Wat gebeurt er met de presidentsstrijd nu Trump besmet is?

Hoe is de president er aan toe?

Donald Trump en zijn vrouw Melania gingen donderdagavond in quarantaine, kort nadat bekend werd dat Witte Huis-adviseur Hope Hicks besmet was met het virus. Twee uur later, toen de meeste Amerikanen al naar bed waren, maakte de president op Twitter bekend dat uit een test was gebleken dat hij en de first lady ook het virus hadden opgelopen.

Sindsdien moeten de 331 miljoen Amerikanen het doen met een summiere verklaring van Witte Huis-arts Sean Conley dat het “op dit moment goed gaat” met de Trumps. “Wij voelen ons goed”, twitterde Melania, maar de president zei niets over zijn toestand. Witte Huis-chefstaf Mark Meadows meldde vrijdag dat Trump slechts “milde symptomen” heeft. De komende dagen moet blijken of de symptomen ernstiger worden, zoals ademhalingsproblemen.

Als Trump naar het militaire ziekenhuis Walter Reed moet, waar presidenten worden behandeld, zullen alle alarmbellen gaan rinkelen in Washington. De president heeft zijn leeftijd niet mee. Trump was in 2017 de oudste persoon die president van de VS werd en hij behoort met zijn 74 jaar tot de coronarisicogroep. Wat ook niet helpt is dat Trump, die graag een hamburger mag eten, overgewicht heeft: een extra risico bij besmetting.

Hoe groot is de kans dat meer Witte Huis-medewerkers besmet zijn?

De top van de regering en medewerkers in het Witte Huis worden nu getest. Trump-adviseur Hicks, een veteraan van zijn eerste presidentscampagne, was deze week constant in de buurt van de president en zijn andere medewerkers. Ze reisde met hem mee in de Air Force One naar campagnebijeenkomsten en naar het eerste presidentiële debat, dinsdag in Ohio. Op woensdag, na een verkiezingsbijeenkomst in Minnesota, werd ze in het presidentiële vliegtuig afgezonderd omdat ze zich niet goed voelde.

Daarna heeft Trump, tot donderdagavond, nog talloze andere personen ontmoet. Zo ging hij naar een bijeenkomst in New Jersey om geld in te zamelen voor zijn campagne. De vraag is nu of de president onverantwoord heeft gehandeld door alsnog af te reizen. Ook sprak hij deze week met de Republikeinse fractieleider in de Senaat, Mitch McConnell, en met rechter Amy Coney Barrett, die hij heeft voorgedragen voor het Hooggerechtshof.

Nader onderzoek moet uitwijzen of Hicks, als ze inderdaad de bron is van de besmettingen, een ‘superspreader’ was. Pikant is dat Trumps woordvoerder Kayleigh McEnany, die voortdurend in contact is met de president, donderdag nog uitgebreid vragen beantwoordde van de media. Ze had geen mondkapje op. Vicepresident Mike Pence en zijn vrouw zijn in ieder geval de dans ontsprongen. Zij lieten vrijdag weten dat een test had uitgewezen dat ze niet het virus hadden opgelopen.

Wat betekent de besmetting van Trump voor de campagne?

De besmetting had niet op een slechter moment kunnen komen voor de president. Hij heeft nog maar 33 dagen om de achterstand in de peilingen op Joe Biden in te lopen. Trump houdt al wekenlang grote bijeenkomsten in cruciale staten, zoals Michigan en Wisconsin, om het tij te keren. Op vrijdag zou hij afreizen naar Florida, de staat die hij moet winnen wil hij worden herkozen. Alle bijeenkomsten zijn voorlopig geschrapt. Als Trump twee weken in quarantaine moet, verliest hij opnieuw kostbare tijd. Ook komt het tweede presidentiële debat, op 15 oktober, in gevaar.

De president kan dan alleen nog maar campagne voeren in de media met zijn aanvalsvideo’s. Dit is echter kostbaar. Trump heeft, zo blijkt uit zijn eigen gegevens, veel minder te besteden dan Biden. De Democraat ging september in met 466 miljoen dollar in de kas. Trump had, met hulp van de Republikeinse partij, 325 miljoen dollar te besteden.

De president moet ook toezien hoe Biden, die de afgelopen maanden grotendeels campagne voerde vanuit zijn huis, steeds meer de kiezers opzoekt. De afgelopen dagen trok de Democraat per trein door Ohio en Pennsylvania. Terwijl Trump opgesloten zit in het het Witte Huis, duikt Biden op in cruciale swing states.

Bidens campagne heeft ook aangekondigd ‘van deur tot deur te gaan’ om kiezers te winnen. Als de strijd in Florida, waar een nek-aan-nekrace gaande is, in de komende weken kantelt in het voordeel van Biden, dan is Trump de pineut. Op één keer na, heeft Florida sinds 1964 namelijk altijd gekozen voor de winnaar van de presidentsrace.

Wat als het rampscenario zich voordoet: een doodzieke Trump?

Als Trump geveld wordt door het virus en zijn taken niet meer kan uitvoeren, kan hij tijdelijk de macht overdragen aan de vicepresident. Pence wordt dan waarnemend president tot Trump is hersteld. Mocht Trump op een intensive care belanden en uiteindelijk overlijden, dan volgt Pence hem op als president. Voor de Republikeinen valt te hopen dat Trump behoort tot de vele coronaslachtoffers die slechts milde symptomen hebben en een besmetting weten te overleven.

Als dit positieve scenario zich echter niet voltrekt in de resterende 33 dagen van de campagne en Trump ziek blijft, kan de vraag rijzen of hij de Republikeinse presidentskandidaat moet blijven. De 168 leden van het Republikeinse partijbestuur kunnen dan een nieuwe kandidaat naar voren schuiven, in overleg met Trump, Pence en de parlementaire top. Het logische is Pence te kiezen maar theoretisch kan ook iemand anders worden gekozen.

Als Trump zich moet terugtrekken als kandidaat voor de verkiezingen van 3 november, kan dat een heleboel problemen opleveren. De president staat immers al op de kieslijst in de vijftig staten. In nogal wat staten wordt bovendien al gestemd. In veel staten is ook nog de deadline verlopen om op de kieslijst te komen. De rechter zal er dan aan te pas moeten komen om ervoor te zorgen dat Trumps opvolger alsnog op de lijst belandt.

Blijf op de hoogte van de Amerikaanse presidentsverkiezingen. Schrijf u hieronder in op de nieuwsbrief ‘Amerika Kiest’ van De Morgen.