De Vivaldi-ploeg neemt zich voor om na te gaan ‘of het incorporeren van statiegeld in de verpakkingsheffing wenselijk’ is. Dat zal gebeuren in overleg met de deelstaten en de betrokken sectoren.

Afvalverwerking is een gewestelijke materie. De federale regering maakt gebruik van een instrument dat haar bevoegdheid is: het fiscale aspect. Er bestaat sinds 2004 een heffing op verpakkingen op drank. Die ligt is lager voor herbruikbare verpakkingen.

De regering kan er bijkomende modaliteiten aan verbinden. Een fabrikant die een bepaalde doelstelling haalt in het recupereren van de verpakkingen, zou een lagere heffing opgelegd krijgen. In Noorwegen is dat ook gebeurd en toen hebben de producenten zelf een statiegeldsysteem op poten gezet, om de (hoge) heffing te vermijden.

Voor de uitvoering op het terrein zullen de gewesten opnieuw in beeld komen, want zij staan in voor de inzameling. Brussel en Wallonië hebben zich al voorstander getoond van statiegeld. De vorige Vlaamse regering was erover verdeeld, waardoor het op de lange baan geschoven werd. Vlaanderen staat weldra alleen in het overleg met de twee andere deelstaten en de federale regering.

Vorige week hadden de Europese koepels van de frisdranken- en waterproducenten al aangegeven dat statiegeld een goede manier is om de Europese recyclagedoelstellingen te halen. In België houdt de industrie de boot nog af, omdat ze vindt dat het systeem met de blauwe pmd-afvalzak werkt. Ze vindt wel dat het voor verbetering vatbaar is.

Het statiegeld is een van de elementen die de regering naar voren schuift om een circulaire economie te realiseren. Dat is een kringloopeconomie, waarbij grondstoffen hergebruikt worden, in plaats van bij het afval te belanden. België zal daar intensiever werk van moeten maken om aan de Europese Green Deal te voldoen.

Een van de andere maatregelen is dat ‘geplande veroudering’, de vaststelling dat apparaten zo gemaakt worden dat ze maar een beperkte tijd meegaan, bestraft zou worden. Kleinhandelaars zouden verhaalrecht krijgen tegen de producenten om de garantieregeling te kunnen afdwingen.

Correctie 30/9: In een eerdere versie stond dat de heffing hoger lag voor herbruikbare verpakkingen.