Extra betaalde feestdag en minimumpensioen van 1.500 euro: dit zijn de opvallendste punten uit akkoord van regering-De Croo (+ lees hier het volledige akkoord)

Lees hier de volledige regeerverklaring.

Over het algemeen moet de energiefactuur voor bedrijven en gezinnen onder controle blijven. “We zien erop toe dat het federale deel van de elektriciteitsfactuur daalt”, klinkt het.

Op termijn zal de regering - in overleg met de deelstaten - uitsluitend de verkoop van zero-emissiewagens toestaan. Daarbij is de voorwaarde opgenomen dat er “voldoende betaalbare wagens” op de markt moeten zijn.

Alle nieuwe bedrijfswagens moeten tegen 2026 wel al broeikasgasvrij zijn. Werknemers die niet in aanmerking komen voor zo'n bedrijfswagen zullen van hun werkgever mogelijk een mobiliteitsbudget krijgen. Daarvoor wordt een kader uitgewerkt. 

Tegelijkertijd zal “bestudeerd” worden hoe de fiscaliteit klimaat- en milieuvriendelijker kan worden. “We vertrekken vanuit het principe van de vervuiler betaalt: het gebruik van fossiele brandstoffen zal zo veel mogelijk ontmoedigd worden door de invoering van een fiscaal sturend instrument. Meer concreet bekijken we hoe we dit via prijssignalen kunnen realiseren.” In het akkoord daarover wordt ook benadrukt dat “de concurrentiepositie van bedrijven en de koopkracht van gezinnen gevrijwaard zal worden”. 

 Ook in de luchtvaart moet het principe van ‘de vervuiler betaalt’ ingang vinden, zonder dat er expliciet sprake is van een vliegtaks. Maar “de regering zet zich op Europees en internationaal niveau in voor de herziening van de huidige belastingvrijstelling op kerosine. De regering zal op Europees niveau pleiten tegen hele korte afstandsvluchten.”

De regering bereidt daarnaast een brede fiscale hervorming voor. Die moet het belastingstelsel moderniseren, vereenvoudigen en rechtvaardiger maken. Er wordt ook gemikt op de uitbreiding van de belastingvermindering voor kinderoppas, een hervorming van de voordelen voor sporters, een eerlijke bijdrage van de grootste vermogens en een digitaks. Er worden geen nieuwe belastingen ingevoerd, tenzij in het kader van de begrotingsdiscussie.

De regering zet ook in op een verlaging van de lasten op arbeid. Een verbreding van de belastbare basis moet die financiering duurzaam maken. Het is ook de bedoeling in de personenbelasting de aftrekposten, verminderingen en uitzonderingen zo veel mogelijk te laten uitdoven.

Het behoud van de kernuitstap is een van de heilige huisjes van de groenen. Ze waren er ook bij in de regering Verhofstadt I, toen die voor het eerst besliste de kerncentrales te gaan sluiten. In het regeerakkoord van de Vivaldi-partijen staat dat de regering resoluut kiest voor de herbevestiging van de kernuitstap. “De wettelijke kalender van de kernuitstap zal worden gerespecteerd, zoals voorzien.”

Om onzekerheid bij burgers en bedrijven te voorkomen over de bevoorradingszekerheid zal de regering de productiecapaciteit permanent in het oog houden, net als de prijzen. Dat moet een betaalbare energiefactuur verzekeren. Er komt ook een energienorm voor burgers en bedrijven. 

Een rapport zal eind november 2021 de bevoorradingszekerheid en de impact op de elektriciteitsprijs tegen het licht houden. Mocht uit die monitoring een onverwacht probleem opduiken, dan zal de regering adequate maatregelen nemen. Er zou dan eventueel kunnen teruggegrepen worden naar het gebruik van twee kerncentrales, allicht Doel 4 en Tihange 3. 

“We beginnen de legislatuur met een omvangrijke bijkomende financiering van de gezondheidszorg, bovenop de wettelijke groeinorm”, maakt de regering zich sterk. “Die richt zich vooral op het versterken van de instroom en het beperken van de uitstroom van zorgpersoneel. Zo voorziet het zorgpersoneelfonds dat recent in het leven werd geroepen een budget van 402 miljoen euro voor de financiering van de creatie van tewerkstelling van zorgpersoneel, van het verbeteren van de arbeidsomstandigheden van zorgpersoneel en van de opleidingen tot verpleegkundigen. Deze inspanning trekken we door.”

Daarnaast is een sociaal akkoord afgesloten om tot een correcte verloning, een verlaging van de werkdruk en meer permanente vorming te komen. “Hiervoor wordt een budget van 600 miljoen euro recurrent ter beschikking gesteld. Ten slotte keurde de Kamer recentelijk een bijkomende enveloppe voor geestelijke gezondheidszorg goed. Ook dit budget stellen we voor om recurrent te maken (200 miljoen euro).”

Gezamenlijk bedragen de budgetten 1,2 miljard euro ofwel ongeveer 4,5 procent van het bestaande budget voor gezondheidszorg. 

De wettelijke groeinorm wordt vastgelegd op 2,5 procent vanaf het jaar 2022. 

Het wordt de ambitie om het inkomen van gezinnen in armoede te verbeteren. De uitkeringen zullen worden opgetrokken richting armoedegrens. Daarnaast ligt de focus onder meer op energie- en waterarmoede, privéschulden en gezondheidsschulden. Psychologische hulp voor mensen in armoede wordt meer toegankelijk. 

Het minimumpensioen zal geleidelijk worden opgetrokken richting 1.500 euro netto voor een volledige loopbaan. In geval van een onvolledige loopbaan wordt dit bedrag pro rata verminderd met het verschil tussen 45 jaar en de loopbaan. Een jaartal is echter niet vermeld. Zelfstandigen moeten op dezelfde manier een pensioen kunnen opbouwen als werknemers.

Ook de pensioenbonus keert terug. “Vanaf het moment waarop men voldoet aan de voorwaarden voor het vervroegd pensioen, begint men de pensioenbonus op te bouwen. De regeling wordt ingevoerd voor werknemers, zelfstandigen en ambtenaren. Op die manier versterken we de wettelijke pensioenen èn zetten we mensen aan om langer te werken.”

“Investeringen zijn noodzakelijk om onze economie een boost te geven te midden van een economische crisis, maar zijn ook noodzakelijk om de productiviteit op te trekken”. klinkt het algemeen. “Het niveau van de bruto publieke investeringen in ons land ligt in 2019 bij 2,6 procent. Dit is relatief laag in vergelijking met het gemiddelde binnen de Europese Unie dat rond 3 procent ligt.”

Er zal dus meer geïnvesteerd worden om de economie aan te zwengelen. “We streven naar een publieke investeringsratio van 4 procent tegen 2030, waarbij alvast de federale overheid zijn deel zal doen, rekening houdend met zijn huidig aandeel binnen de publieke investeringen. Daarbij pogen we zoveel mogelijk geplande investeringen naar voren te trekken. Dit maakt een belangrijk deel uit van het relance- en transitieplan.”

De investeringen zullen prioritair op de volgende domeinen gebeuren: digitalisering en innovatie van de gezondheidszorg; energietransitie ; verbetering van onze infrastructuur en mobiliteit; onderwijs en academisch onderzoek; de digitale agenda, met strikte inachtneming van de bescherming van de persoonlijke levenssfeer; cybersecurity.

De regering zal onderzoeken hoe de activering van het spaargeld in duurzame ecologische projecten, met een hoger rendement dan de spaarrekeningen, kan worden aangemoedigd. Denk bijvoorbeeld aan het systeem van de groene banken.

In het kader van sociaal woningbeleid zal het verlaagd btw-tarief van 6 procent voor de afbraak en de heropbouw van gebouwen worden uitgebreid tot heel het Belgisch grondgebied. 

De plafonds voor contactloos betalen worden verder opgetrokken. Het is niet de bedoeling om betalingen met cash geld volledig af te schaffen, maar “de regering wenst het aantal transacties dat cash betaald wordt, wel drastisch terug te brengen”.

Zoals bekend zal tijdelijke werkloosheid wegens overmacht mogelijk worden voor ouders van schoolgaande kinderen, kinderen in crèches en kinderen met een handicap in een voorziening, wanneer zij enkel thuis kunnen worden opgevangen omwille van Covid-19.

Tegen 2030 is de doelstelling om een werkzaamheidsgraad van 80 procent te bereiken. 

Het verlof na een geboorte gaat van 10 naar 20 dagen.

De koopkracht wordt verhoogd voor wie werkt.

Twee ministers, één van elke taalrol, zullen werken aan een nieuwe staatsstructuur, uiterlijk vanaf 2024, “met een meer homogene en efficiënte bevoegdheidsverdeling”. Ze zullen hiervoor de nodige steun zoeken in het parlement. De nieuwe staatsstructuur moet ertoe leiden dat “de deelstaten in hun autonomie en het federaal niveau in zijn slagkracht versterkt worden”.

De deelstaten zouden meer bevoegdheden krijgen inzake de organisatie van de zorg, terwijl de financiering federaal blijft. “De bedoeling is een zorg zo dicht mogelijk bij de patiënt zonder dat aan de solidaire financiering wordt geraakt”, luidt het.

Voor gedeelde bevoegdheden, zoals werk of gezondheidszorg, zou de federale regering haar bevoegdheden op “asymmetrische wijze” kunnen uitoefenen. Met andere woorden: de federale regering zal voor deze bevoegdheden in Vlaanderen een ander beleid kunnen voeren dan in Wallonië of Brussel, “om tegemoet te komen aan de specifieke noden en dynamieken in de verschillende gebieden van het land”. Dat moet toelaten om het federale beleid af te stemmen op dat van de deelstaten.

Er wordt ook een oplossing in het vooruitzicht gesteld rond de artsenquota, het aantal artsen dat er elk jaar mag bijkomen. Dat dossier zorgt al decennia voor communautaire discussies. Nu zouden de federale quota en de subquota voor specialisaties die de deelstaten vastleggen “op mekaar worden afgestemd”. Er zou ook een responsabiliseringsmechanisme komen voor wie de federale quota niet respecteert.

Nog een symbolisch “communautair” stukje uit het regeerakkoord: de deelstaten zullen de mogelijkheid krijgen om van hun feestdag een betaalde feestdag te maken. 

De versoepeling van de abortuswetgeving - met onder meer een verlenging van de termijn van 12 naar 18 weken - was voor CD&V een breekpunt tijdens de formatiegesprekken. Socialisten, liberalen en groenen zijn al langer voorstander van een versoepeling van de wet, maar de Vlaamse christendemocraten stonden op de rem.

In het regeerakkoord hebben de Vivaldi-partijen nu afgesproken om de wetsvoorstellen voor een versoepeling van de abortuswet voorlopig niet te stemmen. Het abortusdossier zal verder besproken worden in de Kamercommissie Justitie, maar eerst zal een “onafhankelijk multidisciplinair wetenschappelijk comité (aangeduid door de partijen die deel uitmaken van de regering) een studie en evaluatie maken van praktijk en wetgeving”.

Bedoeling is om op basis van die studie en evaluatie “verder constructief te werken teneinde een consensus te bereiken tussen de partijen die deel uitmaken van de regering en in afwachting niet tot stemming over te gaan.”

De regering-De Croo legt een sterke focus op veiligheid. De liberalen pakken hier graag mee uit, maar sp.a-voorzitter Conner Rouseau heeft dat thema al langer naar voren geschoven als een prioriteit. In totaal gaat er 1 miljard euro naar veiligheid: politie, justitie en defensie. Doelstelling moet zijn om minstens 1.600 agenten per jaar aan te werven. De opleiding wordt hervormd en aantrekkelijk gemaakt. Voor winkeldiefstallen komt er een snelle procedure om recidive te voorkomen. Snelrecht zal voortaan ook voor relschoppen gelden. Er komt ook nultolerantie voor geweld tegenover agenten. De dader moet zo snel mogelijk voor de strafrechter verschijnen. Aan de andere kant komen er maatregelen om inbreuken tegen de objectiviteit en integriteit van de politie te voorkomen.

Bij het leger gaat er in eerste plaats geld naar het personeel. Op die manier wil de regering een halt toeroepen aan de leegloop. De voorbije jaren ging het geld vooral naar nieuw materiaal. De aanwezigheid van militairen op straat zal progressief afgebouwd worden. Het regeerakkoord maakt ook een heel voorzichtige opening voor het weghalen van de Amerikaanse kernwapens uit Kleine Brogel.

Wat betreft asiel en migratie wordt het beleid van de regering-Michel verdergezet, met de nadruk op een efficiënter terugkeerbeleid. Er is wel beslist om geen gezinnen met kinderen meer op te sluiten in afwachting van hun terugkeer. De regels voor gezinshereniging worden afgestemd op de buurlanden, opdat ons land niet ‘aantrekkelijker’ zou zijn dan bijvoorbeeld Nederland of Frankrijk voor die vorm van migratie.

De Vivaldi-partijen zijn er vooral op gebrand om te tonen dat een strenge asielpolitiek ook menselijk kan zijn. Daarnaast komen er ‘discriminatietoetsen’ (een andere naam voor ‘praktijktesten’) op de arbeidsmarkt. De erg strenge voorwaarden om die toetsen uit te voeren worden een stuk versoepeld.

Het is daarnaast ook de bedoeling om gedetineerden zonder de Belgische nationaliteit een gevangenisstraf van meer dan vijf jaar in hun land van herkomst te laten uitzitten.

- Er komt een rijbewijs met punten voor zij die herhaaldelijk zware verkeersovertredingen begaan.

- Jongeren mogen voortaan vanaf 16 jaar gaan stemmen bij de Europese verkiezingen. Het gaat om een recht, de opkomstplicht geldt pas vanaf 18 jaar. 

- Er komt gedurende twaalf maanden een coronacommissaris. Die persoon zal ervoor moeten zorgen dat het gezondheidsbeleid van de federale overheid en de deelstaten op elkaar afgestemd wordt. 

- De nieuwe regering wil internet op de treinen aanbieden. Drie jaar geleden noemde NMBS-CEO Sophie Dutordoir dat na een testproject nog te duur.