Nieuwe Netflix-film over tienerzus Sherlock Holmes onder vuur
Een van ’s werelds bekendste fictieve iconen heeft er opnieuw een (Netflix-)film en een stripreeks bij: Enola Holmes. Over Sherlocks zusje. De nieuwe titel ging meteen gepaard met een rechtszaak van de Conan Doyle Estate, die het niet kunnen vindt dat de befaamde detective emoties en respect voor vrouwen vertoont.
Goed, Dracula zit hem op de hielen, maar Sherlock Holmes blijft volgens specialisten de plek opeisen van ’s werelds meest verfilmde fictieve personage. Een enquête onder Britse tieners in 2008 toonde aan dat 58 procent onder hen gelooft dat Sherlock echt heeft bestaan. Kan tellen als barometer voor je status.
Straf ook voor een 133-jarige ‘consulting detective’. Schrijver Arthur Conan Doyle ging zo gebukt onder het succes van zijn detective dat hij hem in 1893, na 23 jaar, samen met zijn aartsvijand liet omkomen in de Zwitserse Reichenbachwaterval. Maar na aanhoudende druk van de fans zou Doyle het personage opnieuw doen herleven. Uiteindelijk zou hij 4 romans en 56 kortverhalen publiceren. Onder meer Michael Caine, Robert Downey Jr., Ian McKellen en Benedict Cumberbatch gaven hem later gestalte in films en tv-reeksen.
Nu stapt ook actrice Millie Bobby Brown (Stranger Things) in Holmes’ universum. In de Netflix-film Enola Holmes speelt ze Sherlocks tienerzus die, op zoek naar hun verdwenen moeder (Helena Bonham Carter), zelfs haar grote bekende broer (Henry Cavill) de loef afsteekt. De film is gebaseerd op de jeugdboeken van de Amerikaanse schrijfster Nancy Springer. Op de vraag waarom ze Sherlocks zusje, die overigens nooit voorkwam in Doyle’s verhalen, een eigen reeks gaf, zei ze dit: “Omdat Conan Doyle zo’n misogynist was en de hoogintelligente Holmes geen idee had hoe hij met vrouwen moest omgaan. Hoe meer ik de belachelijke restricties onderzocht die in de Victoriaanse tijd werden opgelegd aan meisjes en vrouwen, hoe vaker ik te maken kreeg met een subcultuur van vrouwen die ingenieuze manieren bedachten om daaraan te ontsnappen. Het verbaast me dat niemand anders eerder gebruik heeft gemaakt van die invalshoek.”
Springer maakte zes Enola-boeken tussen 2006 en 2010. Op haar huidige website toont ze niet alleen de trailer van de Netflix-film, ook de Enola-strips blinken er naast een foto van de maakster ervan, Serena Blasco.
Fenomeen
De Genkse stripuitgeverij Daedalus wist het eerste deel ervan simultaan uit te brengen met de release van de Netflix-film. Maar wie verder kijkt in hun fonds stoot op meer Sherlock-strips. Volgens redacteur Koen Lommelen bevat hun fonds nu zo’n 25 Holmes-titels. And still counting… “Holmes is sinds enkele jaren ook in de stripscène een absoluut fenomeen en staat synoniem voor kwaliteit. ‘s Mans populariteit groeit alleen maar.”
Lommelen legt de misschien wel opvallendste titel op de toonbank, simpelweg Holmes geheten. “Een donkere, overwegend zwart-wit graphic novel-reeks waarin het wantrouwen rond Holmes’ dood in 1891 door Watson wordt betwist. Ook een stokoude Holmes zelf maakt er in zijn opwachting.
We verwachten ook veel van Enola Holmes, want voor het eerst wordt er ingespeeld op een publiek dat Sherlock misschien nog niet kende: meisjes. Want Enola Holmes is een echte meidenstrip.”
Maar eerst moet er nog nog een juridisch robbertje uitgevochten worden. The Conan Doyle Estate, dagvaardde Netflix, Nancy Springer en uitgever Penguin Random House intussen voor de Enola Holmes-film en boeken met het argument dat de bekende detective in die film plots emoties en respect voor vrouwen vertoont. Kan niet, zeggen ze, want daarmee wordt het copyright geschonden. Hun troef? Het wezenlijke verschil tussen Holmes’ gevoelens in de boeken voor en na 1923. Dat zit zo: De estate verloor zes jaar geleden enkel het copyright op de romans van voor 1923. In de laatste tien originele verhalen, gepubliceerd tussen 1923 en 1927, evolueerde Holmes plots naar een ‘warm en zorgzaam’ heerschap. Holmes 2.0 opvoeren kan dus niet zonder licentie van de Estate.
Miramax werd in 2015 om dezelfde redenen gedagvaard voor de film Mr. Holmes (rol van Ian McKellen). Die zaak werd buiten de rechtbank afgehandeld. Voorlopig is enkel bekend dat Netflix een compensatie heeft voorgesteld. Had Netflix toch maar gewacht tot 2023, dan verdwijnen namelijk ook de rechten van alle boeken geschreven vanaf 1923. Al wordt verwacht dat de Estate ook daarvoor nog wat uit de mouwen zal toveren.