Vlaanderen is erin geslaagd om tijdens de coronacrisis ‘de ergste dijkbreuken te vermijden’. Dat heeft Vlaams minister-president Jan Jambon gezegd in zijn jaarlijkse septemberverklaring. Om de crisis achter ons te laten trekt de Vlaamse overheid 4,3 miljard euro uit in het relanceplan ‘Vlaamse veerkracht’.

‘De coronapandemie heeft ons zwaar geraakt’, geeft Jambon toe.’ Maar volgens hem zijn de Vlaamse regering en de Vlaamse overheid erin geslaagd ‘om in recordtempo maatregelen te nemen die onze burgers en bedrijven tijdens de storm een stuk uit de wind hebben gezet.’ Hij verwijst daarmee naar toegekende compensatiepremies en leningen. Jambon zegt dat bedrijfsleiders hem lieten weten dat ‘zonder die supersnelle maatregelen we echt kopje-onder waren gegaan’.

Eenvoudig doekje

Hij wil wel lessen leren over de aanpak van de crisis van dit voorjaar. ‘Plots bleek dat België niet in staat was om op korte termijn een op zich eenvoudig doekje onder alle burgers te verspreiden. Dat mogen we niet meer meemaken.’ Om dat te vermijden komt er een strategisch comité dat zal nagaan welke strategische voorraden Vlaanderen moet aanleggen, en hoe we productielijnen kunnen opstarten om minder afhankelijk te worden van buitenlandse producenten.

Toch geeft Jambon toe dat ‘lang niet alles is gelopen zoals we het wilden’. Specifiek zegt hij over de woonzorgcentra: ‘Als we toen de kennis en de ervaring hadden waarover we vandaag beschikken, zouden we het ongetwijfeld anders aangepakt hebben.’ Ook de contactopsporing kon beter. ‘Er waren geen draaiboeken beschikbaar voor deze nooit geziene crisis’.

Vlaamse veerkracht

Om uit het dal te klimmen stelt Jambon het relanceplan ‘Vlaamse veerkracht’ voor, waarmee de regering 4,3 miljard uittrekt voor eenmalige investeringen. De Vlaamse regering kreeg bij de opstelling van dat plan advies van twee verschillende expertencomités: ‘Een economisch comité, onder leiding van professor Koen Debackere. En een maatschappelijk comité, voorgezeten door professor Lieven Annemans, dat vooral aandacht had voor de sociale en psychologische gevolgen van de coronacrisis.’

Het plan bestaat uit zeven pijlers, aldus Jambon. Voorop staat de zorgsector. Die zou, eens het plan op kruissnelheid is, op 525 miljoen euro per jaar kunnen rekenen. De overheid moet slagkrachtiger: overbodige regels gaan op de schop, en vergunningen moeten sneller geregeld worden. Vlaanderen moet ook meer inzetten op digitalisering. ‘Alle Vlamingen van 3 tot 103 jaar moeten mee op de trein van de digitalisering.’

Vlaanderen, een spons

Jambon roept ook de duurzame economie uit tot een pijler. Dat onderdeel bestaat uit renovaties en een ‘blue deal’ voor de watervoorziening, die 500 miljoen kost ‘om van Vlaanderen een spons met natuur dicht bij de mensen’ te maken, maar ook 150 miljoen euro voor fietsinfrastructuur.

Dit is ook het moment voor grote infrastructuurwerken: zowel op het vlak van mobiliteit, maar ook investeringen in scholen, ziekenhuizen en sport- en culturele infrastructuur. Jambon noemde ook expliciet de Oosterweelverbinding, ‘het grootste infrastructuurproject van West-Europa’.

Het hoofd bieden aan de crisis is een uitdaging op zich. ‘Vanuit onze Vlaamse bevoegdheden kunnen we er mee voor zorgen dat het leven in coronatijden haalbaar blijft’, belooft Jambon. Daaronder vallen ook maatregelen voor de culturele en toerismesector.

Ten slotte wil de regering ‘iedereen mee op de kar’ krijgen. Daarvoor gaat jaarlijks 250 miljoen euro extra naar het onderwijs, en versterkt de overheid ‘initiatieven waardoor Vlamingen van verschillende achtergronden meer met in plaats van naast elkaar leven’. Jambon pleit daarom ook voor een ‘mentaliteitswijziging’. ‘Vlaanderen schittert en biedt kansen. Maar we zien ze niet altijd. Vlaanderen speelt op vele domeinen Champions League, maar helaas soms voor lege stadions.’

Dewinter tijdelijk voorzitter

De bijeenkomst begon met een klein relletje over het voorzitterschap. Doordat parlementsvoorzitter Liesbeth Homans (N-VA) een coronatest moest ondergaan, werd zij vervangen door eerste ondervoorzitter Filip Dewinter (Vlaams Belang). Omdat hij gisteren aanwezig was op een manifestatie van Vlaams Belang wou SP.A en Groen dat hij zich zou laten vervangen, maar daar ging Dewinter niet op in.

(wle)