In het Kamerdebat over de nieuwe regering zette de N-VA de toon voor haar toekomstige oppositie, een evenwicht zoekend tussen bijtende uithalen en inhoudelijke kritiek. ‘Erken dat dit Belgisch model is uitgeleefd.’ Vlaams Belang spitste de kritiek toe op CD&V, maar liet ook N-VA zweten. U kunt het debat hierboven live volgen.

‘Het was niet mijn ambitie om hier te staan. Maar ik citeer Johan Cruijff: elk nadeel heb zijn voordeel.’ Kristof Calvo zit niet als minister in het halfrond voor het debat over de regeerverklaring, wel als fractieleider van de groenen. Ondanks de zichtbare ontgoocheling daarover op zijn gezicht verdedigde Calvo met nieuwe moed de regeerverklaring waarvan hij zelf de pen mee vasthield.

Calvo kreeg alvast felicitaties van Theo Francken (N-VA). ‘Ik heb respect voor u dat u hier het woord neemt, na de moeilijke persoonlijke periode. Ik heb begrepen dat u ontgoocheld bent. Dat u hier toch staat, maakt van u een groot politicus.’

Doorheen het debat kwamen door de tussenkomsten van de oppositie de gevoelige punten van het regeerakkoord bloot te liggen: de pensioenen en de fiscaliteit. Tijdens de toespraak van PS-fractieleider Ahmed Laaouej leidde het tot hevige woordenwisselingen met – respectievelijk – de PVDA en de Vlaams-nationalistische partijen.

Is het basispensioen van 1.500 euro nu bruto of netto, vroeg de oppositie. PVDA verweet de regering ook dat er ondanks beloftes van de PS niet geraakt werd aan de pensioenleeftijd van 67 jaar.

N-VA en ook Vlaams Belang hamerden op de fiscale plannen van de regering. ‘Wat wordt het: een vermogensbelasting, een vermogenswinstbelasting of een effectentaks?’, vroeg Vlaams Belang-Kamerlid Wouter Vermeersch. Laaouej antwoordde dat mensen met een groot patrimonium, ‘of vermogen, als u dat wenst’, een bijdrage zullen moeten leveren. Het is aan de regering om dat verder uit te werken, gaf Laaouej aan.

‘Positivo-woordgenerator’

Het was ook uitkijken naar de woorden van Peter De Roover en Barbara Pas, fractieleiders van N-VA en Vlaams Belang, de twee grootste partijen van de oppositie. De N-VA mocht als grootste fractie de spits afbijten. De Roover beloofde een ‘inhoudelijke, gedegen en to the point’ oppositie, en zocht duidelijk een evenwicht tussen bijtende uithalen en inhoudelijke kritiek. Hij begon met De Croo te confronteren met woorden van vorig jaar, waarin de premier een regering zonder PS en N-VA onstabiel noemde en het premierschap voor zichzelf leek uit te sluiten.

De Roover verweet de regering een ‘gebrek aan geestdrift’ en sprak over ‘ronkende aankondigingen’ en een ‘glad marketingverhaal’. ‘De regeringsverklaring is door positivo-woordgenerator gedraaid, maar concreet wordt het haast nooit. Gelukkig leidt gebakken lucht niet tot extra uitstoot.’

De Roover haalde aan dat in het regeerakkoord 61 keer het woord ‘evalueren’ voorkomt, een veertigtal keer ‘onderzoeken’, en slechts een keer ‘hervormen’. ‘Ik heb de indruk dat u geen regering leidt, maar een studiebureau.’ De laatste lange onderhandelingsdagen is de regering ‘wellicht bezig geweest met welke holle formuleringen de tegenstellingen elegant verstopt’ konden worden, aldus De Roover.

De Roover leverde ook felle kritiek op het communautaire luik van het regeerakkoord, maar werd later door Pas herinnerd aan de communautaire stilstand van de regering-Michel. ‘Het communautaire luik is kort en weinig ambitieus, maar het is alleszins langer en ambitieuzer dan het vorige regeerakkoord’, beet ze De Roover toe. ‘De grote staatshervorming zou er komen in 2019. U denkt zich intellectueel twee niveaus hoger te bevinden, dan legt u mij best nog eens uit hoe die strategie van u toen juist in elkaar zat.’

Pas richtte haar pijlen voornamelijk op CD&V. ‘Een reservewiel, totaal irrelevant, een laffe daad’, sprak ze hard en verwijtend over de regeringsdeelname van de christendemocraten. “Een Vlaamse meerderheid is altijd uiterst belangrijk”, zei Servais Verherstraeten onlangs nog. En Joachim Coens zei: “We blijven gaan voor een Vlaamse meerderheid.”

Zowel De Roover als Pas uitten hun vrees dat de aantrekkingskracht van ons land voor migratie zou toenemen. Ze wezen allebei op een mogelijke spreidstand tussen CD&V (met staatssecretaris voor Asiel en Migratie Sammy Mahdi, red.) en Ecolo/Groen. Maar Pas liet niet na ook uit te halen naar de vorige staatssecretaris Theo Francken (N-VA). ‘Mijn vrees bestaat opnieuw een vlotte pratende staatssecretaris in de media bekend zal worden, maar de cijfers op meer migratie zullen wijzen.’

Inhoudelijk klopten N-VA en Vlaams Belang vandaag alvast op dezelfde hamer, maar N-VA torst vijf jaar regeringsdeelname onder Charles Michel mee, en het is duidelijk dat Vlaams Belang de Vlamingen daar zo vaak mogelijk aan zal doen herinneren. Vlaams Belang zal zich trachten te profileren als dé enige hoeder van het Vlaamse volk. Zo besloot Pas over het thema migratie: ‘Nergens is er de ambitie om de immigratie, zelfs niet de illegale immigratie, te doen dalen. Dat is nochtans de uitdrukkelijke wens van de Vlamingen.’

Ook premier De Croo liet zich niet onbetuigd in het debat, vooral toen Theo Francken (N-VA) de meerderheid verweet onrealistische bedragen voorop te stellen uit de strijd tegen de fiscale en sociale fraude. Dat bedrag loopt op tot 1 miljard euro in 2024, maar Francken had het over 2,3 miljard euro, dus alle jaren samengeteld. ‘Is dit hier een kleutertuin of zo? Moet ik in een parlement, met ervaren politici en voormalige regeringsleden, echt uitleggen dat je die bedragen niet cummulatief mag optellen?’

 (Matthias Verbergt, Eveline Vergauwen)