LEES OOK. “Met Het Grootste Limburgonderzoek Ooit willen we megafoon zijn voor al uw vragen voor het beleid”

Samen vroegen UHasselt en Het Belang van Limburg voor Het Grootste Limburgonderzoek Ooit aan 10.624 Limburgers hoe graag ze in hun stad of dorp wonen. Met een gemiddelde score van 7,95 op 10 zijn de Limburgse gemeenten geslaagd met grote onderscheiding. Dat cijfer verbaast niet echt, als je weet dat de Limburger honkvast is.

“Dat stellen we ook vast als we de verhuisbewegingen over een langere periode bekijken”, zegt demograaf Patrick Deboosere van de VUB. “Limburg kent het minst aantal verhuisbewegingen in België. Volgens de meest recente cijfers verhuizen er in Limburg 147 personen per 1.000 inwoners binnen de vijf jaar, in België ligt het gemiddelde op 206. Ruim 78 procent zijn verhuisbewegingen binnen de eigen provincie.”

LEES OOK. Limburgers lovend over afvalophaling, maar wegennet en fietspaden scoren ondermaats

18- tot 34-jarigen verhuizen het meest. Niet onlogisch, zij verlaten het ouderlijke nest en trekken weg. Wie verder studeert aan een hogeschool of universiteit trekt meestal ook weg uit de ‘ouderlijke’ gemeente. “Een tweede grote verhuisbeweging zie je vervolgens bij de oudere generatie, die kleiner wil gaan wonen of naar een serviceflat of het woonzorgcentrum trekt”, aldus Deboosere.

Het allerhoogste schavot

Maar, wij Limburgers wonen dus graag in onze gemeenten. Zutendaal staat op het hoogste schavot, met een rapportcijfer van 8,87. Ruim 38 procent van de Zutendalenaren geeft zelfs een score van 10 op 10. Cum laude dus voor het groenste snoepje van Vlaanderen. “Natuurlijk ben ik fier op dat rapport”, zegt burgemeester Ann Schrijvers (ZVP).

Hoe graag wonen de inwoners van uw gemeente er? Ontdek het hier

“We tellen ontzettend veel verenigingen, dat draagt bij aan het welzijn van onze inwoners. Als bestuur kiezen we er ook voor om die verenigingen goed te ondersteunen. Verder is het openbaar domein goed onderhouden. Ook dat maakt het fijn om hier te wonen. Net als de natuur: waar je ook woont in Zutendaal, je bent altijd op wandelafstand van een groene long.”

Nulmeting voor beter

Met 7,12 op 10 krijgt Leopoldsburg de rode lantaarn. “Persoonlijk ben ik verrast, omdat ik het zo niet aanvoel als ik met onze inwoners spreek”, zegt waarnemend burgemeester Marleen Kauffmann (CD&V). “De vraag is wie de 172 inwoners zijn die deze bevraging hebben ingevuld, met hen zou ik graag in dialoog gaan. We beschouwen dit onderzoek als een nulmeting en gaan nu deelnemen aan de Corona Impact Monitor Lokale Besturen van de UHasselt waarin we ook een aantal specifieke vragen rond beleidsthema’s kunnen voorleggen aan onze inwoners.”

LEES OOK. Zo werd Het Grootste Limburgonderzoek Ooit uitgevoerd

Feit is dat het centrum niet meteen gezellig oogt, met het zwaar verkeer dat door het centrum dendert. Leopoldsburg kampt ook met een hoge kansarmoede van 18,84 procent en is in Limburg de gemeente met het grootst aantal verhuisbewegingen. Gemiddeld 181 per 1.000 inwoners verhuizen er binnen de vijf jaar. “Daarvoor zie ik drie verklaringen: het komen en gaan van militairen die in onze garnizoenstad actief zijn, de komst van een nieuw woonzorgcentrum en het aandeel sociale huurwoningen, waar we veel verloop zien van mensen die vaak tijdelijk een woning zoeken”, aldus burgemeester Kauffmann. “Verder heerst er in Leopoldsburg niet echt een dorpsmentaliteit, al werken we daar hard aan met evenementen zoals de Grote Rappel. De laatste jaren zijn er ook nieuwe verkavelingen ontwikkeld die meer tweeverdieners moeten aantrekken. We zijn ook een van de weinige gemeenten in Limburg die verjongt.”

(lees verder onder het zoekmenu)

Dat heet dan tevreden zijn

De Limburger woont graag in zijn gemeente, maar is kritischer als er gepeild wordt naar hoe tevreden hij is over die gemeente. “Graag wonen verwijst naar de woon- en leefomstandigheden. ‘We hebben het hier toch goed, we mogen niet klagen’, dus”, duidt gezondheids- en welzijnseconoom Lieven Annemans van de UGent. “Tevreden zijn over een gemeente interpreteren mensen dan weer eerder als een graadmeter voor de mate waarin een burgemeester en zijn schepenen voldoende acties stimuleren om het leven in de gemeente te verbeteren, en welke inspraak de bewoners krijgen in dat beleid. Zeg maar de mate van interactie met de bewoners. Wie weinig inspraak heeft, is doorgaans ook minder tevreden.”

Welke inwoners zijn nog tevreden - of net niet - over hun gemeente? Ontdek het hier

Primus qua tevredenheid is opnieuw Zutendaal met een score van 8,01, en ook voor inspraak staat de gemeente in de top 5. “We zetten sterk in op de persoonlijke benadering. Onze medewerkers zijn erg betrokken en doordat zij vaak alleen de dienst uitmaken, zijn ze ook een vertrouwd gezicht. De lijnen zijn kort, een whatsappbericht is snel verstuurd. Als dan ook snel een antwoord volgt, wordt dat erg gewaardeerd ”, vertelt burgemeester Ann Schrijvers.

Onkruid

In Hoeselt is de ontevredenheid met 5,89 op 10 het grootst, voor betrokkenheid bij het beleid buist de Hoeselaar de gemeente zelfs. Frappant, want de Hoeselaar woont wel graag in zijn gemeente, zo blijkt uit het rapportcijfer van 7,78 op 10. “Ik vermoed dat die ontevredenheid eerder te maken heeft met het onderhoud van het openbaar domein”, steekt burgemeester Werner Raskin (Vld Plus) van wal. “Sinds 2015 mogen gemeenten geen herbiciden meer gebruiken in hun strijd tegen het onkruid. Onze groendienst kan dat beheer niet meer aan. Via sociale tewerkstelling investeren we in extra mankracht. We geven 300.000 euro per jaar meer uit aan onkruidbestrijding. Ik begrijp dat mensen graag in een verzorgde gemeente wonen, maar we zullen anderzijds ook moeten leren leven met meer onkruid.”

LEES OOK. Voeren primus van de klas: “Op onze natuur raak je nooit uitgekeken”

Ander heikel punt: de ontwikkeling van een nieuwe ambachtszone, woonzorgcentrum of recyclagepark bleken tot nu enkel beloftes.“Vandaag wordt het ons niet gemakkelijk gemaakt omdat het wettelijk kader zo ontwikkeld is dat privé-investeerders evenveel of vaak zelfs betere munitie dan ons hebben. Maar we werken zeer hard om een vuist te maken en plannen daadwerkelijk uit te voeren”, aldus de burgemeester.

De kwaliteit van het loket

Over de algemene kwaliteit van de dienstverlening in de gemeenten is de Limburger best tevreden: 57 procent geeft een score van 8 op 10 of meer. “Verder blijkt ook dat de kwaliteit van die dienstverlening aan de verwachtingen voldoet van de inwoners. De beoordeling van de verwachtingen ziet er bovenaan en in de staart nagenoeg hetzelfde uit als de uiteindelijke beoordeling van de kwaliteit van die dienstverlening ”, zeggen onderzoekers Tom Wolfs en Tom Vandersteegen van de UHasselt. “Limburgers lijken dus de informatie te krijgen die ze nodig hebben, binnen een aanvaardbare tijd, en de diensten zijn vlot bereikbaar.”

Kortessem krijgt een 6,62 op 10 en staat daarmee onderaan als het op de kwaliteit van de dienstverlening aankomt. “Ik trek deze bevraging in twijfel omdat onze eigen gemeentelijke bevraging, waarin elke Kortessemnaar zijn mening heeft mogen geven, een ander resultaat geeft”, opent burgemeester Tom Thijsen (CD&V). “Ook in de meest recente gemeentemonitor is 80 procent van de respondenten in Kortessem tevreden over de loketvoorzieningen en 71 procent over de algemene dienstverlening in de gemeente. Desalniettemin is 6,62 een voldoende, een cijfer dat wijst op continuïteit, stabiliteit en rust. Wij voeren geen beleid van uitspattingen, maar besturen met gezond verstand.”

Sinds januari 2018 werkt de gemeente op afspraak, enkel voor algemene info of het snelloket kan je nog vrij terecht. Dat viel niet meteen bij iedereen in goede aarde. “Goed, verandering creëert onzekerheid. Vandaag stel ik vast dat heel wat gemeenten naar ons voorbeeld komen kijken. Door op afspraak te werken kan een ambtenaar een dossier beter voorbereiden. De burger krijgt de aandacht die hij verdient en we kunnen onze dienstverlening nog beter organiseren. Onze openingsuren werden toen verruimd naar 30 uur per week, 8 tot 15 uur meer dan in vergelijkbare gemeenten. Sinds 1 september hebben we die openingsuren teruggebracht naar 22 uur op basis van metingen van bezoekersaantallen. We hebben dus vraag- in plaats van aanbodgestuurd gewerkt.”

Een pluim op een nieuwe hoed

Primus in dienstverlening is de nieuwe fusiegemeente Oudsbergen met 7,96 op 10, gevolgd door Kinrooi (7,95) en Alken (7,93). “Daar ben ik heel blij mee”, zegt burgemeester Lode Ceyssens (CD&V). “Een fusie brengt ook een interne herorganisatie met zich mee. In 2022 zal dit proces afgerond zijn en heeft meer dan de helft van het personeel uiteindelijk een andere werkplek gekregen doordat we diensten beter clusteren. Ondanks die zware en moeilijke periode zijn we erin geslaagd om onze dienstverlening aan de inwoners goed te houden. Dit rapport is dus in de eerste plaats een pluim op de hoed van ons personeel.”

LEES OOK. Gloednieuwe gemeente doet het verre van slecht: het volledige rapport van Oudsbergen

De gemeentelijke dienstverlening verandert ook in sneltempo. “Als gemeente zullen we meer en meer op maat werken en op afspraak, ook ’s avonds. Dat verwacht de burger ook. Daarnaast wordt de digitale dienstverlening uitgebreid, is er een snelbalie voor zaken die je in minder dan twee minuten kan afhandelen en zullen we starten met een klantendienst waar burgers met vragen terecht kunnen. Op die manier komen we tegemoet aan de werkende gezinnen die vaak minder tijd hebben, terwijl mensen die liever binnenspringen, dat evenzeer kunnen. Dit goed rapport betekent niet dat we nu op onze lauweren gaan rusten, integendeel. We hebben nog veel ambities.” (lacht)