eerste lijn", klinkt het bij Sciensano.

De consultaties van huisartsen voor luchtwegklachten zullen in kaart gebracht worden op basis van het elektronisch medisch dossier. De barometer moet dan ook leiden tot een aangepaste benadering van de zorg in de huisartsenpraktijken en een erkenning van de belangrijke rol van de huisartsen. Voor deze bijkomende inspanning zullen de huisartsen eveneens kunnen rekenen op een financiële compensatie.

De barometer wordt op donderdag 1 oktober gelanceerd. Het project loopt in samenwerking met het RIZIV en met de huisartsenverenigingen Domus Medica en SSMG.

Rector Rik Van de Walle steunt de beslissing van burgemeester Mathias De Clercq (Open Vld) om een maximumcapaciteit in te voeren in de maandagnacht overspoelde studentenbuurt Overpoort. Die wordt voorlopig niet gesloten. Vorige week sprak hij in zijn rectorale rede nog het vertrouwen uit in de studenten. "Een deel van de studenten heeft dat vertrouwen geschaad", zegt Van de Walle, "laat dit een laatste wake-up call zijn."

"Ik kan niet verhinderen dat studenten buiten de UGent regels niet naleven", zegt Van de Walle. "Ik heb die macht niet. We hebben daar de mensen niet voor. Ik heb daar trouwens ook de bevoegdheid niet voor. We kunnen enkel aan de studenten vragen de regels strikt na te leven."

Als dat niet gebeurt dreigt een definitieve sluiting van de studentenbuurt. "Ik geloof niet in blind vertrouwen, zeker niet in tijden zoals deze", zegt Van de Walle. "Vertrouwen kan pas geschonken worden als er ook een bereidheid is om verantwoordelijkheid te nemen."

Van de Walle herhaalt die voorwaarden. "Er moeten minder studenten samenkomen. De afstandsregels moeten gerespecteerd worden. Enkel op die manier kunnen we grotere problemen vermijden", klinkt het. "Draag alsjeblieft zorg voor jezelf en voor elkaar. Voor je vrienden, naasten, familie, ouders en grootouders. Voor om het even wie."